Morfologia ratuje życie! Badanie pomaga wykryć nowotwór krwi, ale jest zaniedbywane. Dlaczego nie warto czekać na objawy choroby?

Anna Rokicka-Żuk
Pobranie krwi do badania morfologicznego krwi obwodowej to zaledwie kilka minut, które mogą umożliwić wykrycie choroby nowotworowej i uratować życie.
Pobranie krwi do badania morfologicznego krwi obwodowej to zaledwie kilka minut, które mogą umożliwić wykrycie choroby nowotworowej i uratować życie. okskukuruza/123RF
Morfologię krwi warto wykonywać co roku, by mieć wgląd w stan organizmu. Nie robi tego jednak ponad połowa osób, nie wiedząc także, że to szybkie i tanie badanie może wykrywać nowotwory krwi. Z okazji, jaką jest Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi przypadający na 28 maja, twórcy kampanii edukacyjnej „Odpowiedź Masz we Krwi” namawiają do badania i polecają aplikację do interpretacji wyników. Wyjaśniamy, jak poważny jest problem i dlaczego warto zbadać krew już teraz.

Spis treści

Nowotwory krwi i świadomość dotycząca jej badań w Polsce

Na nowotwory krwi choruje w Polsce ok. 150 tysięcy osób, a co roku choroba diagnozowana jest u przeszło 6 tysięcy nowych pacjentów – podaje Instytut Hematologii i Transfuzjologii. Choć najczęściej dotyczą osób w wieku 50-79 lat, zapadają na nie też najmłodsi. Najczęściej cierpią na białaczki, które stanowią aż 26 proc. nowotworów dziecięcych, te z kolei dotykają co roku nawet 1,2 tys. wszystkich osób do 17. roku życia.

Według Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) na przestrzeni ostatnich trzech dekad zachorowalność na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego wzrosła aż dwukrotnie, choć w tym czasie znacznie poprawiły się metody diagnostyki i terapii.

Nowotwory krwi, w tym przewlekła i ostra białaczka szpikowa oraz limfocytowa, mielofibroza i chłoniaki – Hodgkina (ziarnica złośliwa), nieziarnicze czy szpiczak mnogi (plazmocytowy), mają w sumie aż 130 typów i podtypów. Jak podaje WHO, odpowiadają za ok. 7 procent wszystkich zgonów na nowotwory.

Choroba nowotworowa dotyczy przy tym 1 na 6 osób na świecie i należy do głównych przyczyn globalnej śmiertelności. Diagnozę o niej słyszy co 30 sekund jedna osoba na świecie.

Tymczasem wykrycie nowotworu krwi jest możliwe dzięki badaniu, które zna każdy z nas – to morfologia krwi obwodowej. Wiedza Polaków na jej temat jest jednak niewystarczająca, co pokazały wyniki badania ARC Rynek i Opinia.

Na przykład tego, że wykonanie morfologii krwi jest pomocne przy wykrywaniu białaczki, świadoma była tylko co 5. zapytana osoba w tematycznym badaniu (19 proc.). W rzeczywistości na jej podstawie diagnozuje się 40 proc. przypadków przewlekłej białaczki szpikowej, a to tylko jedna z chorób.

Jednocześnie co drugi respondent (52 proc.) uważał błędnie, że morfologia krwi stanowi obowiązkowy element okresowych badań medycyny pracy. Tak było ponad ćwierć wieku temu, a od 1996 roku nie dotyczy to wszystkich pracowników. I chociaż 83 proc. ankietowanych wiedziało, że badanie trzeba wykonywać raz w roku, prawie połowa z nich (43 procent) robiła to rzadziej.

Objawy chłoniaka mogą przypominać grypę! U kogo rozwija się ten nowotwór złośliwy?

Objawy chłoniaka mogą przypominać grypę! U kogo rozwija się ten nowotwór złośliwy?

Chłoniak to złośliwy nowotwór, który wywodzi się z komórek układu odpornościowego – limfocytów. Bezpośrednią przyczyną jego rozwoju jest ich niewłaściwy rozrost. Według szacunków w Polsce chłoniaki di...

Czy jesteś zdrowy? Odpowiedź masz we krwi!

Niska świadomość nowotworów krwi w społeczeństwie wymaga działań. Jak co roku podejmują twórcy kampanii edukacyjnej „Masz to we krwi”, poświęconej chorobom krwi i szpiku, w tym właśnie nowotworom hematologicznym. Z okazji Światowego Dnia Walki z Nowotworami Krwi, który przypada na 28 maja, eksperci polecają na stronie kampanii specjalną aplikację, z której funkcji można wygodnie skorzystać w internecie.

BloodLab jest aplikacją stworzoną z udziałem polskich lekarzy, która interpretuje wyniki badań laboratoryjnych w oparciu o odchylenia ich wartości w porównaniu z innymi parametrami krwi oraz normami dla płci czy wieku danej osoby. Wystarczy załączyć i przesłać plik z wynikami badania. W efekcie otrzymujemy opis nieprawidłowości i informacje na temat wskazanych konsultacji z lekarzem danej specjalizacji.

Morfologię można wykonać bezpłatnie na NFZ ze skierowaniem od lekarza pierwszego kontaktu. Koszt podstawowej wersji badania, które można wykonać odpłatnie w placówkach państwowych i prywatnych, nie jest wysoki, bo w zależności od miasta wynosi od kilkunastu do dwudziestu złotych.

Markery nowotworowe: zastosowanie, rodzaje, badania i wyniki

Markery nowotworowe: zastosowanie, rodzaje, badania i wyniki

Markery nowotworowe (znaczniki nowotworowe) służą do wykrywania i identyfikowania substancji białkowych wytwarzanych przez komórki nowotworowe. Markery znajdują zastosowanie w diagnostyce onkologiczne...

Objawy nowotworów hematologicznych są niespecyficzne. Nie czekaj, aż będzie za późno!

Nowotwory krwi i szpiku kostnego nie wywołują objawów, na podstawie których można by je rozpoznać. Często też pojawiają się w zaawansowanym stadium choroby, gdy są już trudne do leczenia.

Do pierwszych objawów choroby krwi lub szpiku należą: zmęczenie, utrata wagi, pocenie się w nocy, a także stany podgorączkowe lub gorączka. Mogą więc sprawiać, że przypisujemy je przemęczeniu albo infekcji, a nawet procesom starzenia się. Jeśli jednak nie ma wyraźnego powodu ich występowania, trzeba poszukać przyczyny właśnie w wynikach badań krwi.

Morfologię krwi obwodowej warto jednak kontrolować regularnie co zalecane 12 miesięcy zamiast w robić to w dorywczy sposób. Umożliwi to lekarzowi porównywanie wyników z kolejnych lat i prześledzenie zmian zachodzących w organizmie, a przede wszystkim wykrycie niepokojących zaburzeń na jak najwcześniejszym etapie.

Nowotwory wiodącą przyczyną zgonów wśród cukrzyków

Nowotwory wiodącą przyczyną zgonów wśród cukrzyków

Cukrzyca dotyka aż 3,5 miliona Polaków, choć nawet co trzecia osoba nie wie o chorobie. Tymczasem jest ona czynnikiem rozwoju innych schorzeń, które bezpośrednio zagrażają życiu. Coraz częściej jest t...

Anna Rokicka-Żuk
Anna Rokicka-Żuk
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zdrowie

Polecane oferty

* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia