Jakie witaminy można zbadać na NFZ? Te badania zrobisz za darmo

Niewiele jest badań witamin, które można wykonać za darmo, szczególnie tych zleconych przez lekarza rodzinnego. Większość z nich nie jest refundowana przez NFZ w celach profilaktycznych. Oznacza to, że za badanie poziomu witamin trzeba zazwyczaj zapłacić.

Jednak w uzasadnionych przypadkach lekarz rodzinny może zlecić darmowe badanie poziomu:

• witaminy B12 – jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, bierze udział w produkcji czerwonych krwinek, a jej niedobór powoduje niedokrwistość,

• kwasu foliowego (B9) – pełni podobne funkcje, co witamina B12. Jest szczególnie ważny u kobiet w ciąży, ponieważ zapobiega powstawaniu wad cewy nerwowej u płodu,

• ferrytyny – jest to białko magazynujące żelazo.Badanie poziomu ferrytyny we krwi pozwala ocenić zapasy żelaza. Służy więc ono do diagnozowania niedoborów lub nadmiaru (głównie anemii z niedoboru żelaza).

Od lekarza POZ uzyskasz także skierowanie na wykonanie podstawowych badań profilaktycznych takich jak morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu.

Aby uzyskać skierowanie na badania witamin, w większości przypadków należy udać się do lekarza rodzinnego. Lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) przeprowadzi wywiad lekarski, zapyta o objawy (takie jak zmęczenie, osłabienie, problemy z koncentracją czy wypadanie włosów) oraz oceni twój stan zdrowia.

Zobacz też: Czujesz przewlekły ból? Może brakować ci tych 6 witamin i składników mineralnych

Jeśli uzna, że istnieją ku temu medyczne przesłanki, może wystawić skierowanie, ale tylko na refundowane badanie poziomu witaminy B12, kwasu foliowego lub ferrytyny. Najczęściej dzieje się tak, gdy objawy wskazują na możliwe niedobory (np. anemia, podejrzenie chorób tarczycy).

Jeśli jednak lekarz rodzinny stwierdzi, że twoje objawy mogą być związane z chorobą wymagającą specjalistycznej opieki, najpierw wystawi ci skierowanie do odpowiedniego specjalisty, a ten, jeśli uzna to za konieczne, skieruje cię na badania witamin:

• badanie witaminy D – może być zlecone w ramach refundacji przez endokrynologa (np. przy podejrzeniu chorób tarczycy lub problemach z gospodarką hormonalną), ortopedę lub reumatologa (przy zaawansowanej osteoporozie) czy nefrologa (przy chorobach nerek),

• badanie witaminy B12 i kwasu foliowego – badania te są refundowane w diagnostyce niedokrwistości (anemii). Skierowanie wystawia zazwyczaj hematolog lub gastroenterolog,

• badania witamin z grupy B – mogą być zlecane przez neurologa w przypadku neuropatii lub innych chorób neurologicznych.

Badania witamin, podobnie jak wiele innych testów, nie są refundowane przez NFZ w celach czysto profilaktycznych (tzn. gdy nie ma objawów chorobowych). W takim wypadku można wykonać badanie odpłatnie w laboratorium.

Badania witamin są kluczowe dla zdrowia, ponieważ witaminy pełnią w organizmie funkcje, których nie da się niczym zastąpić. Witaminy są niezbędnymi związkami organicznymi, których nasz organizm potrzebuje w małych ilościach, ale nie jest w stanie ich sam wytworzyć. Pełnią rolę regulatorów i katalizatorów, co oznacza, że są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich układów w ciele. Niedobór lub nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, które często manifestują się w sposób nieoczywisty.

Główne powody, dla których warto badać poziom witamin:

• wykrywanie niedoborów – wiele objawów, takich jak chroniczne zmęczenie, osłabienie, wypadanie włosów czy problemy ze snem, często są mylone z przepracowaniem lub stresem. Tymczasem mogą one być sygnałem niedoboru ważnych witamin, np. witaminy D czy witamin z grupy B. Badanie pozwala szybko zidentyfikować problem i podjąć odpowiednie leczenie,

• właściwa suplementacja – badanie dostarcza konkretnych informacji o twoim organizmie. Dzięki temu lekarz może dobrać odpowiednią dawkę suplementów, bez ryzyka, że będzie ona zbyt niska (co sprawi, że suplementacja będzie nieskuteczna) lub zbyt wysoka (co z kolei może ci zaszkodzić),

• unikanie nadmiaru – wiele osób suplementuje witaminy „na oko”, co może prowadzić do ich nadmiaru (hiperwitaminozy). Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), których nadmiar jest magazynowany w organizmie i może mieć toksyczny wpływ na nerki, serce i inne narządy,

• wspomaganie leczenia chorób – wiele chorób ma podłoże w niedoborach witamin. Badanie pozwala na skuteczne wsparcie leczenia, np. w przypadku anemii (witamina B12), osteoporozy (witamina D) czy zaburzeń neurologicznych (witaminy z grupy B).

Źródło: Jakie badania może zlecić lekarz POZ pacjent.gov.pl