Dni płodne to okres w trakcie cyklu miesięcznego kobiety, kiedy szanse na zapłodnienie są największe. Są one ściśle związane z owulacją i trwają kilka dni w każdym cyklu. Występują one jednak w innym terminie u poszczególnych kobiet, na co wpływa wiele różnych czynników. W związku z tym dni płodne są określane indywidualnie. Ich obliczanie pozwala na świadome planowanie macierzyństwa, zarówno w przypadku kobiet, które chcą uniknąć ciąży, jak i tych, które planują dziecko.
Kiedy są dni płodne i niepłodne?
Pierwszym dniem cyklu menstruacyjnego kobiety jest pierwszy dzień miesiączki. Jego koniec jest natomiast wyznaczany na ostatni dzień poprzedzający następną menstruację. Długość cyklu może być bardzo różna, a u niektórych kobiet jest również nieregularna, co niestety zakłóca możliwość obliczenia dni płodnych. Za standardowy cykl menstruacyjny, uważa się ten trwający 28 dni.
Sama owulacja, czyli moment, gdy komórka jajowa zostaje uwolniona i jest gotowa do zapłodnienia przez plemniki, następuje na 14 dni przed menstruacją i trwa zaledwie około 24 godziny. Dni płodne mogą natomiast trwać od 5 do 7 dni, co jest związane z tym, jak długo plemniki mogą przeżyć w ciele kobiety. Przyjmuje się zatem, że okres okołoowulacyjny, gdy szanse na zajście w ciążę są największe to czas od trzech dni przed jajeczkowaniem, do dwóch dni po owulacji.
Dowiedz się więcej:
Jak obliczyć dni płodne?
Świadome planowanie macierzyństwa poprzez określanie dni płodnych to sposób, z którego korzysta wiele par starających się o dziecko lub wręcz przeciwnie, chcących uniknąć ciąży. Istnieje kilka metod na wyznaczenie dni płodnych u konkretnej kobiety. Różnią się one między sobą zarówno popularnością, jak i techniką ich wykonywania oraz dokładnością informacji, jakie otrzymujemy.
Planowanie ciąży. Jakie witaminy i suplementy warto rozważyć...
- 1. Kalendarz dni płodnych
Jedną z najpopularniejszych i również najprostszych metod wyznaczania dni płodnych jest kalendarzyk dni płodnych. Jego regularne prowadzenie przez co najmniej kilka miesięcy pomoże nam w określeniu średniej długości cyklu, terminu kolejnych miesiączek, ale przede wszystkim w ustaleniu momentu owulacji i dni płodnych w każdym z cykli.
Kiedy po kilku miesiącach skrupulatnych zapisków uda nam się ustalić, jaka jest średnia długość naszego cyklu owulacyjnego, od uzyskanej liczby odejmujemy 12, a potem 4. Jeśli zatem długość naszego cyklu wynosi typowe 28 dni to w pierwszym wyniku, otrzymamy 16 a w drugim 12. Oznacza to, że owulacja u danej kobiety może wystąpić pomiędzy 12 a 16 dniem cyklu.
Jak zatem widać, kalendarzyk miesiączkowy jest mało skomplikowaną metodą określania tego, kiedy kobieta ma dni płodne. Należy jednak pamiętać, że nie można jej traktować jako jedną z metod antykoncepcji. Taki kalendarzyk menstruacyjny zupełnie nie sprawdzi się, chociażby u kobiet z cyklami nieregularnymi. Podlega on również wielu wahaniom, które mają bezpośredni wpływ na moment owulacji. Do takich czynników należy, chociażby zmiana diety, stres, zwykłe przeziębienie, czy też zmiana strefy klimatycznej.
- 2. Kalkulator dni płodnych
Jeśli w szybki sposób chcemy obliczyć nasze dni płodne, kalkulator dostępny na wielu stronach internetowych może nam w tym pomóc. Tak naprawdę, działa on dokładnie na tej samej zasadzie co samodzielnie tworzony przez kobiety kalendarz dni płodnych. W wyznaczone pola musimy zatem wpisać datę rozpoczęcia się ostatniej miesiączki oraz przeciętną długość cyklu. Następnie, po wciśnięciu odpowiedniego przycisku, na przykład „oblicz dni płodne” otrzymamy dokładne daty owulacji oraz okresu okołoowulacyjnego, gdy ryzyko zajścia w ciążę jest największe. Tak jak w przypadku tradycyjnego kalendarzyka musimy również być świadomi tego, iż na cykl wpływa wiele czynników, które mogą go w jakiś sposób zaburzyć. Nie możemy zatem uznawać takiego kalkulatora za metodę antykoncepcji.
- 3. Obserwacja śluzu
O zbliżającym się momencie owulacji świadczą także zmiany zachodzące w wyglądzie śluzu szyjkowego. Dlatego też, gdy chcemy ustalić, kiedy mamy dni płodne śluz i jego skrupulatna obserwacja mogą nam w tym pomóc.
W dni płodne zadaniem śluzu jest wsparcie plemników w przetrwaniu w organizmie kobiety oraz w sprawniejszym poruszaniu się w kierunku komórki jajowej. Z tego względu jest on śliski, lepki i rozciągliwy, a do tego przejrzysty. Wielu specjalistów porównuje go wówczas do białka jajka.
Po owulacji zauważalnie zmniejsza się ilość śluzu i staje się on gęsty oraz nierozciągliwy, przybierając białą barwę. Wydzielina ta pozostaje w takiej postaci aż do wystąpienia menstruacji. Kiedy ta się zakończy, następuje okres suchy trwający do dni płodnych.
Należy pamiętać, że przy pomocy tej metody nie jesteśmy w stanie wyznaczyć momentu owulacji. Zmiana wyglądu śluzu świadczy jedynie o tym, iż nadchodzi jej czas. Co więcej, na produkcję śluzu mogą mieć także wpływ przyjmowane przez nas leki, co może skutkować nieprawdziwymi wynikami takiej obserwacji.
Zobacz też:
- 4. Pomiar temperatury ciała
Termiczna metoda wyznaczania dni płodnych opiera się na regularnych pomiarach temperatury ciała przez kobietę. Wynika to z faktu, iż powstające w jajniku po owulacji ciałko żółte wydziela progesteron, który z kolei powoduje podniesienie się temperatury ciała o około 0,2-0,6 stopni Celsjusza. W związku z tym, iż do tego zjawiska dochodzi po około 24 godzinach od uwolnienia komórki jajowej, wyniki takiego pomiaru mogą jedynie stanowić dowód na wystąpienie owulacji. To z kolei może nam pomóc w wyznaczeniu najlepszego momentu na współżycie w następnym cyklu.
Aby pomiary temperatury ciała były wiarygodne, kobieta powinna wykonywać je codzienne rano po przebudzeniu, bez wstawania z łóżka. Pomiar można wykonać w pochwie lub w jamie ustnej. Należy przy tym mieć świadomość tego, iż wynik takich obserwacji ma duże ryzyko błędu, gdyż podwyższenie temperatury ciała może być wynikiem nie tylko owulacji, ale także innych zmian zachodzących w kobiecym ciele.
- 5. Testy owulacyjne
W każdej aptece można również nabyć specjalne testy owulacyjne, które pomagają kobietom w określeniu tego, kiedy mają one dni płodne. Testy te wykrywają gwałtowny wzrost hormonu LH, który jest wytwarzany w naszej przysadce mózgowej i odpowiada za stymulację owulacji. Tego typu test wykonuje się z porannej porcji moczu, a wynik dodatni oznacza, że owulacja powinna nastąpić w ciągu kolejnych 24-36 godzin. Przed jego przeprowadzeniem należy dokładnie zapoznać się z instrukcją, która wskazuje, kiedy należy rozpocząć jego wykonywanie. Dla przykładu, w przypadku cykli mających po 28-30 dni, pierwszy test należy zrobić w 10-11 dniu cyklu.
- 6. Badania laboratoryjne i ginekologiczne
Analiza krwi kobiety w celu zbadania progesteronu, może potwierdzić wystąpienie owulacji w konkretnym cyklu miesięcznym. Ale jeszcze dokładniejszą obserwację cyklu oraz wyznaczenie dni płodnych gwarantuje nam monitoring owulacji, jaki wykonuje już lekarz ginekolog. Dopochwowe badanie USG jest przeprowadzane w określone na podstawie długości cyklu miesięcznego dni. Jego celem jest sprawdzenie, czy cykl przebiega prawidłowo, jak również monitorowanie wzrostu pęcherzyków i ocena ich jakość, a także kontrola stanu błony śluzowej. Takie badania pozwalają bardzo precyzyjnie wyznaczyć termin owulacji oraz dni płodnych, ale również ustalić ewentualne przyczyny kłopotów kobiety z zajściem w ciążę.
Czy ciąża może stać się obsesją?
