Endokrynolog - czym się zajmuje, jakie choroby leczy i z jakimi objawami należy się do niego zgłosić?

Endokrynologia to nauka, która zajmuje się rozpoznawaniem oraz terapią schorzeń związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołów dokrewnych, odpowiedzialnych za procesy wydzielania wewnętrznego. Należą do nich:

• Tarczyca.
• Przysadka mózgowa.
• Przytarczyce.
• Jajniki.
• Nadnercza.
• Jądra.
• Jajniki.
• Trzustka.

Endokrynolog jest odpowiedzialny przede wszystkim za rozpoznawanie chorób układu hormonalnego oraz ich leczenie z
wykorzystaniem metod zabiegowych. Do jego pozostałych obowiązków należą m.in.:

• Różnicowanie chorób układu wewnętrznego wydzielania.
• Nawiązywanie kontaktu z pacjentem i jego rodziną na każdym etapie leczenia.
• Łagodzenie obaw i lęków pacjenta.
• Podejmowanie aktywności na rzecz profilaktyki chorób hormonalnych oraz promocji zdrowia.
• Prowadzenie badań w kierunku diagnostyki schorzeń endokrynologicznych.
• Ocena i interpretacja wyników badań podstawowych i pomocniczych.
• Przeprowadzanie prób czynnościowych gruczołów dokrewnych.
• Kierowanie materiału biologicznego na dodatkowe badania.
• Przygotowywanie opinii, wniosków, orzeczeń lekarskich.
• Prowadzenie dokumentacji medycznej pacjenta.
• Wypisywanie recept, skierowań oraz zwolnień lekarskich.
• Udzielanie doraźnej pomocy w naglących przypadkach.
• Kierowanie rehabilitacją pacjenta po zakończeniu leczenia chirurgicznego oraz zachowawczego.

Udzielając odpowiedzi na pytanie o to, czym zajmuje się endokrynolog, warto wymienić przykładowe choroby, których leczenie wchodzi w jego kompetencje. Zaliczają się do nich np.:

• Niedoczynność tarczycy.
• Nadczynność tarczycy.
• Choroba Hashimoto.
• Akromegalia.
• Zaburzenia związane z uszkodzeniem nadnercza.
• Zespół Cushinga.
• Choroba Addisona.
• Nadczynność przysadki mózgowej.
• Niedoczynność przysadki mózgowej.
• Guzy tarczycy.
• Guzy nadnerczy.
• Wole tarczycy.
• Choroba Gravesa-Basedowa.
• Moczówka prosta.
• Nadczynność nadnerczy.
• Niedoczynność nadnerczy.
• Guzy trzustki.
• Trądzik.
• Zaburzenia płodności.
• Zaburzenia miesiączkowania.
• Zespół Conna.
• Zespół policystycznych jajników.

Endokrynolog może zdecydować się na jedną z wąskich specjalizacji w ramach dziedziny nauki, jaką jest endokrynologia. Ekspert z zakresu chorób tarczycy to tyreolog. Ginekolog endokrynolog zajmuje się zwłaszcza leczeniem schorzeń dotyczących wydzielania wewnętrznego u kobiet w ciąży lub mających trudności związane z gruczołami płciowymi. Endokrynologia ginekologiczna to specjalizacja wymagająca od lekarza sporego wyczucia, delikatności i empatii. Cechy te powinien posiadać również endokrynolog dziecięcy.

Lekarz endokrynolog to osoba, która zdobyła dyplom ukończenia 6-letniej wyższej uczelni medycznej. W przypadku dziedziny, jaką jest endokrynologia, konieczne jest również ukończenie specjalizacji, zanim absolwent będzie mógł podjąć się praktyki zawodowej. W jej zakres wchodzą zarówno zajęcia teoretyczne, jak i praktyczne w określonej placówce medycznej. Lekarz ma także możliwość kontynuowania nauki w ramach specjalizacji II stopnia.

Endokrynolog diagnozuje i leczy schorzenia, w przypadku których objawy są niespecyficzne. Mogą wobec tego przypominać wiele innych chorób. Warto rozważyć konsultację u endokrynologa zwłaszcza w takich przypadkach jak:

• Gwałtowne wahania wagi ciała (zarówno przyrost, jak i spadek).
• Łysienie.
• Nadmierne wypadanie włosów.
• Nadmierne owłosienie ciała.
• Nieregularne cykle miesiączkowy.
• Zaburzenia proporcji ciała.
• Przedwczesne dojrzewanie.
• Obniżenie tonu głosu (w przypadku kobiet).
• Nadmierna senność.
• Apatia.
• Bezsenność.
• Drżenie rąk.
• Nadmierne uczucie zimna.
• Nadpotliwość.
• Przewlekłe zmęczenie.
• Nieustanny niepokój.
• Powiększenie piersi (u mężczyzn).
• Nieprawidłowy popęd seksualny.
• Napady gorąca.
• Suchość skóry.
• Zaburzenia widzenia.
• Spadek odporności.
• Zmiany skórne.

Do endokrynologa warto wybrać się na wizytę zwłaszcza w przypadku, kiedy problemy endokrynologiczne dotyczyły najbliższej rodziny pacjenta. Ma to związek z tym że schorzenia układu wydzielania wewnętrznego w dużym stopniu mają podłoże genetyczne.

Pacjent podejrzewający u siebie występowanie problemów z układem hormonalnym powinien udać się do lekarza pierwszego kontaktu bądź internisty. Na podstawie wywiadu lekarskiego, może on podjąć decyzję o skierowaniu na wizytę do endokrynologa. Jest ono konieczne, aby leczenie prowadzone w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia nie było odpłatne. Lekarz pierwszego kontaktu może również zalecić pacjentowi wykonanie badań laboratoryjnych krwi, moczu oraz kału.

Endokrynolog w trakcie wizyty zadaje szereg pytań dotyczących objawów i dotychczasowej historii chorób pacjenta. Może również poruszyć kwestię zaburzeń układu wydzielania wewnętrznego w rodzinie chorego. W przebiegu pierwszej wizyty ma także nieraz miejsce badanie palpacyjne, zwłaszcza okolic szyi. Specjalista endokrynologii jest zarazem uprawniony do przeprowadzenia badań USG, biopsji tarczycy i pozostałych gruczołów, a także wykonania badań scyntygraficznych, radiologicznych czy endoskopowych. Zasadne jest zwłaszcza uzyskanie informacji na temat poziomu hormonów w organizmie pacjenta. W tym celu zastosowanie mają badania TSH, FT3, FT4 oraz FSH. Zlecenie ich wykonania bez skierowania naraża na wysokie koszty.

Choroba Hashimoto. Czym jest i na czym polega?