Drapanie w gardle, czyli gdzie?
Ludzkie gardło ma postać cewy rozpoczynającej się u podstawy czaszki, a kończącej w okolicy VI kręgu szyjnego. Obejmuje części nosową, ustną, krtaniową oraz elementy takie jak górny brzeg nagłośni, nalewki oraz fałdy nalewkowo-nagłośniowe i wcięcie międzynalewkowe. Znajdują się w nim migdałki trąbkowe i podniebienne, a za unerwienie poszczególnych części odpowiadają nie tylko poszczególne nerwy, które się w nich kończą, ale także splot gardłowy znajdujący się na tylnej ścianie cewy gardła, czyli około III kręgu szyjnego.
Gardło jest drogą wspólną dla układu oddechowego oraz pokarmowego, co czyni je szczególnie wrażliwym elementem anatomii. Bardzo istotne jest optymalne nawilżenie gardła, dzięki czemu kęsy pokarmowe przesuwać się będą gładko, nie powodując uszkodzeń w strukturze nabłonkowej wyściełającej wnętrze cewy. Warto pamiętać, że brakowi podrażnień i uszkodzeń sprzyja także dokładne rozdrobnienie kęsów pokarmowych przy pomocy zębów i śliny. Bezkolizyjna podróż pożywienia w stronę przełyku to warunek braku poczucia drapania i swędzenia gardła.
Zobacz także:
Co może być przyczyną drapania i swędzenia gardła?
Główną przyczyną drapania w gardle jest przesuszenie połączone ze stanem zapalnym gardła i błon śluzowych w wyniku przeziębienia, choroby krtani oraz stany alergiczne. Rzadziej przyczyną drapania i swędzenia gardła są infekcje bakteryjne takie jak angina. Jeśli do nich dojdzie nie obejdzie się bez specjalistycznego leczenia farmakologicznego obejmującego kurację antybiotykową.
Główne przyczyny drapania i swędzenia w gardle to:
- infekcje wirusowe, rzadziej bakteryjne,
- choroby krtani,
- alergie,
- narażenie na drażniące czynniki zewnętrzne takie jak: dym papierosowy, alkohol, klimatyzacja, chemikalia,
- nadwyrężenie aparatu głosowego spowodowane np. śpiewaniem, krzyczeniem.
Przeziębienie niesie ze sobą zapalenie nosogardła, a w efekcie uczucie suchości i drapania w gardle. Jest głównie wynikiem ekspozycji na rinowirusy, ale także koronawirusy, w tym wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19. Jeżeli nie występuje gorączka, a drapanie i swędzenie w gardle poprzedziła senność i poczucie zmęczenia poprzedniego dnia, z dużym prawdopodobieństwem mamy do czynienia z przeziębieniem. Wówczas podejmuje się zwykle leczenie objawowe i wspomaganie czynności układu odpornościowego, który zazwyczaj pokonuje chorobę w ciągu tygodnia. Komfort chorego znacznie poprawia duża ilość płynów w diecie oraz ssanie pastylek niwelujących drażniącą suchość i drapanie w gardle.
Drapanie i swędzenie gardła towarzyszą również infekcjom wirusowym wywołanym przez zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2. Wśród głównych objawów COVID-19 wymienia się gorączkę, kaszel i duszności, czyli dolegliwości ze strony dolnego układu oddechowego. Jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza wśród ludzi młodych, w przebiegu COVID-19 występują również objawy ze strony górnych dróg oddechowych: uszu, nosa i gardła, takie jak drapanie i swędzenie w gardle czy zapalenie gardła.
Jeżeli oprócz kaszlu i drapania w gardle występuje gorączka, nie mamy kataru, a przebieg choroby od początku jest ostry – zaatakował nas wirus grypy. Zalecana jest wizyta u lekarza, ponieważ w walce z tego typu wrogiem organizm zdecydowanie potrzebuje wsparcia farmakologicznego.
Także choroby krtani mogą dawać objawy w postaci utrzymujących się nawet kilka miesięcy chrypki i drapania w gardle. Zwykle są to dosyć poważne schorzenia laryngologiczne, których leczeniem powinien zająć się specjalista. Przewlekłe zapalenie krtani może mieć różnorodne podłoże, a następstwem zapalenia może być nawet zanik śluzówki krtani.
Oprócz zakażeń przyczyną przewlekłego zapalenia krtani może być ekspozycja na czynniki drażniące, jak dym tytoniowy, alkohol czy chemikalia używane w miejscu pracy, a także nadużywanie aparatu głosowego. W ramach profilaktyki zapalenia krtani najlepiej ograniczyć alkohol i papierosy, a dodatkowo można zaopatrzyć się w ziołowy aerozol z jonami srebra, którego zadaniem jest nawilżanie i chronienie śluzówki przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi.
Drapanie w gardle może mieć także przyczyny alergiczne. Takie podłoże objawu zaczyna się podejrzewać w przypadku wykluczenia pozostałych ewentualności, kiedy suchość, kaszel i drapanie w gardle utrzymują się dłużej niż 7 dni, nie dając innych objawów, takich jak gorączka czy nieżyt nosa. Zwykle wówczas mówimy o zapaleniu gardła dolnego o podłożu alergicznym.
Sprawdź też:
Objawy towarzyszące drapaniu i swędzeniu w gardle
W zależności od przyczyny oprócz drapania i swędzenia gardła mogą występować inne objawy. Najczęściej drapanie i swędzenie gardła pojawia się jako pierwszy objaw przeziębienia, któremu towarzyszą również:
- kaszel,
- katar,
- ból gardła,
- ból głowy,
- kichanie.
Swędzenie w gardle wywołuje również reakcja na alergeny wziewne. Towarzyszą im również objawy takie jak:
- duszność,
- ciężki, świszczący oddech,
- wodnisty katar z równoczesnym uczuciem zatkanego nosa,
- swędzenie i opuchnięcie oczu,
- kichanie,
- suchy kaszel.
Nieco mniej uporczywe objawy wystąpią w przypadku podrażnienia spowodowanego przez czynniki zewnętrzne takie jak dym papierosowy czy chemikalia. Będzie to suchość, chrypka i łaskotanie w gardle.
Gdy drapanie i swędzenie gardła nie ustępuje po 7 dniach oraz pojawiają się inne dolegliwości takie jak ból gardła, uporczywy kaszel, gęsta żółta lub zielona wydzielina z nosa, wysoka gorączka może to oznaczać infekcję bakteryjną i wymaga wizyty u lekarza oraz podania antybiotyków.
Przeczytaj też:
Co na drapanie w gardle? Domowe sposoby na suchość w gardle
Drapanie i swędzenie w gardle spowodowane infekcją górnych dróg oddechowych, podrażnieniem lub nadmiernym użyciem aparatu głosowego można skutecznie leczyć domowymi sposobami. W tym celu stosuje się leczenie objawowe. Przede wszystkim należy więc nawilżyć gardło i osłonić je przed dalszymi uszkodzeniami. Skuteczne będą tu m. in. wyciągi roślinne z korzenia prawoślazu, porostu islandzkiego, aloesu, tymianku, werbeny. Mają one również właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne skutecznie więc niwelują także namnażanie się wirusów i bakterii, nie dopuszczając w ten sposób do rozwoju infekcji.
Do najpopularniejszych metod stosowanych jeszcze przez naszych pradziadów należy kuracja miodem. Jego półpłynna konsystencja znakomicie łagodzi podrażnioną śluzówkę, redukując chrypkę i drapanie w gardle. Dodatkowo miód działa antybakteryjnie i odkażająco, uwalniając nas od niechcianych gości pasożytujących w jamie gardła i wywołujących chorobę. Miód możesz dodać do ciepłego, ale nie gorącego, mleka. Wystarczy łyżeczka miodu na szklankę mleka, a gdy do napoju dołożysz jeszcze łyżeczkę masła i przeciśnięty przez praskę ząbek czosnku zyska ono dodatkowe właściwości nawilżające i antyseptyczne.
W zniwelowaniu uczucia drapania i swędzenia kluczowe jest nawadnianie wysuszonych ścianek gardła. Podstawą jest oczywiście woda, ale sprawdzają się również gęste, aksamitne soki (np. marchwiowy) oraz pastylki do ssania, pobudzające gruczoły znajdujące się w ustach do produkcji śliny. Pomimo że wielu producentów pastylek chciałoby nam wmówić co innego, tę podstawową funkcję spełnić mogą nawet landrynki.
Ważne jest także zachowywanie odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywasz, a szczególnie śpisz. Powinno ono utrzymywać się na poziomie 40-50%, a optymalna temperatura w sypialni powinna wynosić 18-20 stopni Celsjusza. Przed pójściem spać dobrze jest też wywietrzyć sypialnię.
Na suchość i drapanie w gardle nie stosuj natomiast płukanek z szałwii lub soli kuchennej, polecanych przy bólu i zapaleniu gardła. W tym przypadku mogą one bowiem jeszcze bardziej wysuszać śluzówkę wzmagając nieprzyjemne objawy. Nie pij także słodkich napojów oraz mocnej herbaty, które także powodują dodatkowe przesuszenie gardła. Jeśli drapanie i swędzenie gardła utrzymują się dłużej niż 7 dni należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ jego przyczyna może być poważniejsza niż wymienione powyżej.
