Bluszcz pospolity (Hedera helix L.) – właściwości lecznicze i zastosowanie. Jak dawkować bluszcz, by nie był trujący?

Agata Orzełowska
W przypadku preparatów aptecznych na bazie bluszczu należy stosować się do zaleceń producenta zawartych w ulotce informacyjnej lub wskazań lekarza.
W przypadku preparatów aptecznych na bazie bluszczu należy stosować się do zaleceń producenta zawartych w ulotce informacyjnej lub wskazań lekarza. VIVIANE6276/Pixabay.com
Bluszcz oprócz walorów dekoracyjnych ma także właściwości lecznicze. Z pierwszego powodu uprawiany jest w Polsce i innych krajach europejskich zarówno w doniczkach, jak i ogrodowa oraz parkach. Najpopularniejsza odmiana tej rośliny, czyli bluszcz pospolity (Hedera helix L.), wchodzi natomiast w skład wielu preparatów stosowanych na przykład przy uporczywym kaszlu i zapaleniu oskrzeli. Warto jednak pamiętać, że źle dawkowany bluszcz może być trujący.

Bluszcz – co to za roślina?

Bluszcz (Hedera L.) to roślina z rodziny araliowatych (Araliaceae Juss.). Wyróżnia się około 15 gatunków bluszczu. Roślina ta występuje głównie w klimacie ciepłym, ale można go uprawiać także w krajach o klimacie umiarkowanym, w tym w Polsce. Najbardziej popularnym gatunkiem bluszczu jest bluszcz pospolity (Hedera helix L.). Bluszcz pospolity jest często uprawiany w domach jako roślina doniczkowa. Może być także sadzony w ogrodach jako pnącze lub roślina okrywowa. Dodatkowo bluszcz pospolity, ze względu na swoje właściwości lecznicze, od wieków stosowany był w medycynie naturalnej i ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim są liście bluszczu pospolitego.

Właściwości lecznicze bluszczu

Liście bluszczu zawierają saponiny trójterpenowe (ok. 7%), glikozydy flawonoidowe takie jak kemferol, rutyna, izokwercytryna i astragalina, kwasy fenolowe – kwas chlorogenowy, rozmarynowy, dikawoilochinowy, neochlorogenowy, protokatechinowy i kawowy, poliacetyleny (falkarinon, falkarinol), olejek eteryczny, sterole i kumaryny.

Saponina alfa-hederyna występująca w liściach bluszczu ma bardzo wysoki indeks hemolityczny: 150 000 (wyższy nawet niż wyciągi z kasztanowca). Liście bluszczu zawierają też niewielkie ilości alkaloidów emetynowych.

Wyciągi z bluszczu mają przede wszystkim właściwości przeciwzapalne i przeciwkaszlowe (wykrztuśne). Działają też rozkurczowo na oskrzela i oskrzeliki. Fitoncydy zawarte w liściach bluszczu mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Hamują rozwój między innymi paciorkowców i grzybów z gatunku Candida. Saponiny bluszczowe mają też działanie przeciwpasożytnicze i antywirusowe.

Przeczytaj również na temat:

Hederyna zawarta w bluszczu stymuluje receptory beta-2-adrenergiczne i ma działanie sekretolityczne (stymulują komórki błony śluzowej do produkcji rzadkiej wydzieliny) oraz bronchospazmolityczne (pobudzają skurcze oskrzeli). Natomiast saponiny zawarte w roślinie spowalniają procesy rozkładu włókien elastynowych i hialuronowych w tkankach. Dzięki czemu mają korzystny wpływ na wygląd i kondycję skóry – sprawiają, że skóra staje się jędrniejsza i bardziej elastyczna, a zmarszczki są mniej widoczne.

Lecznicze zastosowanie bluszczu

Wyciągi z bluszczu stosuje się w przemyśle farmaceutycznym do produkcji syropów i pastylek na kaszel. Mają one zastosowanie do łagodzenia objawów przeziębienia i grypy, szczególnie kaszlu. Sprawdzają się także przy zapaleniu krtani, gardła i oskrzeli oraz uogólnionych stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Dzięki działaniu ściągającemu hedera (bluszcz) dobrze działa także w przypadku kataru.

Warto przeczytać:

Saponiny zawarte w liściach bluszczu mają działanie wykrztuśne i pomagają oczyścić drogi oddechowe z zalegającej w nich wydzieliny. Fitoncydy, w które zasobne są liście bluszczu, mają zaś właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze, dlatego wyciągi z bluszczu stosowane są w lekach przeciwdziałających zakażeniom bakteryjnym i drożdżakowym.

Bluszcz znalazł też zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Ma korzystne działanie na tkankę łączną i spowalnia procesy starzenia się skóry. Zmiękcza ją też, dzięki czemu składniki odżywcze z kosmetyków łatwiej wnikają w głębsze warstwy skóry, regenerując ją i zmniejszając oznaki starzenia. Dodatkowo wyciąg z liści bluszczu ma działanie antycellulitowe, dlatego często stosowany jest jako składnik balsamów do ciała przeciwdziałających temu mankamentowi urody.

Czy warto wydawać mnóstwo pieniędzy na drogie kosmetyki? Oto 12 nietypowych naturalnych sposobów na odmłodzenie skóry.

12 nietypowych naturalnych sposobów na odmłodzenie skóry

Preparaty kosmetyczne na bazie wyciągu z bluszczu mają działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne – łagodnie oczyszczają skórę i zapobiegają powstawaniu zmian trądzikowych. Bluszcz pospolity ma też działanie wybielające, dlatego stosowany jest na przykład jako składnik toników.

Jak wygląda dawkowanie bluszczu i czy bluszcz może być trujący?

Trzeba wiedzieć, że bluszcz pospolity ma także właściwości trujące. Dlatego bezpieczniej jest korzystać z gotowych preparatów. Należ też przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania.
Jaki ciekawostkę warto wiedzieć, że nazwa „trujący bluszcz” (poison ivy) dotyczy też pewnej północnoamerykańskiej rośliny, która jednak z bluszczem ma niewiele wspólnego. Po polsku bywa też nazywana „sumakiem jadowitym”, jednak według obecnych badań należy do jeszcze innego gatunku – Toxicodendron radicans (który nie ma polskiej nazwy).

Środki ostrożności i przeciwwskazania do stosowania bluszczu

Spożycie nadmiernych dawek wyciągu z bluszczu lub liści bluszczu może spowodować zatrucie, które objawia się silnym bólem brzucha, biegunką, wymiotami, hemolizą, dreszczami, podrażnieniem nerek i obniżeniem wrażliwości, a nawet porażeniem układu oddechowego.

Preparaty lecznicze na bazie bluszczu są przeciwwskazane dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zmiany w prawie o sprzedaży alkoholu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia