Zmiana zaleceń przy szczepieniu HPV. WHO proponuje teraz inny schemat z uwagi na skuteczność szczepionek

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) chce zwiększyć liczbę nastolatków objętych szczepieniami HPV, by dzięki temu uchronić więcej kobiet przed zgonem z powodu raka szyjki macicy. Dlatego od 2022 r. zmienia zalecenia odn. podawania preparatów ochronnych i akceptuje schemat szczepienia jednodawkowego w przypadku zatwierdzonych produktów dwudawkowych.

Właśnie przed dwu laty działająca przy WHO Strategiczna Grupa Doradcza Ekspertów ds. Szczepień (SAGE) oceniła, że wyniki badań z wcześniejszych lat wskazują na porównywalną skuteczność szczepienia dwu- i trzydawkowego przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Uznano też, że jedna dawka tego preparatu również zapewnia wysoką ochronę przed HPV, porównywalną do schematu dwudawkowego. Możliwe jest zatem skrócenie tego ratującego życie szczepienia, by zwiększyć liczbę osób nimi objętych, głównie w biedniejszych krajach.

WHO chce zwiększyć zakres szczepień HPV, ponieważ zainteresowanie tymi preparatami jest tak duże, że w wielu krajach i regionach ich brakuje. A jest to najskuteczniejsza i bezpieczna metoda uniknięcia zachorowania na raka szyjki macicy u kobiet, jak też innych groźnych nowotworów atakujących zarówno kobiety, jak i mężczyzn.

Tylko w jednej dawce może być stosowana kolejna szczepionka przeciwko wirusowi HPV, jaką zaleca WHO (wytwarzany w Chinach Cecolin). Wstępnie do takiego dawkowania w sierpniu 2024 r. zaliczono także piąty stosowany na świecie tego typu preparat.

Z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) związane są niemal wszystkie nowotwory szyjki macicy u kobiet (a dokładnie 95 proc. przypadków). W Polsce szczepienia przeciwko HPV są podawane dzieciom już w wieku 9-14 lat (dwie dawki w odstępie 5-13 miesięcy). U nastolatków w wieku ponad 14-15 lat stosuje się natomiast trzy dawki szczepionki, przy czym odstępy między nimi zależą od rodzaju preparatu.

Od 2023 r. szczepienia HPV finansowane są z budżetu państwa, a od września tego roku są organizowane w szkołach. Jak zakłada Narodowa Strategia Onkologiczna, do 2028 r. zaszczepionych może zostać u nas przynajmniej 60 proc. dziewcząt oraz chłopców w wieku dojrzewania.

W naszym kraju oferowane są dwa typy szczepionek HPV: dwuwalentna (dwuskładnikowa) i dziewięciowalentna (dziewięcioskładnikowa). Osoby nastoletnie z niedoborami odporności bez względu na wiek powinny być szczepione trzema dawkami. Dla zapewnienia większej skuteczności szczepionki tego typu są stosowane w naszym kraju w dwóch lub trzech dawkach, w zależności od wieku podania.

W Polsce wciąż jest dużo zachorowań i zgonów z powodu raka szyjki macicy. W 2020 r. odnotowano u nas 3 862 nowych przypadków tego bardzo groźnego nowotworu i 2 137 zgonów. Codziennie aż 6 Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a cztery kobiety umierają z powodu tej choroby. Na świecie wykrywa się co roku 660 tys. przypadków choroby. Aż 90 proc. zgonów z powodu tej choroby zdarza się w krajach o niskich lub średnich dochodach. Światowa Organizacja Zdrowia chce doprowadzić do zaszczepienia przeciwko HPV 90 proc. dziewcząt przed 15. rokiem życia.

Szczepienie HPV zaleca jest także chłopcom, ponieważ wirus ten przenoszony jest drogą płciową. Poza tym szczególnie szczepionka wielowalentna chroni również przed różnymi szczepami wirusa HPV, które mogą powodować inne nowotwory, takiej jak rak krtani, odbytu i narządów płciowych oraz kłykciny kończyste. Bo szczepienia przeciwko HPV to nie tylko profilaktyka raka szyjki macicy.