Spis treści
Poziomka – zapomniany dar lasu ma cenne właściwości zdrowotne
Poziomka (Fragaria) to bylina z rodziny różowatych, rosnąca dziko głównie w lasach, na polanach i przydrożach w całej Europie, w górach Azji oraz w Ameryce Północnej. W Polsce występują trzy z 17 gatunków tej rośliny:
- poziomka pospolita (Fragaria vesca),
- poziomka twardawa (Fragaria viridis),
- poziomka wysoka (Fragaria moschata).
Najbardziej popularna z nich jest poziomka pospolita, ma również najsłodsze i najsmaczniejsze owoce, które można zbierać w czerwcu i lipcu. Poziomki ze względu na małe rozmiary oraz nietrwałość i delikatność owoców są trudno dostępne w sprzedaży, dlatego rzadko można je spotkać na targu czy w lokalnym warzywniaku.
Poziomki są bardzo słodkie i aromatyczne, szczególnie gdy pochodzą z lasu. Można je jeść na surowo, a także wykorzystać na przetwory takie jak dżemy, kompoty czy galaretki. Zawierają flawonoidy, garbniki i składniki mineralne, takie jak żelazo, wapń i kobalt, a także witaminę C oraz wit. A, B1, B2, B3 (niacynę), B6 oraz biotynę .
Ze względu na wysoką zawartość witaminy C, wynoszącą ok. 58 mg na 100 g owoców, przeciwutleniaczy i garbników, poziomki działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, wzmacniają odporność oraz uszczelniają naczynia krwionośne, co zapobiega ich pękaniu. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów jedzenie poziomek pomaga opóźniać procesy starzenia, wygładzać skórę i zwalczać je zmiany zapalne, takie jak wypryski i trądzik.
Właściwości liści poziomki i ich zastosowanie
Liście poziomki są trójdzielne i grubo piłkowane, osadzone na długich ogonkach. Od spodu są szarawe, a na wierzchu ciemnozielone i lekko owłosione.
Liście poziomki zawierają garbniki, taniny, flawonoidy, kwasy fenolowe, proantocyjanidyny, olejki eteryczne, kwasy organiczne (salicylowy, cynamonowy, kawowy, chlorogenowy) oraz witaminę C. Jednak należy pamiętać, że w cenne składniki obfitują tylko liście poziomek dziko rosnących, a w mniejszym stopniu dotyczy to roślin hodowlanych.
Liście poziomki wspomogą leczenie wielu schorzeń, takich jak:
- bóle brzucha, niestrawność, zgaga,
- odbijanie,
- nudności, wymioty,
- biegunka,
- grypa żołądkowa i inne infekcje tego narządu,
- stany zapalne i zakażenia jelit,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- żylaki odbytu,
- zmiany zwyrodnieniowe i stłuszczenie wątroby,
- choroby reumatyczne,
- kamica moczowa,
- zapalenie nerek i dróg moczowych,
- choroby skórne, np. trądzik,
- pomocniczo przy cukrzycy i alergii.
Liście i owoce poziomki stosowane są wspomagająco w miażdżycy i nadciśnieniu tętniczym. Liście poziomki w kuchni dzięki swojemu słodkiemu, „leśnemu” posmakowi i zapachowi używane są jako przyprawa do aromatyzowania win, nalewek, herbat oraz pieczonych mięs.
Napar z liści poziomki można stosować zewnętrznie do płukania jamy ustnej, gardła i narządów płciowych w stanach zapalnych takich jak afty, nadżerki, upławy, świąd. Sprawdzi się on także do okładów na oczy przy nadmiernym łzawieniu, stanach zapalnych, alergii, zapaleniu powiek i sińcach pod oczami.
Właściwości liści poziomki:
- antyoksydacyjne i przeciwstarzeniowe,
- moczopędne i napotne,
- przeciwgorączkowe,
- detoksykujące,
- przeciwbiegunkowe,
- przeciwzapalne,
- przeciwreumatyczne,
- ściągające na skórę i błony śluzowe,
- wspomagające krążenie krwi,
- ochronne na miąższ wątroby.
Herbata z liści poziomki. Wypróbuj ten przepis!
Zielone liście poziomki należy zebrać w lesie i wysuszyć w temp. do 40 st. C, rozkładając je cienką warstwą na pergaminie. Najlepiej jest zbierać młode listki przed kwitnieniem, czyli już w kwietniu, ale można je pozyskać i wysuszyć również w czasie owocowania. Mają wtedy większą zawartość garbników i herbatka z nich jest najbardziej wyrazista w smaku.
Składniki:
- 1-2 łyżeczki suszonych liści poziomki,
- 1 szklanka wody.
Przygotowanie:
- Suszone liście poziomki zalać szklanką wrzątku.
- Parzyć pod przykryciem przez 15 minut i odcedzić.
- Pić 3-4 razy dziennie.
