Pacjenci będą mieć łatwiej! Ważne zmiany w wystawianiu recept i dyżurach aptek. „Dotychczasowe przepisy były nieludzkie”

Od 14 lutego 2025 roku recepty na bezpłatne leki dla dzieci, młodzieży do 18 roku życia i dla seniorów będą mogli wystawić wszyscy lekarze – niezależnie od miejsca pracy i posiadania podpisanego kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia.

– Refundacja leków to fundamentalne prawo pacjenta, a dotychczasowe przepisy były nieludzkie, zmuszając pacjentów do ponoszenia dodatkowych kosztów za wizytę prywatną oraz za leki, do których przysługiwała im zniżka – mówi wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej Mateusz Kowalczyk.

Recepty na darmowe leki będą mogli wystawić:

• wszyscy lekarze, którzy mają kontrakt z NFZ,

• wszyscy lekarze, którzy nie mają kontraktu z NFZ (np. prowadzący prywatną praktykę),

• lekarze realizujący leczenie w zakresie stomatologii, opieki psychiatrycznej, leczenia uzależnień, opieki paliatywnej i hospicyjnej.

Do tej pory bezpłatne leki z listy „S” (dla seniorów) i „Dz” (dla dzieci) mogli wystawiać tylko lekarze, którzy mieli podpisaną umowę z NFZ w jednym z trzech zakresów:

1. podstawowa opieka zdrowotna,

2. ambulatoryjna opieka specjalistyczna,

3. leczenie szpitalne.

Uprawnienia tego typu mają także tzw. lekarze emeryci, którzy wystawiają recepty dla siebie lub swoich najbliższych oraz część pielęgniarek.

Szacuje się, że roczny koszt nowych uprawnień to 415 mln zł.

Farmaceuci od 14 lutego zyskują nowe uprawnienie. Będą mogli wystawić w aptekach recepty:

• na zalecane refundowane szczepionki,

• Pro auctore i Pro familia w sytuacji zagrożenia zdrowia,

• na bezpłatne leki dla seniora i dziecka do 18. roku życia.

Przed zmianami farmaceuci mogli wystawić receptę na szczepionki przeciwko grypie, jednak nie była ona objęta refundacją. Aby z niej skorzystać, pacjent musiał się udać po receptę do przychodni. Po nowelizacji ustawy rozszerzone będzie to na szczepienia dla dorosłych w związku z programem szczepień ochronnych.

Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci moglą:

• wystawić receptę farmaceutyczną,

• wydać szczepionkę,

• podać szczepionkę pacjentowi.

Co ważne, receptę na szczepienie wystawione przez farmaceutę można zrealizować w tej konkretnej aptece.

Do obowiązków aptekarzy będzie należało przekazanie niezbędnych informacji, m.in. szczegółowych danych pacjenta, poziomu odpłatności oraz numeru wpisu do rejestru zezwoleń na prowadzenie apteki.

14 lutego 2025 r. zmienią się też przepisy dotyczące funkcjonowania aptek. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadza nowe zasady dotyczące dyżurów aptek. Dotychczas apteki ogólnodostępne pełniły dyżury nocne i świąteczne na podstawie porozumień z zarządem powiatu, otrzymując z góry ryczałtowe wynagrodzenie.

Niestety zdarzało się, że dyżury nie były realizowane lub odbywały się w skróconych godzinach. W takich przypadkach nowelizacja zobowiązuje aptekarzy do zwrotu wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. To Narodowy Fundusz Zdrowia będzie odpowiedzialny za wezwanie do zwrotu oraz określenie kwoty należnej do oddania. Podmiot prowadzący aptekę będzie miał na to 14 dni.

Apteka nie będzie musiała zwracać pieniędzy za brak dyżuru w przypadku dwóch wyjątków. Są to:

1. działanie siły wyższej (brak możliwości pełnienia dyżuru z powodu zdarzeń niezależnych, np. klęski żywiołowe, awaria),

2. inne przyczyny losowe (np. problemy zdrowotne personelu brak możliwości zastępstwa).

Niezależnie od przyczyny, przez którą apteka nie może zrealizować dyżuru, musi powiadomić o nich NFZ oraz zarząd powiatu. Brak informacji będzie oznaczał konieczność zwrotu środków.

Źródła:

• NRL: Refundacja leków to fundamentalne prawo pacjenta Termedia

• Recepty na darmowe leki także od lekarzy przyjmujących prywatnie. Zmiany od 14 lutego Rynek Zdrowia

• INFORMACJA W SPRAWIE ZMIAN WPROWADZONYCH NOWELIZACJĄ USTAWY Z DNIA 5 GRUDNIA 2024 R. O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW (DZ.U. 2025 POZ. 129). Naczelna Izba Aptekarska