Nadciśnienie płucne – definicja, przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie. Sprawdź, jak objawia się tętnicze nadciśnienie płucne!

Ewa Zwolak
Podstawowym badaniem diagnostycznym nadciśnienie płucne jest RTG klatki piersiowej.
Podstawowym badaniem diagnostycznym nadciśnienie płucne jest RTG klatki piersiowej. 123rf.com
Nadciśnienie płucne definiowane jest jako zespół objawów, którym towarzyszy występowanie ciśnienia w tętnicy płucnej powyżej 25 mm Hg w spoczynku. Przyczyny tego schorzenia są niejednorodne — może być ono konsekwencją chorób towarzyszących lub przyjmowania różnych leków. Charakterystyczne objawy nadciśnienia płucnego to: duszność (głównie po wysiłku fizycznym), zmęczenie, ogólne osłabienie organizmu, a nawet epizody utraty przytomności. W bardziej zaawansowanych stadiach chorobowych pojawia się wysokie ryzyko wystąpienia zatoru płucnego. Podstawowym celem leczenia nadciśnienia płucnego jest zapobieganie prawokomorowej niewydolności serca.

Co to jest nadciśnienie płucne?

Za wymianę gazową w naszym organizmie odpowiadają płuca i krążenie płucne. Prawa komora serca człowieka połączona jest z pniem płucnym, rozgałęziającym się na tętnice płucne, a następnie na mniejsze naczynia krwionośne, których zadaniem jest dostarczanie krwi do poszczególnych części płuc. Sieć tych naczyń opłata pęcherzyki płuc, w których występuje wymiana gazowa. W tej części układu krążenia tętnice prowadzą krew odtlenowaną, a żyły – utlenowaną. Prawidłowe wartości ciśnienia płucnego to:

  • Ciśnienie skurczowe (ciśnienie, które występuje podczas skurczu serca) – 18-25 mm Hg.
  • Ciśnienie rozkurczowe (ciśnienie, które występuje podczas rozkurczu serca) – 6-10 mm Hg.
  • Ciśnienie średnie – 12-16 mm Hg.

Nadciśnienie płucne – definicjaCiśnienie płucne mierzy się za pomocą badania hemodynamicznego. Nadciśnienie płucne występuje wówczas, gdy wartość ciśnienia w tętnicy płucnej wynosi ponad 25 mm Hg w spoczynku. Nadciśnienie płucne w nomenklaturze medycznej definiowane jest jako zespół objawów, będących konsekwencją wzrostu ciśnienia w krążeniu płucnym (w obiegu krwi pomiędzy prawą komorą a lewym przedsionkiem serca). Podobnie jak nadciśnienie tętnicze, ciśnienie płucne podaje się w milimetrach słupa rtęci.

Nadciśnienie płucne – przyczyny

Nadciśnienie płucne nie jest jednorodną jednostką chorobową, której z łatwością można przypisać zespół objawów towarzyszących i przyczyny występowania. Przyczyny nadciśnienia tętniczego mogą być różnorodne: począwszy od chorób towarzyszących, a skończywszy na przyjmowanych lekach.
W klasyfikacji tego schorzenia wyróżnia się kilka typów nadciśnienia tętniczego. To głównie:

  • Tętnicze nadciśnienie płucne, które jest stosunkowo rzadko diagnozowaną chorobą. Dzieli się je na: idiopatyczne tętnicze nadciśnienie płucne (dotyczy ono głównie młodych kobiet) i dziedziczne nadciśnienie płucne.
  • Nadciśnienie płucne związane z chorobami autoimmunologicznymi w tym: twardziną układową, toczniem rumieniowatym układowym, zapaleniem wielomięśniowym, zapaleniu skórno-mięśniowym i reumatoidalne zapalenie stawów.
  • Nadciśnienie płucne związane z wadami serca, występującymi u osób z nieprawidłowościami w budowie serca.
  • Nadciśnienie płucne związane z chorobami wątroby, w tym głównie jej marskością.
  • Nadciśnienie płucne związane z zakażeniem wirusem HIV.

Przeczytaj też:

  • Nadciśnienie płucne związane z przyjmowaniem anorektyków.
  • Nadciśnienie płucne związane z chorobami układu oddechowego: niedotlenieniem lub pogrubieniem ścian naczyń krwionośnych.
  • Przewlekłe nadciśnienie płucne zakrzepowo-zatorowe, które spowodowane jest zamknięciem świateł tętnicy płucnej.

Nadciśnienie płucne u noworodkówNadciśnienie płucne u noworodków najczęściej przyjmuje postać przetrwałego nadciśnienia płucnego (PPHN), które jest zespołem symptomów, powstałych na skutek występowania krążenia krwi u noworodka takiego samego, jak podczas życia wewnątrzmacicznego. Może ono wystąpić u dzieci z wrodzoną przepukliną przeponową, wadą płuc, niedorozwojem nerek lub z zaburzeniami procesu przystosowania naczyń płucnych do środowiska zewnętrznego.

Nadciśnienie płucne w ciążyNadciśnienie płucne stanowi jedno z przeciwwskazań do zajścia w ciążę, ponieważ skutkuje ona znacznym zaostrzeniem przebiegu choroby. Kobiety, które mimo przeciwwskazań, decydują się na ciąże z nadciśnieniem płucnym, powinny zdawać sobie sprawę z nawet 50% ryzyka zgonu.

Nadciśnienie płucne – objawy i diagnostyka

Pierwsze objawy nadciśnienia płucnego są nieswoiste, dlatego też bardzo łatwo można przypisać je niewłaściwie innym stanom chorobowym. Wśród początkowych symptomów nadciśnienia w tętnicy płucnej można wymienić: duszność, która pojawia się po wysiłku fizycznym, zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu, epizody utraty przytomności. Wszystkie te objawy związane są bezpośrednio z dysfunkcją prawej komory serca, a co za tym idzie – zmniejszeniem ilości krwi transportowanej z prawej komory do płuc. W bardziej zaawansowanych stadiach chorobowych pojawia się dodatkowo:

  • Suchy kaszel i chrypka.
  • Ból w klatce piersiowej, który nasila się podczas aktywności fizycznej i przyjmuje on postać bólu dławicowego.
  • Krwioplucie, które jest następstwem pękania poszerzonych tętnic oskrzelowych.
  • Oziębienie kończyn górnych i dolnych.
  • Sinica ust, uszu, a także palców rąk i stóp.
  • Obrzęk kończyn dolnych.
  • Wodobrzusze, które jest następstwem zwiększenia ilości płynu w jamie otrzewnej żołądka.
  • Poszerzenie żył szyjnych, które może prowadzić nawet do zatoru.
  • Szmer niedomykalności zastawki trójdzielnej, który słyszalny jest podczas osłuchiwania serca.

Nadciśnienia tętniczego nie można diagnozować wyłącznie na podstawie objawów i wywiadu lekarskiego. Konieczne jest wykonanie szeregu badań, które będą pomocne w potwierdzeniu wstępnej diagnozy.
Badania wykorzystywane w diagnostyce tętniczego nadciśnienia płucnego to:

  • Zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej (RTG), na którym można zaobserwować poszerzenie pnia i głównych gałęzi tętnicy płucnej, a także zmniejszony przepływ krwi przez naczynia płucne.
  • Badanie elektrokardiograficzne (EKG), w którym widoczne są cechy przeciążenia i przerostu prawej komory serca.
  • Badanie echokardiograficzne (ECHO), w którym widoczne jest powiększenie prawej komory i prawego przedsionka serca, pogrubienie ściany prawej komory, nieprawidłowy ruch przegrody międzykomorowej i obecność płynu w jamie osierdzia.
  • Tomografia komputerowa klatki piersiowej, która pomaga w określeniu dokładnej lokalizacji zmian zakrzepowo-zatorowych u chorych z nadciśnieniem płucnym zatorowo-zakrzepowym.
  • Arteriografia tętnic płucnych, która pomocna jest w wykluczeniu lub potwierdzeniu obecności skrzeplin w tętnicach płucnych.
  • Badanie hemodynamiczne (cewnikowanie prawego serca), które służy m.in. do pomiaru ciśnień w jamach serca. Badanie to wykonuje się przez nakłucie żyły szyjnej wewnętrznej.
  • Test reaktywności naczyń płucnych, który polega na inhalacji substancji, posiadających zdolność do rozszerzania tętnic płucnych.
  • Ocena wydolności wysiłkowej, która polega na 6-minutowym marszu, przed którym mierzone są wszystkie parametry życiowe. Po wysiłku fizycznym wykonuje się m.in. ocenę poczucia duszności.

Klasyfikacja czynnościowa niewydolności serca u chorych z nadciśnieniem płucnym wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

Nadciśnienie płucne – definicja, przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie. Sprawdź, jak objawia się tętnicze nadciśnienie płucne!
Opracowanie własne

Nadciśnienie płucne – leczenie

Podstawowym celem leczenia nadciśnienia płucnego jest zapobieganie prawokomorowej niewydolności serca, a także zatrzymanie procesu zmian w obrębie przebudowy naczyń krwionośnych w płucach. Najpowszechniejsze sposoby leczenia nadciśnienia płucnego to:

  • Leczenie przeciwzakrzepowe (antykoagulanty), które polega na przyjmowaniu leków zmniejszających lepkość krwi, a w konsekwencji — zapobiegających tworzeniu się zakrzepów. Przy czym osoby, które przyjmują antykoagulanty powinny okresowo kontrolować wskaźnik INR (u osób chorych na nadciśnienie tętnicze wskaźnik ten powinien utrzymywać się na poziomie 1,7-2,5).
  • Leki moczopędne (diuretyki), które są lekami o właściwościach zmniejszających dotkliwość objawów niewydolności prawej komory serca, której często towarzyszy zatrzymanie płynów w organizmie. Głównym celem diuretyków jest pozbycie się nadmiaru wody z organizmu.
  • Digoksyna, która jest lekiem charakteryzującym się działaniem polegającym na wzroście kurczliwości komór serca, a co za tym idzie — zmniejszeniu częstotliwości jego pracy.
  • Tlenoterapia, która polega na podawaniu pacjentowi tlenu za pośrednictwem specjalnego aparatu (koncentratora tlenu).
  • Antagoniści wapnia, które są lekami o działaniu polegającym na rozszerzaniu ścian naczyń krwionośnych.
  • Leczenie celowane na tętniaki płucne, które tworzą trzy różne grupy leków, powodujących zredukowanie dysfunkcji śródbłonka. Są one powszechnie wykorzystywane do leczenia pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym.

Polecamy również:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia