Czym jest kora, co zawiera i jakie ma właściwości zdrowotne?
Kora (cortex) to botaniczne określenie zewnętrznych tkanek pni i łodyg, a także korzeni. W praktyce surowiec te pozyskuje z pni, gałęzi i młodych pędów drzew, krzewów i pnączy, natomiast korę z części podziemnych rośliny nazywa się po prostu korzeniem. W przypadku wielu leczniczych gatunków stosuje się oba rodzaje kory.
Głównym składnikiem kory jest lignina, która stanowi do 40 proc. masy i podtrzymuje strukturę tkanek roślinnych. Surowiec ten jest też źródłem wielu substancji aktywnych, m.in., polisacharydów czy tanin nazywanych też garbnikami, które chronią zewnętrzne partie rośliny przed rozpadem spowodowanym m.in. przez pasożytnicze grzyby.
Garbniki to antyoksydacyjne związki z grupy polifenoli o gorzkim smaku i działaniu ściągającym na błony śluzowe i skórę, czyli obkurczającym naczynia krwionośne, zmniejszające wysięki i hamującym krwawienie.
Dzięki właściwościom tanin, a także innych związków leczniczych obecnych w korze różnych roślin, jest ona często stosowana w schorzeniach układu pokarmowego, zwłaszcza żołądka i jelit, m.in. przy biegunce, w wewnętrznych krwawieniach, a także przy zatruciach metalami ciężkimi, alkaloidami czy glikozydami. W części surowców taniny mają działanie zapierające, jednak w niektórych towarzyszą im związki znoszących ten efekt lub zmieniającym działanie.
Taniny pomagają również leczyć stany zapalne m.in. jamy ustnej, migdałków i gardła, wypryski skórne, hemoroidy i ogólnie zmiany na błonach śluzowych. Zawierająca je gatunki kory mają jednak więcej zastosowań terapeutycznych, co jest związane z unikatowym składem każdego z surowców.
Sprawdź, jakie właściwości ma kora 10 gatunków roślin leczniczych, oraz przy jakich problemach może wspomóc domowe leczenie.
Odwar, wywar, napar – czym się różnią?
Kora leczniczych drzew i krzewów najczęściej stosowana jest w formie odwaru, czyli gotowanego napoju. Jest to bowiem surowiec suchy i twardy, który wymaga specjalnego przygotowania.
Zarówno odwar, jak i napar czy macerat to rodzaje wyciągów wodnych, które można przygotować w domu. Wyciągi nazywane są też ekstraktami, choć te drugie to tak naprawdę wyciągi skoncentrowane.
Sprawdź także: Przepis na kompot z jabłek
Czym różnią wodne wyciągi roślinne? Inna jest przede wszystkim metoda ich wytwarzania, a co za tym idzie – skład chemiczny i właściwości.
- napar – surowiec zalewa się wrzątkiem i parzy przez określony czas, zwykle 15-20 minut;
- odwar lub wywar – surowiec zalewa się zimną lub gorącą wodą, doprowadza do wrzenia i przez określony czas gotuje lub utrzymuje w temperaturze powyżej 90 stopni Celsjusza – zwykle przez 5-20 minut, po czym odstawia się na 20-30 min i przecedza,
- macerat – surowiec wrażliwy na podgrzewanie zalewa się wodą o temperaturze pokojowej i odstawia na określony czas, zwykle 8-12 godzin.
Dowiedz się więcej na temat:
Lecznicze napoje z kory najlepiej przyrządzać według wskazań producentów lub autorytetów ziołolecznictwa. Tak, jak w przypadku wszystkich rodzajów fitoterapii, przed rozpoczęciem kuracji warto sprawdzić szczegółowe przeciwwskazania, a w razie problemów zdrowotnych skonsultować się z lekarzem. Surowce zielarskie nie zastąpią też zbilansowanej diety i zdrowego stylu życia i nie mogą być stosowane w zastępstwie konwencjonalnych terapii, gdy istnieje taka konieczność.
ZOBACZ: Jakie są właściwości zdrowotne goździków?