Spis treści
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskanuje, że jaskra jest drugą, po zaćmie, najczęstszą przyczyną utraty wzroku w krajach rozwiniętych. Równocześnie jest ona dużo groźniejsza, ponieważ prowadzi do nieodwracalnej ślepoty, a może ona dotknąć każdego. W Polsce choruje na nią od 800 tys. do 1 mln osób, z czego połowa nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ początkowo choroba przebiega zupełnie bezobjawowo, a pogorszenie wzroku następuje dopiero w zaawansowanym jej stadium. Aby zapobiec tym sytuacjom, Polskie Towarzystwo Okulistyczne już po raz szósty zaprasza do skorzystania z bezpłatnych badań przesiewowych zorganizowanych z okazji obchodów Światowego Tygodnia Jaskry.
Czym jest jaskra?
Jaskra to postępująca choroba oczu, która prowadzi do stopniowego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego. W chorym narządzie wytwarzane jest więcej płynu niż oko jest w stanie wydalić. Płyn ten gromadzi się w przedniej części oka i prowadzi do wzrostu ciśnienia w całym narządzie. Powoduje to nacisk na nerw wzrokowy położony w tylnej części oka, który jest bardzo delikatny i wrażliwy na zmiany ciśnienia. Nie podjęcie odpowiedniego leczenia prowadzi do uszkodzenia oraz postępującego zanikania nerwu, czego konsekwencją jest stopniowe zawężanie się pola widzenia, a następnie całkowita ślepota. Wpływ na rozwój jaskry mają czynniki przyczyniające się do wzrostu ciśnienia w oku.
Czynniki ryzyka rozwoju jaskry
Na jaskrę może zachorować każdy, ale istnieją czynniki, które znacznie zwiększają ryzyko rozwoju jaskry, a są to:
- czynniki genetyczne – występowanie jaskry u członków rodziny,
- wiek powyżej 35. roku życia,
- niskie ciśnienie krwi lub nadmierne obniżanie ciśnienia w leczeniu nadciśnienia tętniczego,
- długotrwały stres,
- częste migrenowe bóle głowy,
- przewlekłe schorzenia takie jak miażdżyca, cukrzyca,
- objawy naczynioskurczowe (np. zawsze zimne dłonie i stopy),
- leczenie kortykosteroidami przez dłuższy czas,
- krótkowzroczność.
„Każdy z nas powinien więc przynajmniej raz na dwa lata odwiedzić okulistę w celu badań profilaktycznych, a osoby znajdujące się w grupach podwyższonego ryzyka powinny kontrolować wzrok nawet co rok.” – mówi prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Gdzie wykonać bezpłatne badanie wzroku pod kątem jaskry?
Akcja pt. „Polscy Okuliści Kontra Jaskra” odbywa się w z okazji Światowego Tygodnia Jaskry. W dniach 6-12 marca w ponad 60 gabinetach z 14 województw i 34 miast można za darmo i bez skierowania skorzystać z badania wzroku w kierunku jaskry. „Polscy okuliści kontra jaskra” to projekt realizowany od 2017 roku przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne (PTO) oraz Sekcję Jaskry PTO, przy współudziale Polskiego Związku Niewidomych.
Na badanie może wybrać się każdy, kto w ciągu ostatniego roku nie był u okulisty oraz nie ma zdiagnozowanej jaskry. Nie jest wymagane skierowanie do okulisty, jak w przypadku standardowej procedury, a badanie jest bezpłatne. Wystarczy telefonicznie umówić się na wizytę w wybranym gabinecie w terminie od 6 do 12 marca. Lista placówek znajduje się na stronie tydzienjaskry.pl
„W pierwszym okresie jaskra nie daje objawów, niszczy jednak nerw wzrokowy. Gdy pacjent zauważa, że gorzej widzi, uszkodzenie nerwu wzrokowego przekracza już zazwyczaj 60 proc. Pozostaje wówczas tylko 40 proc. nerwu, który musimy chronić i leczyć. Utracie wzroku można zapobiec tylko dzięki regularnym wizytom u okulisty, a co za tym idzie - wcześnie postawionej diagnozie i niezwłocznie wdrożonemu leczeniu. Jeśli jaskrę wykryje się wcześnie, wówczas leczenie oparte jest głównie na podawaniu kropli do oczu. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby leczenie jest trudniejsze, rokowania gorsze, a ryzyko ostatecznej utraty widzenia znacznie większe. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe w tym kierunku.” – mówi prof. Jacek P. Szaflik.
W poprzednich edycjach akcja cieszyła się dużą popularnością. Do tej pory przebadano już 13 tys. pacjentów i aż 40 procent z nich zostało skierowanych do dalszej diagnostyki jaskry. Jak podkreśla prof. Jacek P. Szaflik jest to najlepszy dowód na potrzebę przeprowadzania takich akcji:
„Udostępnianie pacjentom bezpłatnych badań w kierunku wczesnego wykrycia jaskry to bardzo ważny krok w walce z tą podstępną i nie dającą charakterystycznych objawów chorobą. Uważam, że tego rodzaju akcje są jeszcze bardziej potrzebne w aktualnym czasie, gdy z powodu pandemii Covid-19, inne choroby zeszły na dalszy plan. Z danych wynika, że obecnie społeczeństwo częściej rezygnuje z wizyt lekarskich i zabiegów medycznych lub nawet przerywa leczenie.”
Choroba nie poczeka, warto więc profilaktycznie zbadać swój wzrok i w razie wykrycia nieprawidłowości mieć szansę na leczenie na wczesnym etapie rozwoju choroby, gdy da się ją jeszcze powstrzymać, aby uniknąć utraty wzroku.
Źródło:
Bezpłatne badania na jaskrę Światowy Tydzień Jaskry