Bezpłatne badania w kierunku jaskry w 22 miejscowościach w Polsce. Zapisz się już dziś. Wykryj chorobę zanim stracisz wzrok

Jaskra to zaraz po zaćmie druga najczęstsza przyczyna utraty wzroku. Jednak jej skutki są nieodwracalne. Choć choroba ta występuje częściej u osób starszych, może także dotknąć młodsze osoby, w tym dzieci. W Polsce na jaskrę choruje około 800 tys. osób, z czego ponad połowa nie została jeszcze zdiagnozowana i w tej chwili nieodwracalnie traci wzrok. Wczesne wykrycie i leczenie mogą zapobiec utracie wzroku. Z tego powodu Polskie Towarzystwo Okulistyczne już dziewiąty rok przyłącza się do globalnej inicjatywy Światowego Tygodnia Jaskry i razem z okulistami z całego kraju organizuje bezpłatne badania dając Polkom i Polakom szansę na uratowanie wzroku.

– Aż 70 proc. przypadków jaskry wykrywane jest w Polsce zbyt późno. Przyczyny takiego stanu rzeczy należy upatrywać między innymi w niskiej świadomości społecznej na temat jaskry i zagrożeń związanych z utratą widzenia, jak również bezobjawowym przebiegiem choroby. Dlatego robimy wszystko, by mówić o tej chorobie jak najwięcej, a co roku, wraz z najlepszymi, najbardziej zaangażowanymi okulistami w kraju organizujemy bezpłatne badania diagnostyczne. W tym roku odbędą się one w dniach od 9 do 15 marca. Na badanie zapraszamy osoby, które nie mają zdiagnozowanej jaskry. Aby skorzystać z akcji nie potrzeba żadnego skierowania – zaprasza prof. dr hab. n. med. Bożena Romanowska-Dixon, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.  

Według Światowego Stowarzyszenia Jaskry na całym świecie na tę chorobę cierpi
aż 78 milionów ludzi. Do roku 2040 liczba chorych może wzrosnąć do ponad 111 milionów. Szacuje się, że w naszym kraju na jaskrę choruje 800 tysięcy osób, z czego ponad połowa wciąż nie została zdiagnozowana i właśnie w tym momencie nieodwracalnie traci wzrok. Tymczasem dzięki wczesnej diagnozie i odpowiedniemu leczeniu można temu zapobiec.

– W ciągu pięciu miesięcy od stwierdzenia u mnie jaskry przeszłam aż 7 operacji i mogę powiedzieć, że gdyby nie tamta diagnoza, już bym nie widziała. Dlatego teraz, gdy ktokolwiek mnie pyta, czy może powinien się przebadać, bo ostatnio słabiej widzi, bo babcia miała jaskrę – odpowiadam: każdy powinien się badać! Będę to powtarzać, jak mantrę: badajmy się, póki jeszcze jest czas na uratowanie wzroku – apeluje pani Blanka, 43-letnia pacjentka z Warszawy.

Jaskra jest dziedziczna w 60-68 proc., ale to nie jedyna jej przyczyna. Rozwojowi jaskry sprzyjają także:

• wiek powyżej 35 lat,

• niskie ciśnienie ogólne krwi,

• intensywnie leczone nadciśnienie krwi,

• migrena,

• objawy naczynioskurczowe (stale zimne stopy i dłonie),

• podwyższony poziom ciśnienia w oku,

• krótkowzroczność powyżej -4.0.

Gdy któryś z tych czynników połączy się z takimi objawami, jak: światłowstręt, zmęczenie oczu, częste łzawienie, tęczowe koła wokół źródeł światła czy niezdiagnozowane bóle głowy, nie można zwlekać z wizytą u lekarza.

– Zupełnie nie łączyłam coraz częstszych i mocniejszych bólów głowy z jakimikolwiek problemami okulistycznymi. Podczas badania okresowego do pracy okulistę zaniepokoiło wysokie ciśnienie w oczach i skierował mnie do dalszej diagnostyki. Jaskra – złośliwa postać – postępowała w zastraszającym tempie. Dziś mogę powiedzieć, że okresowe badania medycyny pracy uratowały mi wzrok – wspomina Pani Blanka.

Za główną przyczynę jaskry uważa się zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej, ale choroba ta często wiąże się także z innymi schorzeniami.

– Cukrzyca zwiększa ryzyko jaskry o 40 proc., szczególnie u osób z zaawansowanymi zmianami cukrzycowymi w oczach. Jaskra współwystępuje również z chorobami układu krążenia, a osoby z jaskrą mają większe ryzyko zawału serca, miażdżycy i udaru mózgu. Nadciśnienie tętnicze może uszkadzać naczynia w oku, co zwiększa ryzyko jaskry. Dodatkowo, zaburzenia lipidowe i przewlekły stres zmieniający naszą gospodarkę hormonalną także zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia jaskry, wpływając na krążenie w oku i ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jaskra może także być związana z chorobami neurologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane czy choroba Parkinsona. Regularne badania diagnostyczne pod kątem jaskry powinny stać się rutyną nie tylko dla osób już dotkniętych tą chorobą, ale także dla wszystkich, którzy znajdują się w grupie ryzyka – informuje wceprezes PTO, prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek.

Przy wadach wzroku pogorszenie widzenia może wydawać się naturalne, a tymczasem może to być objaw jaskry. Dlatego profilaktyczne badania okulistyczne pod kątem jaskry należy wykonywać regularnie.

– W 90 proc. przypadków jaskra nie daje objawów, nie sprawia dolegliwości, mimo że postępuje, a jaskrowe uszkodzenie nerwu wzrokowego jest nieodwracalne. Nie należy bać się badań przesiewowych ani badań okulistycznych. Wczesna diagnoza jaskry umożliwi skuteczne leczenie i pozwoli zachować wzrok pomimo choroby. Wprowadzane nowe metody terapeutyczne są coraz bardziej skuteczne i mniej obciążające dla pacjenta. Jeśli okaże się, że jesteśmy zdrowi, wizyta u okulisty też może być bardzo przydatna, chociażby dla sprawdzenia lub doboru okularów – mówi prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, przewodniczący Sekcji Jaskry PTO.

Jaskrę uważa się za chorobę osób starszych, która rozwija się wraz z wiekiem i w większości przypadków tak jest. Jednak od reguły zawsze są wyjątki i jaskra coraz częściej diagnozowana jest także u osób młodych, a nawet dzieci. W tych grupach wiekowych jest ona tym bardziej trudna do wykrycia, ponieważ nawet lekarze podczas diagnostyki nie biorą tej choroby pod uwagę sądząc, że jeszcze na nią za wcześnie.

– Badania epidemiologiczne wskazują na to, że częstość występowania jaskry wzrasta wraz z wiekiem, ale problem jaskry nie dotyczy wyłącznie osób starszych. W przypadku dzieci jeszcze mocniej wybrzmiewa hasło: im szybsza diagnoza, tym większa szansa na skuteczne leczenie – mówi prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek, Prezes Elekt PTO. 

Objawy jaskry u młodych osób często się bagatelizuje, przez co choroba dalej się rozwija i czyni spustoszenie. Tak było w przypadku Bartosza Radomskiego. Dziś to dorosły mężczyzna tuż przed trzydziestką. Gdy miał półtora roku, rodzice zwrócili uwagę, że ma kłopoty ze wzrokiem. Dopiero po dwóch latach diagnozowania pod kątem innych schorzeń, zapadła właściwa diagnoza.  

– Jestem przykładem, że jaskra, to choroba również młodych ludzi, a także dzieci. Mam za sobą 34 operacje, a moimi oczami jest… pies przewodnik. Choć mam poczucie światła, nie rozróżniam kolorów, kształtów i konturów. Chcę podkreślić, że profilaktyka i wczesne wykrycie jaskry daje szanse na wyleczenie i widzenie – mówi pan Bartosz.

Nie tylko pacjenci bagatelizują swoje objawy, ale też lekarze często nie biorą pod uwagę jaskry u niektórych z nich. Przez to choroba wykrywana jest zbyt późno.

– Tyle razy słyszałam: „pani jest za młoda, to nie może być jaskra” i to od lekarzy! Mam 45 lat, od trzech leczę się na jaskrę, mam za sobą dwie operacje i wiem, że gdybym zaczęła terapię wcześniej, mogłabym widzieć lepiej… Jestem pod znakomitą opieką lekarską, dbam o oczy, biorę leki, ze względu na chorobę, moja codzienność wygląda inaczej, ale najważniejsze, że widzę – pani Aleksandra, pacjentka z Warszawy, potwierdza stereotypy w myśleniu o tej chorobie.

Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek potwierdza, że jaskrę, niezależnie od efektów przeprowadzonych zabiegów, należy stale monitorować, współpracować z lekarzami i stosować się do ich zaleceń. Pani profesor zwraca uwagę, że zarówno choroby ogólnoustrojowe, jak i leczenie miejscowe jaskry mogą nasilać objawy zespołu suchego oka i powodować dyskomfort.

– Z tego powodu kluczowe jest stosowanie odpowiednich preparatów nawilżających, które oprócz kwasu hialuronowego zawierają także inne istotne składniki wspomagające zdrowie powierzchni oka. Do takich składników należą karboksymetyloceluloza, glicerol, olej rycynowy, lewokarnityna, chlorki, kwas borowy, erytrol, trehaloza, olej z nasion rokitnika, fukoidyna, karbomery, trójglicerydy oraz d-pantenol. Ważne, aby pamiętać, że dopiero kompleksowy skład kropli spowoduje pełne i długotrwałe nawilżenie – zwraca uwagę prof. Grabska-Liberek.

W ciągu ośmiu wcześniejszych edycji akcji Polscy Okuliści Kontra Jaskra przebadano ponad 18 250 osób, a aż 30 procent z nich zostało skierowanych do dalszej diagnostyki i leczenia. Warto dodać, że wśród pacjentów aż 2/3 to kobiety. W tym roku ponad 40 gabinetów okulistycznych z 22 miejscowości bierze udział w akcji i otwiera swoje placówki dla osób, które do tej pory nie miały możliwości, by przebadać się pod kątem jaskry. Inicjatywa jest skierowana do osób,  które nie mają zdiagnozowanej tej choroby.

Lista gabinetów i przychodni okulistycznych biorących udział w akcji dostępna jest na stronie Tydzień Jaskry. Każdy pacjent może sprawdzić, gdzie w jego okolicy i w jakich terminach może się bezpłatnie przebadać. Na konkretną wizytę trzeba umówić się telefonicznie w wybranej placówce.

– Dziękujemy lekarzom, pracownikom gabinetów i przychodni, którzy – mimo nawału codziennych zobowiązań – zdecydowali się na udział w akcji Polscy Okuliści Kontra Jaskra, zarówno w poprzednich edycjach i w tym roku. To realna pomoc w powstrzymaniu tej choroby w naszym społeczeństwie. Umożliwiając bezpłatne badania, dajemy szansę osobom, które nie mogłyby sobie na to pozwolić. To wspaniały gest. Dziękujemy za Państwa zaangażowanie! – podsumowuje Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego prof. Romanowska-Dixon.

Do akcji może dołączyć każdy gabinet. Każda z placówek decyduje, w jakich dniach i godzinach będzie przeprowadzała badania i ile osób może przebadać. Właśnie dlatego liczba miejsc jest ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. Polskie Towarzystwo Okulistyczne nie odpowiada za limity i dostępność wizyt w poszczególnych placówkach.