Ból stawów – przyczyny i metody leczenie. Co oznacza ból kolana, ból biodra i ból nadgarstka? Jak złagodzić ból stawów?

Ból stawów zlokalizowany jest najczęściej w okolicy stawów kolanowego, biodrowego, stawów dłoni, stawu barkowego i stawów rąk. Mówi się również o wędrującym bólu stawów. Ból stawów obejmuje zwykle także okoliczne więzadła, ścięgna i kaletki maziowe.

Przyczyny bólu stawów mogą mieć podłoże:

• zapalne – do których należą reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy i fibromialgia. Tego rodzaju ból stawów dotyczy najczęściej stawów dłoni, stawów kolanowych oraz stawów biodrowych. Charakterystycznym objawem zapalenia stawu jest, oprócz bólu, obrzęk, ocieplenie i zaczerwienienie.
• niezapalne – najczęściej związane z uszkodzeniem mechanicznym. Tego rodzaju ból stawów pojawia się w wyniku uszkodzenia, zwichnięcia, skręcenia lub przeciążenia stawów. Może dotyczyć stawu barkowego, stawów kolan, stawów biodrowych oraz stawów kończyn górnych. Do przyczyn bólu stawów dłoni (nadgarstków) należy też ich przeciążenie długą pracą przy komputerze.

Ból wszystkich stawów może również pojawić się w wyniku chorób takich jak:

• dna moczanowa,
• twardzina układowa,
• osteoporoza,
• zespół cieśni nadgarstka.

Do przyczyn nawracającego bólu stawów należą też choroby zapalne jelit, nadwaga, infekcje bakteryjne i wirusowe oraz nowotwory chrząstki i kości.

Jeśli ból stawów mija w ciągu kilku dni, najczęściej nie jest objawem poważnej choroby i nie stanowi powodu do niepokoju. Może być wynikiem przeciążenia stawów i mięśni podczas uprawiania sportu albo powstać z powodu urazu.

Jeśli natomiast ból stawów nie przechodzi samoistnie po kilku dniach należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zwłaszcza jeśli pojawiają się dodatkowo takie objawy jak:

• podwyższona temperatura,
• obrzęk i ocieplenie w okolicy stawu,
• sztywność stawów, ograniczenie ich ruchomości,
• nasilenie bólu w nocy, powodujące problemy ze snem,
• ból występujący po przebudzeniu, powodujący trudności z rozruszaniem stawów.

Lekarz diagnozuje przyczynę bólu stawów głównie na podstawie wywiadu lekarskiego. W tym celu zada on pytanie o to, kiedy pojawił się ból, jak długo trwa, w którym miejscu się pojawia, czy dotyczy jednego czy kilku stawów, czy jest stały czy ustępuje, w jakich okolicznościach się pojawia (podczas wstawania lub wykonywania określonych czynności), czy pacjent ma też inne dolegliwości np. gorączkę, brak apetytu, ogólne osłabienie, itp.

Na podstawie powyższych ustaleń lekarz może zlecić wykonanie badań krwi – morfologii i OB oraz badań obrazowych:

• badanie RTG,
• USG stawu,
• tomografia komputerowa,
• rezonans magnetyczny.

Leczenie bólu stawów uzależnione jest od jego przyczyny. W przypadku bólu spowodowanego zapaleniem stawów stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ). Bolący staw należy w miarę możliwości odciążyć. W przypadku obrzęku, zaczerwienienia i podwyższonej ciepłoty w okolicy stawu można zastosować okłady z lodu lub żelu chłodzącego.

Jeśli ból stawu spowodowany jest urazem, staw należy również odciążyć i ograniczyć poruszanie nim, tak by nie spowodować dodatkowych uszkodzeń. Można stosować żele i okłady chłodzące, leki doustne lub maści przeciwbólowe przeznaczone do łagodzenia skutków przeciążenia oraz urazów stawów i mięśni. Jeśli dolegliwości nie przechodzą mimo tych zabiegów, należy udać się na wizytę do lekarza. Po poważnych urazach stawów zazwyczaj wskazana jest rehabilitacja (po wyleczeniu uszkodzeń), która przywraca stawom pełną ruchomość i sprawność.

Bóle stawów łagodzą również odprężające kąpiele oraz ćwiczenia rozciągające, a także aktywności takie jak pływanie, spacery, nordic walking czy jazda na rowerze.

Ból stawów dość często towarzyszy także ciąży. Pojawia się szczególnie w III trymestrze, gdy dziecko osiąga już znaczne rozmiary i wagę i obciąża stawy mamy. Wiele kobiet w ciąży doświadcza bólu kości łonowej i okolicznych stawów, co jest spowodowane rozszerzaniem się miednicy. W takim przypadku pomoże ogrzewanie bolącego miejsca za pomocą na przykład termofora. Skuteczne będzie również delikatne uciskanie i masowanie bolących miejsc.

W trakcie ciąży nie wolno przyjmować leków przeciwbólowych (poza paracetamolem), a także sterydów i innych środków przeciwzapalnych, ponieważ mogą one spowodować poronienie.

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku na ból stawów kobieta w ciąży powinna skonsultować się z lekarzem i zapoznać się z danymi dotyczącymi wpływu danego specyfiku na rozwój płodu i przebieg ciąży. W przypadku nasilonych dolegliwości (na przykład przy reumatoidalnym zapaleniu stawów), gdy pojawia się ból wszystkich stawów, można stosować niewielkie dawki aspiryny, jednak zawsze po konsultacji z lekarzem, ponieważ kwas acetylosalicylowy może przyspieszyć poród.

Do metod bezpiecznych na ból stawów w ciąży spowodowanych urazem należą okłady z lodu i żeli chłodzących oraz ograniczenie aktywności fizycznej, tak by pozwolić stawom na regenerację.

Coraz częściej powodem bólu mięśni i stawów jest nerwica, zmęczenie i stres. Towarzyszące nam na co dzień napięcie psychiczne powoduje również mimowolne i nieświadome napinanie mięśni i ścięgien. Przeciążony, zestresowany organizm reaguje napięciem mięśni i stanem zapalny stawów, czego wynikiem jest ból i dyskomfort.

Z tego względu zaleca się w miarę możliwości zwolnienie tempa życia i przestawienie się na zdrowy tryb funkcjonowania. Dobrze jest stosować techniki relaksacyjne oraz ćwiczenia, wysypiać się i ograniczyć używki. Takie środki zaradcze pozwolą uniknąć lub zminimalizować ból stawów spowodowany stresem.

SPRAWDŹ: Jak zmniejszyć stres, który przeżywamy?