Badanie Dopplera – na czym polega badanie dopplerowskie, kiedy się je wykonuje i jak interpretować wyniki?

Nazwa badania dopplerowskiego pochodzi od Johana Dopplera – austriackiego fizyka, który jako pierwszy opisał zjawisko zmiany częstotliwości fal, które wykorzystuje się powszechnie w tego typu ultrasonografii. USG Dopplera jest badaniem łatwym i nieinwazyjnym, co sprawia, że nie nastręcza ono żadnych trudności i nie wiąże się z poczuciem dyskomfortu pacjentów. Badanie to wykonuje się za pomocą specjalistycznego aparatu wyposażonego w moduł Dopplera.

Nie wymaga ono wcześniejszego przygotowania – wyjątkiem jest badanie aorty brzucha i tętnic biodrowych, przed którym ok. 3–4 godz. nie należy przyjmować żadnych posiłków, ponieważ może to zakłamywać obraz badania. USG Dopplera przeprowadzane jest zwykle ok. 30–40 minut, a jego koszt pokrywany jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia pod warunkiem, że dysponuje się skierowaniem od lekarza, które może wystawić nawet lekarz medycyny rodzinnej. Istnieje również możliwość wykonania badania dopplerowskiego prywatnie – wówczas zostaniemy obciążeni jego kosztami, które wahają się od 80 do 150 zł, co uzależnione jest w głównej mierze od miasta i renomy placówki medycznej.

Czytaj: Boli cię noga? Uważaj, to może być zapalenie żył! Objawy wskazują, że potrzebne jest szybkie leczenie. Sprawdź pierwsze oznaki zakrzepicy

Badanie Dopplera, nazywane również badaniem dopplerowskim i ultasonofrafią dopplerowską, jest podstawą w diagnostyce różnych chorób związanych z dysfunkcją układu krążenia. Wykorzystuje się przy nim efekt Dopplera – zjawisko zmiany częstotliwości fal, dzięki któremu można określić prędkość krwi, a także wykryć obecność ewentualnych zmian zakrzepowych. Podstawową zaletą tego badania jest jego dokładność, nie inwazyjność, a także brak przeciwwskazań do jego wykonania – jest ono bezpieczne dla osób w każdym wieku bez względu na ogólny stan zdrowia. Ultrasonografia dopplerowska służy do obrazowania:

• Naczyń krwionośnych w obrębie różnych części ciała. Mowa tu głównie o: tętnicach szyjnych i tętnicach podobojczykowych, od których uzależnione jest krążenie w kończynach górnych. Powstawanie zakrzepów w ich obrębie może prowadzić do drętwienia rąk. Oprócz tego Dopplerem często bada się kondycję naczyń krwionośnych nóg.
• Narządów płciowych w szczególności u mężczyzn. Wskazaniem do wykonania USG Dopplera są zaburzenia wzwodu u mężczyzn, ponieważ ich częstą przyczyną są żylaki powrózka nasiennego.
• Serca, ponieważ dzięki niemu można wykryć podstawowe wady zastawkowe.
• Narządów jamy brzusznej: nerki, trzustkę, wątrobę, śledzionę, trzustkę i nerki. Dzięki USG Dopplera można wykryć wczesne zmiany nowotworowe.

Badanie Dopplera jest podstawą w diagnostyce chorób układu krążenia. Dzięki niemu można w szybki i nieinwazyjny sposób zbadać poziom wydolności naczyń krwionośnych w obrębie kończyn dolnych. Ultrasonografia Dopplerowska może wykazać m.in. obecność blaszek miażdżycowych w żyłach i tętnicach, zwężenia i niedrożności w naczyniach krwionośnych, a także skrzepliny w ich obrębie. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej często zleca USG Dopplera wówczas, gdy pacjent uskarża się na: skurcze nóg z towarzyszącym bólem, obrzękiem i zasinieniem. Takie objawy mogą wskazywać na: żylaki nóg, miażdżycę, zakrzepicę i tętniaki kończyn dolnych. Wszystkie te choroby są niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ wiążą się z wysokim ryzykiem wystąpienia groźnych dla życia powikłań w postaci udaru mózgu, zatoru płucnego lub nagłego zatrzymania krążenia.

Podstawowe zalecenia dla pacjentów przed wykonaniem USG Dopplera nóg:

• przed badaniem należy przyjąć wszystkie stosowane leki (wyjątkiem jest sytuacja, w której lekarz wyraźnie zaznaczy, że należy je odstawić),
• na badanie należy przynieść ze sobą wyniki z poprzednich USG dopplerowskich,
• na badaniu należy przyjąć zaleconą przez lekarza pozycję,
• cąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania badania,
• bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania USG Dopplera są otwarte rany, uszkodzenia kości i oparzenia w obrębie pola badania,
• na badanie należy przynieść ze sobą: skierowanie od lekarza (wyjątkiem jest sytuacja, gdy udajemy się na USG Dopplera do placówki prywatnej), poprzednie wyniki badań laboratoryjnych, dowód osobisty, książeczkę zdrowia dziecka (w przypadku osób niepełnoletnich).