Metody wykrywania nowotworów
Wczesne wykrycie raka zwiększa szansę przeżycia choroby – dzięki wczesnej detekcji zmian wskaźnik przeżycia jest nawet 5-10 razy większy. Jeżeli wszystkie nowotwory diagnozowane w IV stadium rozwoju były rozpoznawane wcześniej, czyli w fazach I-III, liczba powodowanych przez nie zgonów spadłaby o 24 procent – to wynik analizy dostępnych danych, opisanej na łamach „Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention”,
Diagnozowanie raka prowadzi się w sytuacji, gdy istnieją podejrzenia jego rozwoju. Wcześniejsze wykrycie za pomocą nielicznych badań możliwe jest także w grupach wysokiego ryzyka. Stosowane procedury obejmują różne metody, do wykrywania specyficznych przeciwciał po badania obrazowe czy ocenę histopatologiczną tkanek.
Do niedawna nie istniały sposoby na wykrycie większości nowotworów przed tym, jak zaczną powodować objawy. Sytuację zmieni nowy test opracowany przez badaczy ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
Test wykorzystuje pojedynczą próbkę krwi, a jego działanie i skuteczność zostały opisane na łamach pisma „Annals of Oncology”.
Przeczytaj na temat:
Jak działa nowy test na raka?
Test na raka wykrywa geny komórek nowotworowych w postaci wolnokomórkowych fragmentów DNA (cfDNA) na podstawie obecności w nich specyficznych fragmentów zwanych grupami metylowymi, wynikającej ze wzrostu guza.
Wyizolowane z próbki DNA jest poddawane sekwencjonowaniu (czyli ustala się dokładną budowę materiału genetycznego), po czym wyniki są analizowane przez specjalny program komputerowy. Jest on w stanie wskazać, kto ma raka, a nawet określić jego typ.
W ocenie skuteczności testu wzięło udział ponad 4 tys. osób, z których około połowa miała nowotwór. W badaniu uwzględniono 50 typów nowotworów, m.in. trzustki, płuca czy jajnika.
Wykazano skuteczność testu w przypadku 93 proc. próbek krwi, a dla 96 proc. pobranego materiału wskazano też na pochodzenie DNA anormalnych komórek. Wyniki fałszywie pozytywne dotyczyły tylko 0,7 proc. próbek. W porównaniu np. z badaniami przesiewowymi z kierunku raka piersi, w których wyniki fałszywie pozytywne wynoszą ok. 10 proc., jest to ogromne osiągnięcie.
Skuteczność testu jest teraz oceniana na poziomie populacji w grupie ok. 15 tys. uczestników przez firmę GRAIL Inc., której eksperci są też autorami wspomnianych wyżej badań poświęconych redukcji liczny zgonów dzięki wczesnej detekcji raka.
W artykule określenie rak i nowotwór używane są wymiennie, choć z punktu widzenia onkologii są między nimi istotne różnice, ponieważ rak jest nowotworem złośliwym. Precyzyjne operowanie tymi terminami wymaga znajomości pochodzenia poszczególnych typów nowotworów, co dla uproszczenia zagadnienia omawianego tu w sposób ogólny nie zostało uwzględnione.
Źródło:
Blood test can detect 50 different types of cancer, Medical News Today
ZOBACZ: Rak – fakty i mity. Jak zdrowo żyć, by uniknąć nowotworu? Ekspert: prof. dr hab. med. Jacek Jassem, onkolog, kierownik Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii