Edukacja dziecka niewidomego lub słabowidzącego to spore wyzwanie. W przypadku nauki w szkole stacjonarnej niezbędna jest ścisła współpraca dziecka, rodziców, nauczycieli, lekarzy oraz terapeutów. Szkoła to jednak niejedyna opcja edukacji. Dziecko może przejść na edukację domową.
Dysfunkcje wzroku u dzieci
Dzieci z uszkodzonym wzrokiem mają wiele wyzwań w codziennym życiu - mogą mieć trudności z poruszaniem się, orientacją w przestrzeni, poznawaniu rzeczywistości oraz rozumieniu pojęć opisujących przedmioty. Mogą też mieć problemy z czytaniem i pisaniem, a także rozumieniem niektórych zagadnień matematycznych.
Dysfunkcje wzroku u dzieci mają różny stopień. Według potocznego podziału medycznego można wyróżnić:
- niedowidzenie - dziecko ma ostrość widzenia powyżej 30% wzroku. Uczy się i funkcjonuje wzrokowo;
- słabowidzenie - dziecko ma ostrość widzenia o 6 do 30% wzroku. Funkcjonuje i uczy się wzrokowo, choć może uczyć się również brajlem;
- słabowzroczność głęboką - dziecko ma ostrość widzenia poniżej 5% wzroku. Dziecko może uczyć się wzrokowo, jednak jeśli potencjał widzenia jest niski, uczy się brajlem;
- ślepotę - dziecko jest niewidome. Posługuje się dotykiem i uczy się tylko brajlem.
W przypadku słabowidzenia, słabowzroczności głębokiej i ślepoty dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności (w stopniu lekkim lub znacznym) oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które wydawane jest przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Zespół orzekający zaleca warunki oraz formy wsparcia, które umożliwiają realizację potrzeb edukacyjnych ucznia.
Szkoła dla dziecka niewidomego lub słabowidzącego
Dziecko niewidome lub słabowidzące może chodzić do specjalnej placówki szkolno-wychowawczej, która jest dostosowana do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością wzrokową. Takie szkoły ułatwiają dzieciom z dysfunkcjami wzroku orientację przestrzenną oraz samodzielne przemieszczanie się. Dysponują też wykwalifikowaną i doświadczoną kadrą pedagogiczną, która rozumie wyzwania, z jakimi mierzą się niepełnosprawni uczniowie.
Dziecko z uszkodzonym wzrokiem może również chodzić do szkoły ogólnodostępnej. Warto jednak pamiętać, że funkcjonuje wtedy z dziećmi, które widzą dobrze, co może prowadzić do trudności w komunikacji i braku akceptacji ze strony rówieśników. Ogromne znaczenie ma współpraca ucznia, rodzica, lekarzy oraz pedagogów w celu zapewnienia najlepszych warunków do edukacji dziecka z dysfunkcją wzroku.
Dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego opracowywany jest IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, który określa takie kwestie jak zakres i sposób dostosowania programu i wymagań edukacyjnych, sposób współpracy między nauczycielami i specjalistami czy też formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. IPET opracowywany jest przez zespół składający się z nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem we współpracy z rodzicem. Opracowuje się go na początku etapu edukacyjnego, a następnie dokonuje się jego ewaluacji.
Dziecko niewidome lub słabowidzące w edukacji domowej
Odnalezienie się w szkole przez dziecko słabowidzące lub niewidome może być dla niektórych bardzo trudnym doświadczeniem. W takich sytuacjach dobrym wyborem jest nauczanie domowe, czyli spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą. Dziecko formalnie zapisane jest do jednej z placówek, które są przyjazne zarówno temu trybowi edukacji, jak i uczniom z orzeczeniami, jednak nauka odbywa się w domu.
Dziecko niewidome lub słabowidzące w nauczaniu domowym to dobry pomysł, ponieważ ta forma edukacji pozwala na indywidualne podejście do ucznia oraz zapewnienie mu najlepszych warunków do nauki. Nie ma presji i pośpiechu, a także oceniania ze strony rówieśników. Dziecko może więc czuć się swobodnie. Ponadto szkoła, do której uczeń jest zapisany, powinna zapewnić dostęp do specjalistów w miejscu zamieszkania oraz możliwość uczestniczenia w zajęciach rewalidacyjnych wskazanych w IPET.
Dużym wsparciem w przejściu na edukację domową jest Centrum Nauczania Domowego. Rodzic może liczyć na pomoc w całym procesie - od zapisu do szkoły aż do zakończenia nauki. Placówki są przyjazne dzieciom z orzeczeniami i są wyspecjalizowane w edukacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dzieci otrzymują też dostęp do Internetowej Platformy Edukacyjnej oraz mają możliwość uczestniczenia w cyklicznych webinariach z nauczycielami.
Aby dowiedzieć się więcej na temat tego, jak wygląda nauka w Centrum Nauczania Domowego wystarczy odwiedzić stronę: https://domowi.edu.pl
Bibliografia
- ppp.stalowowolski.pl, Dziecko z dysfunkcją wzroku, Data dostępu: 2023.12.14
- mamotatopokazmi.pl, Dziecko niedowidzące i słabowidzące w szkole powszechnej. Oczopląs, a problemy edukacyjne. Nauka czytania, pisania oraz liczenia. Data dostępu: 2023.12.14