Niskorosłość – wszystko, co powinieneś o niej wiedzieć. Sprawdź, jakie są przyczyny schorzenia charakteryzującego się bardzo niskim wzrostem

Niskorosłość to schorzenie spowodowane zaburzeniem wzrostu, którego rozwój zależy od czynników hormonalnych, metabolicznych i genetycznych. Chorobę określa się jako zahamowanie wzrostu dziecka, gdzie badana wartość wynosi poniżej 2. centyla (oznacza to, że tylko 2 proc. dzieci w tym samym wieku i tej samej płci jest niższych niż wskazana wartość).

Należy jednak zwrócić uwagę, że niski wzrost może być także spowodowany opóźnionym dojrzewaniem lub wcześniactwem, gdzie dzieci często dopiero po 2-3 latach wyrównują niedobór wzrostu.

Niskorosłość u dorosłych diagnozuje się w przypadku, gdy kobieta ma wzrost poniżej 154 cm, a mężczyzna mniej niż 166 cm.

Schorzenie z reguły jest dziedziczne, jednak zdążają się przypadki, gdzie dziecko choruje, mimo że rodzice mają prawidłowy wzrost. Niskorosłość nie zawsze można wyleczyć, jednak w przypadku jej wczesnego wykrycia podaje się leki wspomagające wzrost dziecka.

Dokładna przyczyna tego schorzenia nie jest do końca znana, jednak sugeruje się, że wpływ na jego rozwój może mieć wiele czynników. Wśród najbardziej prawdopodobnych można wymienić:

• choroby genetyczne – zespół Turnera oraz zespół Downa,
• przewlekłe choroby nerek, wady wrodzone serca, mukowiscydozę,
• zakażenie HIV oraz gruźlicą,
• zaburzenia metaboliczne,
• zaburzenia mineralizacji kości,
• niedoczynność tarczycy,
• niedobór hormonu wzrostu,
• niedoczynność przysadki mózgowej,
• hiperkortyzolemię,
• zespół Cushinga,
• hipotrofię wewnątrzmaciczną, czyli zahamowanie wzrostu płodowego,
• niedobory żywieniowe i przewlekłe niedożywienie.

Leczenie niskorosłości zależy przede wszystkim od tego, jaki jest powód rozwoju zaburzeń prawidłowego wzrostu. Najważniejszym elementem rozpoznania tej choroby jest przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki.

Zazwyczaj pierwszym etapem jest ocena wieku kostnego dziecka na podstawie zrobionych zdjęć RTG dłoni, nadgarstka i przedramienia.

Kolejnym etapem jest wykluczenie zaburzeń wchłaniania, które mogą znacząco wpływać na upośledzenie wzrostu kości. Wykonywane są również oznaczenia morfologii krwi, wskaźników zapalnych (CRP) oraz poziomu żelaza.

Wykonanie niektórych badań wymaga ścisłej kontroli, dlatego przeprowadza się je na oddziale dziecięcym w szpitalu. Do takich badań należą:

• badanie hormonów przysadki mózgowej,
• rezonans magnetyczny,
• badanie kwaśności przełyku, czyli ph-metria.

Dodatkowo, aby wykluczyć zespół Turnera jako potencjalną przyczynę niskorosłości, stosuje się badanie kariotypu, czyli analizę zestawu chromosomów w DNA.

Pacjenci poddawani są również badaniu rezonansem magnetycznym głowy w celu wykluczenia chorób przysadki mózgowej, które zaburzają wydzielanie hormonu wzrostu.

Po diagnostyce i rozpoznaniu przyczyn rozwoju schorzenia lekarz podejmuje odpowiednie leczenie. Głównym elementem terapii niskorosłości jest podawanie dziecku hormonu wzrostu.

Leczenie hormonem wzrostu kończy się w wieku, w którym dziecko osiąga swój ostateczny wzrost.

W procesie terapeutycznym należy również pamiętać o zbilansowanej diecie, bogatej w pełnowartościowe białko, kwasy omega-3, błonnik pokarmowy oraz witaminy.

W Polsce hormon wzrostu podaje się dzieciom w zastrzykach, a leczenie dedykowane jest chorym na:

• niedoczynność przysadki mózgowej,
• przewlekłą niewydolnością nerek,
• zespół Turnera,
• zespół Williego-Pradera,
• niskorosłość, spowodowaną wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu.