Koronawirusem zakażamy się w domu
Koronawirus SARS-CoV-2 odpowiedzialny za wywołanie choroby COVID-19 przenosi się drogą kropelkową podczas bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, albo pośrednio w wyniku styczności z wydzielinami chorego, które zawierają cząsteczki wirusa. Rozprzestrzenianiu się koronawirusa sprzyjają zatłoczone przestrzenie, a więc m.in. sklepy spożywcze czy galerie handlowe. To jednak niejedyne miejsca potęgujące transmisję koronawirusa. Z ustaleń uczonych wynika, że istotne ognisko zakażenia stanowią nasze własne domy, w którym izolowane są osoby z podejrzeniem lub potwierdzoną chorobą COVID-19.
Do takich wniosków doszli naukowcy z ze Stanów Zjednoczonych, po przeanalizowaniu 54 dostępnych badań (z udziałem 77 758 uczestników), pochodzących z aż 20 krajów. Wyniki ich pracy ukazały się na łamach czasopisma JAMA Network Open.
Kto stanowi największe zagrożenie?
Z obserwacji naukowców wynika, że częściej zarażamy się koronawirusem od osób, które przechodzą COVID-19 objawowo w porównaniu do tych, u których infekcja nie daje symptomów lub są one bardzo łagodne (18% vs. 0,7%). Zdrowi domownicy częściej zakażają się od swojego partnera niż od innych członków rodziny, co nie powinno szczególnie dziwić. Małżonkowie poświęcają sobie większą ilość czasu, a ponadto przeważnie śpią w jednym łóżku i mają intymne kontakty.
Dodatkowo badanie wykazało, że większe ryzyko zakażenia się dotyczy osób dzielących mieszkanie z jedną osobą niż wielopokoleniowych gospodarstw, składających się z trzech lub więcej domowników. W większych rodzinach jej członkowie mogą spędzać czas w osobnych pomieszczeniach, wobec tego częstotliwość ich kontaktów może być mniejsza.
Analiza wykazała także, że większe ryzyko transmisji zachodzi między osobami dorosłymi niż na linii dorosły-dziecko (28,3% vs. 16,8%). Przypominamy, że najmłodsi w główniej mierze przechodzą COVID-19 bez wystąpienia typowych symptomów, a jak wcześniej wspomniano, źródłem zakażenia w analizie okazały się osoby z objawami COVID-19. Kaszląc, rozprzestrzeniają aerozol z drobinami wirusa, który wdychają domownicy podczas bezpośrednich kontaktów. Ponadto wydzieliny osiadają na powierzchniach, takich jak blaty czy klamki, stanowiąc potencjalne źródło zakażenia.
Przeczytaj także:
Co robić, aby mieszkając z chorym na COVID-19 zmniejszyć ryzyko zakażenia się koronawirusem?
Wyniki tej analizy sugerują, że gospodarstwa domowe były i będą istotnymi miejscami przenoszenia wirusa. W związku z tym, mieszkając z osobą zakażoną, koniecznością jest ograniczenie wzajemnych kontaktów. Chory powinien przebywać w oddzielnym dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Opuszczając pokój, powinien zakrywać usta i nos ochronną maseczką, a także w miarę możliwości unikać kontaktu z pozostałymi domownikami. Przeciwwskazane jest wspólne spożywanie posiłków, korzystanie z tych samych sztućców i naczyń, a także przyborów toaletowych, pościeli i ręczników. Niewskazane jest również wspólne spędzanie wolnego czasu.
Więcej informacji na temat zasad postępowania z osobą przebywającą na izolacji, znajduje się w poniższych poradnikach.
Jak postępować z chorym, by uniknąć zakażenia i w jaki sposób dbać o higienę w mieszkaniu podczas izolacji
Czym różni się kwarantanna od izolacji?
Kwarantanna jest nakładana na osoby zdrowe, które:
- miały styczność z osobą chorą na COVID-19 lub podejrzaną o zakażenie,
- mieszkają z domownikiem na izolacji, który uzyskał pozytywny wynik testu na obecność koronawirusa,
- zostały skierowane na wykonanie testu na obecność koronawirusa,
- mają objawy wskazujące na zakażenie nowym koronawirusem,
- przekroczyły zewnętrzną granicą UE.
Izolacja domowa nakładana jest na osoby, które uzyskały pozytywny wynik testu na obecność koronawirusa SARS-CoV-2. Zarówno kwarantannę jak i izolację należy odbywać w domu lub w innym wskazanym miejscu.
Mieszkam z osobą na izolacji, ile trwa kwarantanna?
Początek kwarantanny to dzień uzyskania pozytywnego wyniku testu na COVID-19 przez domownika, a jej zakończenie następuje po 7 dniach od dnia zakończenia izolacji chorego.
Indywidualny czas trwania kwarantanny domowej można sprawdzić na stronie internetowej pacjent.gov.pl w zakładce „Internetowe Konto Pacjenta” (w skrócie IKP). By stworzyć konto i zalogować się do aplikacji potrzebny jest profil zaufany lub e-dowód osobisty z warstwą elektroniczną. Drugą możliwością jest zalogowanie się za pośrednictwem konta internetowego iPKO lub Inteligo w PKO BP, bądź przez bank spółdzielczy.
Mieszkam z osobą na izolacji. Czy muszę poddać się kwarantannie domowej?
Osoby, które mieszkają z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2 mają obowiązek podania się kwarantannie od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu na obecność koronawirusa przez domownika do 7 dni po zakończeniu izolacji osoby zakażonej. Kwarantanna nakładana jest automatycznie, co oznacza, że nie wymaga decyzji PIS.
Czy osoby przebywające na domowej izolacji i kwarantannie domowej mogą spędzać czas wspólnie?
Nie. Podczas izolacji chory na COVID-19 powinien przebywać w oddzielnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu, a także w miarę możliwości unikać kontaktu z pozostałymi domownikami. Niewskazane jest także spanie w tym samym pokoju i łóżku.
Co robić, by mieszkając z osobą na izolacji nie zakazić się koronawirusem SARS-CoV-2?
COVID-19 to choroba zakaźna, która rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Domownicy, którzy mieszkają z osobą przebywającą na izolacji, mają wysokie ryzyko zakażenia nowym koronawirusem. Aby je zminimalizować, należy stosować się do poniższych zaleceń:
- Chory powinien przebywać w osobnym pomieszczeniu. Domownicy, wchodząc do pokoju, powinni mieć założoną na twarzy maseczkę ochronną.
- Chory nie powinien wchodzić do innych pomieszczeń, zwłaszcza jeśli ktoś w nich przebywa. Zaleca się, aby przez całą dobę znajdował się on w oddzielnym pokoju.
- Domownicy mogą zbliżać się do chorego na odległość co najmniej 2 metrów.
- Komunikacja między chorym a pozostałymi domownikami powinna odbywać się bez kontaktowo. Preferowane są rozmowy przez telefon lub za pośrednictwem internetu.
- Zarażony powinien unikać kontaktu ze zwierzętami domowymi. Dotykając ich sierści może przenieść na nią wirusa, co stwarza zagrożenie dla pozostałych domowników.
- Nie należy wynosić rzeczy z pokoju, w którym przebywa osoba zarażona.
Jak sprzątać mieszkanie, w którym przebywa chory na COVID-19?
Sprzątanie mieszkania z uwzględnieniem dezynfekcji powierzchni, z którymi najczęściej ma styczność osoba chora, ma na celu zminimalizowanie ryzyka zakażenia się koronawirusem SARS-CoV-2 przez zdrowych domowników. Do odkażenia mieszkania niezbędny jest płyn wirusobójczy o zawartości co najmniej 70 procent alkoholu. Kilka razy dziennie za jego pomocą należy przecierać blaty stołów i stolików nocnych, klamki do drzwi, uchwyty szafek i lodówki, rączkę czajnika, włączniki światła, pilot telewizyjny, armaturę łazienkową, toalety i uchwyty toaletowe, telefony, klawiatury, tablety. Dezynfekcję należy wykonywać w gumowych rękawiczkach pamiętając, że nie wolno wycierać cienkiej warstwy środka dezynfekcyjnego z czyszczonych powierzchni.
Czy mieszkając z osobą na izolacji można korzystać z tych samych sztućców i naczyń?
Nie. Dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowych domowników chory powinien korzystać z osobnych sztućców, talerzy, kubków oraz szklanek. Przygotowane posiłki, wodę, a także leki powinien on spożywać w warunkach izolacji. Przekazanie brudnych naczyń powinno odbywać się bez kontaktowo, co oznacza, że chory powinien wystawić je za drzwi pokoju, w którym przebywa. Domownicy powinni je następnie umyć w zmywarce w temp. minimum 60 ⁰C z użyciem detergentu lub ręcznie środkiem myjącym do naczyń i pod gorącą wodą. Po zmywaniu osoba myjąca naczynia musi dokładnie umyć ręce wodą z mydłem przez co najmniej 30 sekund, a także przelać wrzątkiem gąbkę do mycia naczyń.
Jak postępować z odzieżą i pościelą osoby zakażonej COVID-19?
Ubrania, pościel oraz ręczniki, z których korzysta chory, należy przetrzymywać w osobnym, szczelnie zamkniętym worku i prać w oddzielnym wsadzie niż rzeczy pozostałych domowników. Umieszczając w bębnie pralki odzież, ręczniki i pościel chorego należy unikać ich bezpośredniego dotykania. Najlepiej robić to w rękawiczkach ochronnych, które po nastawieniu prania trzeba wyrzucić do kosza na odpady zmieszane. Po załadunku zaleca się również zdezynfekować ręce lub umyć je wodą z mydłem przez minimum 30 sekund. Rzeczy osoby zakażonej należy prać w proszku codziennego użytku w najwyższej temperaturze dopuszczalnej dla danych tkanin, lecz nie niższej niż 60 stopni Celsjusza i przez co najmniej 40 minut, a następnie dokładnie wysuszyć. Nie wolno oddawać ich do pralni.
Czy mieszkając z osobą na izolacji można korzystać z tej samej toalety?
Dla zapewnienia jak największego bezpieczeństwa zdrowym domownikom chory powinien korzystać z osobnej łazienki. Jeżeli nie ma jednak takiej możliwości zaleca się dezynfekcję WC i innych urządzeń sanitarnych po każdym skorzystaniu. Przybory toaletowe zakażonego powinny znajdować się w pokoju, w którym odbywa izolację. Powinien on także używać oddzielnych ręczników, które należy przechowywać z dala od rzeczy pozostałych domowników.
Co zrobić ze śmieciami, które przekazuje osoba zakażona koronawirusem?
Domownik powinien odebrać worek ze śmieciami spod drzwi chorego, mając na sobie gumowe rękawiczki, a następnie zapakować je w drugi worek i wyrzucić do śmietnika. Po zdjęciu rękawiczek trzeba je wyrzucić i koniecznie umyć lub zdezynfekować ręce. Ponieważ zarówno osoby przebywające na kwarantannie, jak i izolacji nie mogą opuszczać mieszkania, o wyniesienie śmieci można poprosić osoby, które dostarczają zakupy, bądź składować je na balkonie.
Jestem na kwarantannie domowej i wystąpiły u mnie objawy COVID-19. Co teraz?
Jeśli podczas odbywania kwarantanny domowej wystąpią objawy takie jak:
- wysoka gorączka,
- kaszel,
- duszności,
- utrata smaku lub węchu.
Należy skontaktować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, celem umówienia teleporady.
Źródło
- Household transmission of SARS-CoV-2. A systematic review and meta-analysis. JAMA, Network Open.