Komora hiperbaryczna – jak działa? Tlenoterapia hiperbaryczna – przebieg, działanie na organizm, wskazania i przeciwwskazania

Justyna Śmigaruk
Komora hiperbaryczna to rodzaj szczelnie zamkniętego pomieszczenia, które stosuje się w terapii hiperbarycznej – metodzie wykorzystującej właściwości lecznicze stuprocentowego tlenu pod zwiększonym ciśnieniem atmosferycznym. Ciśnienie, jakiemu poddawany jest pacjent w trakcie zabiegu, jest sumą ciśnienia atmosferycznego i ciśnienia panującego w komorze. Ciśnienie to wyraża się w atmosferach absolutnych (ATA).
Komora hiperbaryczna to rodzaj szczelnie zamkniętego pomieszczenia, które stosuje się w terapii hiperbarycznej – metodzie wykorzystującej właściwości lecznicze stuprocentowego tlenu pod zwiększonym ciśnieniem atmosferycznym. Ciśnienie, jakiemu poddawany jest pacjent w trakcie zabiegu, jest sumą ciśnienia atmosferycznego i ciśnienia panującego w komorze. Ciśnienie to wyraża się w atmosferach absolutnych (ATA). Edward Olive (123RF)
Komora hiperbaryczna to urządzenie, które umożliwia przeprowadzenie tlenoterapii hiperbarycznej. Oddychanie stuprocentowym tlenem w warunkach ciśnienia wyższego niż atmosferyczne pozwala dotlenić wszystkie tkanki organizmu. Komory hiperbaryczne znajdują się w wielu ośrodkach w Polsce, a prowadzone w nich terapie hiperbaryczne pozwalają szybciej wrócić do zdrowia pacjentom z różnorodnymi problemami zdrowotnymi. Jednak nie każdy może z niej korzystać. Zobacz, jakie są przeciwwskazania do tlenoterapii hiperbarycznej.

Komora hiperbaryczna – na czym polega tlenoterapia hiperbaryczna?

Komora hiperbaryczna (komora ciśnieniowa) to urządzenie, które wytwarza ciśnienie wyższe od atmosferycznego. Pierwotnie miała postać worka, stąd też nazwa worek Gamowa. Była wykorzystywana głównie w terapii choroby wysokościowej. Komory hiperbaryczne pozwalają chorym oddychać czystym tlenem i ułatwiają dostarczanie go do tkanek. Historia tlenoterapii wykorzystującej ciśnienie wyższe od atmosferycznego sięga XVII wieku. Dziś komory hiperbaryczne są nowoczesnymi urządzeniami o wygodnej, solidnej konstrukcji, do których może wejść nawet kilkanaście osób. Sam zabieg jest wciąż z powodzeniem wykorzystywany w medycynie. Nadal stosuje się worki Gamowa, zwłaszcza w ośrodkach leczniczych położonych na dużej wysokości (ośrodki sanatoryjne). Jednak częściej zastosowanie znajdują komory jednoosobowe i wieloosobowe (multiplace). W komorach wielomiejscowych konieczne jest stosowanie maski, inaczej niż w komorze jednoosobowej, która może mieć kształt kapsuły (pozycja leżąca) lub półkuli (pozycja siedząca).

Dzięki tlenoterapii hiperbarycznej tlen dociera do wszystkich komórek ciała pacjenta, nawet w miejsca, które są bardzo słabo ukrwione.

Sesje w komorze hiperbarycznej oddziałują na organizm następująco:

  • zwiększenie dopływu tlenu także do uszkodzonych partii ciała,
  • poprawa ukrwienia,
  • zmniejszenie obrzęku tkanek,
  • hamowanie namnażania bakterii,
  • zwiększenie produkcji kolagenu i przyspieszanie procesów gojenia,
  • zwiększenie aktywności komórek kościogubnych i kościotwórczych,
  • zmniejszenie objętości pęcherzyków gazu we krwi.

Zabiegi w komorze hiperbarycznej są w Polsce refundowane przez NFZ, jednak refundacja dotyczy jedynie pacjentów z rozpoznaniem jednego ze ściśle określonych na liście schorzeń. Można także skorzystać z tlenoterapii w ramach prywatnej opieki medycznej. Cena jednego zabiegu w komorze wynosi w zależności od miejsca od 150 do 350 złotych.

Komora hiperbaryczna – jak działa na organizm człowieka i jak wygląda zabieg?

Komora hiperbaryczna ułatwia dotlenianie organizmu. W warunkach fizjologicznych tle rozpuszcza się z osoczu krwi. Tlen w tej postaci stanowi oczywiście mniejszość względem tlenu transportowanego przez hemoglobinę, jednak pełni równie ważne role. W jednym litrze surowicy krwi wykryć można 3 ml rozpuszczonego tlenu. Według badań oddychanie stuprocentowym tlenem sprawia, że liczba ta wzrasta do 20 ml na litr surowicy. Przebywanie w podwyższonym ciśnieniu i oddychanie stuprocentowym tlenem powoduje wzrost do 50 ml tlenu na litr surowicy. Leczenie hiperbarią tlenową oparte jest na wielu prawach fizycznych i dowodach naukowych które pokazują, że dzięki wytworzonym w komorze warunkom tlen o wiele łatwiej przedostaje się do komórek ludzkiego ciała.

Sam zabieg w komorze hiperbarycznej trwa około godziny. W tym czasie pacjent oddycha czystym tlenem w trzech dwudziestominutowych cyklach z pięciominutowymi przerwami. Pacjent musi rozebrać się do bielizny lub krótkich spodenek i podkoszulka. Następnie wchodzi do urządzenia, gdzie zajmuje miejsce siedzące wraz z innymi osobami lub samodzielnie. Może także zająć miejsce leżące (jedynie w komorze jednoosobowej). Ciśnienie używane w leczeniu ma wartość co najmniej 1,4 ATA, najczęściej jest to 1,5–3 ATA. Komory typu multiplace, wieloosobowe, posiadają specjalne stanowiska z kapturami lub maskami umożliwiającymi oddychanie czystym tlenem. Wraz z pacjentami do komory hiperbarycznej wchodzi asystent, by w razie potrzeby służyć im pomocą. Ciśnienie w komorze nie zwiększa się nagle, tylko stopniowo, aż osiągnie wymagany poziom. Pacjenci mogą odczuwać objawy podobne do towarzyszących przebywaniu w startującym lub lądującym samolocie.

Komora hiperbaryczna – komu zalecana jest tlenoterapia hiperbaryczna?

Komora hiperbaryczna jako narzędzie terapii znajduje zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń o ostrym przebiegu oraz przewlekłych.

Schorzenia o ostrym przebiegu to:

  • choroba dekompresyjna,
  • zatory gazowe w naczyniach krwionośnych,
  • ostre niedokrwienie tkanek miękkich,
  • urazy mięśniowo-szkieletowe,
  • oparzenia termiczne II i III stopnia,
  • głuchota po urazie akustycznym lub idiopatyczna,
  • zatrucie tlenkiem węgla.

Schorzenia przewlekłe to:

  • uszkodzenia popromienne,
  • zapalenia skóry i tkanek podskórnych,
  • zespół stopy cukrzycowej,
  • owrzodzenia odleżynowe,
  • przeszczepy skóry lub rekonstrukcja tkanek z zagrożeniem martwicą,
  • zakażenie lub martwica kikuta po amputacji,
  • zapalenie mostka,
  • rozlane, złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego,
  • zapalenie i martwica kości.

W przypadkach wymienionych powyżej tlenoterapia hiperbaryczna jest refundowana przez NFZ. W praktyce tę metodę terapii stosuje się także w przypadku trudno gojących się ran, grzybic, anemii, chorób autoimmunologicznych. Działanie hiperbarii tlenowej na organizm jest wszechstronne i skutecznie wspiera procesy regeneracyjne tkanek. Zabiegi bywają zalecane także przy przewlekłym zmęczeniu, nawracających i uporczywych bólach głowy, depresji, zaburzeniach płodności. Komora hiperbaryczna sprawdza się także w medycynie estetycznej, jako zabieg spowalniający procesy starzenia i służący naturalnej regeneracji skóry oraz tkanek podskórnych. Liczne badania pokazują, że sesje w komorze hiperbarycznej zmniejszają efekty fotostarzenia skóry.

Komora hiperbaryczna – przeciwwskazania zdrowotne

Komora hiperbaryczna wydaje się sposobem na skuteczną terapię lub wspomaganie terapii w bardzo różnorodnych przypadkach. Istnieją jednak bezwzględne i względne przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu. Do przeciwwskazań bezwzględnych, całkowicie wykluczających zastosowanie u pacjenta tlenoterapii hiperbarycznej, należą aktualnie przeprowadzana chemioterapia, przyjmowanie bleomecyny (aktualnie oraz w przeszłości) oraz nieleczona odma opłucnowa.

Z kolei przeciwwskazania względne, wymagające konsultacji z lekarzem i indywidualnego podejścia, to:

  • przebyte operacje płuc,
  • ostre infekcje dróg oddechowych,
  • rozedma płuc,
  • ciąża,
  • często pojawiające się drgawki,
  • podwyższona temperatura ciała,
  • stosowanie doksorubicyny (należy ją odpowiednio wcześniej odstawić).

Warto przeczytać też:

Tlenoterapia hiperbaryczna nie jest także wskazana dla osób z klaustrofobią. Zabieg wymaga przebywania w zamkniętym, dość ciasnym pomieszczeniu przez godzinę, co u pacjentów cierpiących na to zaburzenie lękowe może spowodować silny dyskomfort, a nawet atak paniki.

Komora hiperbaryczna – możliwe powikłania

Komora hiperbaryczna jest narzędziem bezpiecznym, przynoszącym wiele korzyści pacjentom, którzy korzystają z sesji. Jednak stosowana w niej tlenoterapia, jak każda forma leczenia, może powodować skutki uboczne. Do najbardziej niebezpiecznych należy zatrucie tlenem. Przejawia się ono podrażnieniem krtani i tchawicy, obrzękiem błony śluzowej nosa, bólem krtani, a następnie silnym napadem kaszlu i problemami z oddychaniem, a nawet napadem drgawkowym.

Także warunki podwyższonego ciśnienia panujące w komorze mogą spowodować skutki uboczne. Najczęstszym jest ból uszu (w skrajnych przypadkach z pęknięciem błony bębenkowej). U pacjentów z infekcjami dróg oddechowych dochodzi niekiedy do urazu zatok przynosowych. Pacjentom cukrzycowym zaleca się spożycie niewielkiego posiłku przed zabiegiem, ponieważ w przeciwnym razie może dość do hipoglikemii. Krótkowidze mogą cierpieć po tlenoterapii na pogorszenie jakości widzenia, przy czym zmiany te cofają się po maksymalnie kilku miesiącach.

Dowiedz się:

Podczas zabiegu tlenoterapii hiperbarycznej nad bezpieczeństwem pacjentów czuwa personel medyczny. Należy zgłaszać mu gorsze samopoczucie i niepokojące objawy.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zdrowie

Polecane oferty

* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera

Komentarze 1

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

O
Oxygenium

Jeżeli chcecie Państwo jeszcze więcej dowiedzieć się o komorze hiperbarycznej, to zapraszamy na naszą stronę http://www.oxygenium.com.pl

Z chęcią odpowiemy na wszystkie pytania dotyczące tlenowej terapii hiperbarycznej.

Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia