Tłuszczaki - charakterystyka i leczenie. Co robić, gdy wykryje się elastyczne zgrubienie pod skórą?

Tłuszczaki - co to jest tłuszczak?

Tłuszczaki to łagodne nowotwory wywodzące się z dojrzałej tkanki tłuszczowej. Przyjmują kształt guza obudowanego torebką z tkanki łącznej. Tłuszczaki rosną powoli i osiągają wielkość od kilku milimetrów aż do kilku centymetrów. Te niegroźne zmiany mogą powstać na całym ciele. Często zdarzają się tłuszczaki na plecach lub tłuszczaki na głowie. Rzadziej powstają na narządach wewnętrznych, na przykład wątrobie. Mogą pojawiać się pojedynczo lub po kilka (tłuszczaki mnogie).

Tłuszczaki występują u ok. 1 proc. populacji, głównie osób pomiędzy 40. a 60. rokiem życia. Większość tłuszczaków to całkowicie niegroźne zmiany, które stanowią jedynie defekt estetyczny. Czasem ich lokalizacja sprawia, że utrudniają swobodny ruch.

Medycyna wyróżnia kilka rodzajów tłuszczaków w zależności od miejsca występowania lub od budowy widocznej w badaniu histopatologicznym. Niektóre z nich wykazują nieco większe ryzyko przekształcenia się w zmianę złośliwą, choć w przypadku wszystkich tłuszczaków dzieje się to niezmiernie rzadko. W niektórych tłuszczakach występują też naczynia krwionośne. Wiele z nich można przesuwać pod skórą, a dotyk nie powoduje bólu.

Tłuszczaki - przyczyny powstawania

Tłuszczaki to typ zmiany nowotworowej, który powstaje z niejasnych przyczyn. Badania pokazują, że u osób, w których rodzinie tłuszczaki pojawiały się wcześniej ryzyko ich powstania rośnie. Skłonność do tłuszczaków jest więc w pewnym stopniu dziedziczna. Choć nie da się wskazać konkretnych przyczyn wytwarzania się tłuszczaków, istnieje kilka cech zwiększających prawdopodobieństwo ich powstania.

• Wiek: Najczęściej tłuszczaki tworzą się u osób po 40. roku życia. Im starsza osoba, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia takich zmian.
• Waga: Tłuszczaki pojawiają się też częściej u osób z nadwagą lub otyłych.
• Blizny po urazach lub operacjach: Blizny powstałe po rozmaitych urazach lub zabiegach chirurgicznych stanowią miejsce, gdzie guzki rozwijają się łatwiej.

Istnieje też kilka schorzeń predysponujących do powstawania tłuszczaków. Należą do nich choroba Cowden (zespół objawów charakteryzujący się występowaniem licznych ognisk łagodnych nowotworów), zespół Gardnera (mnogie polipy w jelicie grubym), tłuszczakowatość bolesna (liczne tłuszczaki w tkance podskórnej, bolesne przy dotyku).

Tłuszczaki - objawy towarzyszące tłuszczakom

Tłuszczaki można dość łatwo rozpoznać - to miękkie zgrubienie pod skórą, które na chwilę odkształca się pod naciskiem i szybko wraca do pierwotnego kształtu. Zazwyczaj nie boli przy dotykaniu. Tłuszczaki, choć na ogół stanowiące wyłącznie problem estetyczny, mogą też powodować nieprzyjemne objawy. Ich występowanie wiąże się z lokalizacją oraz wielkością tłuszczaka, który może naciskać na tętnicę czy nerwy. Do występujących w takiej sytuacji dolegliwości należą:

• Podwyższone ciśnienie krwi.
• Niedokrwienie jakiegoś obszaru ciała,
• Wadliwe funkcjonowanie poddawanych naciskowi narządów (nerki, wątroba).
• Obrzęki.
• Problemy z oddychaniem.
• Silne bóle brzucha i krwawienia z układu pokarmowego.

W skrajnych przypadkach tłuszczaki osiągają nawet kilkanaście centymetrów średnicy i ważą kilka kilogramów. Aby doszło do takiej sytuacji, pacjent musi bardzo długo zwlekać z konsultacją u lekarza. Zaniedbany tłuszczak, który uciska ważny narząd wewnętrzny, wiąże się niekiedy ze stanami zagrożenia życia pacjenta.

Tłuszczaki - diagnostyka tłuszczaków

Tłuszczaki nie są na ogół zmianami szkodliwymi ani skłonnymi do zezłośliwienia. Nie można jednak mieć całkowitej pewności, że powstały guzek jest niegroźnym tłuszczakiem. Nieważne czy jest to tłuszczak na udach, czy tłuszczak na szyi, należy skonsultować powstałą zmianę z lekarzem. Zazwyczaj diagnoza kończy się na badaniu fizykalnym, czasem jednak lekarz zleca wykonanie USG guzka. Przy podejrzeniu, że zgrubienie pod skórą może być nowotworem groźniejszym niż tłuszczak, wykonuje się biopsję oraz badanie histopatologiczne.

Tłuszczaki - leczenie i usuwanie tłuszczaków

Tłuszczaki w wielu przypadkach nie wymagają leczenia. Mogą jednak stanowić powód kompleksów i gorszego samopoczucia. W takich przypadkach można leczyć je na kilka sposobów.

• Chirurgiczne usuwanie tłuszczaków

To najpopularniejszy sposób usuwania tych łagodnych zmian nowotworowych. Niewielkie guzki (np. mały tłuszczak w piersiach czy na głowie) można usunąć w znieczuleniu miejscowym. Głębiej zlokalizowane lub większe usuwa się w znieczuleniu ogólnym. Po zabiegu pozostaje nieduża blizna. Zmiana zostaje usunięta wraz z otaczającą ją torebką z tkanki łącznej.

• Zastrzyki ze sterydów

Zastrzyki ze sterydami podane do środka tłuszczaka sprawiają, że zmiana kurczy się. Niestety, nie ma możliwości wykonania badania histopatologicznego, a tłuszczak pozostaje na swoim miejscu, zmniejsza jedynie objętość.

• Liposukcja

Liposukcja, popularnie nazywana odsysaniem tłuszczu, polega na usunięciu nadmiaru tkanki tłuszczowej zgromadzonej w guzku. W tej metodzie usuwa się także torebkę łącznotkankową. Zaletą liposukcji jest to, że nie pozostawia widocznych blizn na skórze pacjenta.