Spis treści
Odra wraca. WHO alarmuje
W Europie odnotowano 30-krotny wzrost zachorowań na odrę – ostrzega Światowa Organizacja Zdrowia. Dwa na pięć przypadków dotyczyło dzieci w wieku od jednego do czterech lat. Ogniska choroby znajdują się też w kilku północno-wschodnich stanach USA.
Od stycznia do października 2023 r. zgłoszono ponad 30 tys. przypadków. Dla porównania w 2022 r. było to 941 przypadków. WHO przyczynę tego upatruje w spadającej liczbie szczepień przeciw odrze i większej licznie osób wyjeżdżających na wakacje po COVID-19, rozprzestrzeniając chorobę poza granicami swoich krajów. Odra to groźna choroba, która może prowadzić do niepełnosprawności na całe życie, a nawet śmierci.
– Widzieliśmy w regionie nie tylko 30-krotny wzrost przypadków odry, ale także prawie 21 tys. hospitalizacji i pięć zgonów związanych z odrą (zgłoszonych w dwóch krajach) – mówi dr Hans Kluge z WHO. – Szczepienia są jedynym sposobem ochrony dzieci przed tą potencjalnie niebezpieczną chorobą.
Tylko szczepienia mogą powstrzymać odrę
WHO alarmuje, że potrzebne są pilne działania w zakresie szczepień, które pomogą zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.
– Niezwykle ważne jest, aby wszystkie kraje były przygotowane do szybkiego wykrywania ognisk odry i reagowania na nie w odpowiednim czasie, co może zagrozić postępowi w kierunku eliminacji odry – mówi dr Kluge.
W Wielkiej Brytanii od października 2023 r. w regionie West Mids odnotowano 216 potwierdzonych przypadków i 103 prawdopodobne przypadki.
Jak mówi dr Ronny Cheung z Royal College of Paediatrics and Child Health, wirus „w najlepszym przypadku spowoduje u dzieci duży dyskomfort, a w najgorszym śmierć”. Dodał też, że można temu prawie całkowicie zapobiec dzięki szczepionce przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Dane dotyczące przyjmowania szczepionek sugerują, że około 1 na 10 dzieci w przedszkolu w 2024 r. nie otrzyma obu dawek ratującej życie szczepionki. Przez to, że odra jest bardzo zaraźliwa, dzieci niezaszczepione, które zetknęły się z tą chorobą, powinny pozostać w domach przez 21 dni. Jeśli jedna osoba zachoruje na odrę, nawet 9 na 10 osób w jej otoczeniu również zostanie zarażonych, jeśli nie są one chronione, podaje NHS.
– Najlepszą możliwą ochroną przed tą poważną chorobą jest szczepienie i nigdy nie jest za późno, aby się zaszczepić – mówi dr Doug Brown z Brytyjskiego Towarzystwa Immunologicznego.
138 proc. więcej zachorowań na odrę. Dziesiątki dzieci może umrzeć
Przypadki zachorowań na odrę wzrosły o 138 proc. w ciągu miesiąca w całej Wielkiej Brytanii. Eksperci ostrzegają, że potrzebne są natychmiastowe działania. Jeżeli nie zostaną podjęte, dziesiątki dzieci umrą.
Tylko od 8 do 14 stycznia 2024 r. odnotowano 69 potwierdzonych przypadków. Dla porównania od 11 do 17 grudnia było to 29 przypadków. Warto podkreślić, że przypadki są oparte na danych od lekarzy, które zostały potwierdzone w testach laboratoryjnych. Prawdziwa liczba jest prawdopodobnie znacznie wyższa. W 2023 r. w Anglii i Walii odnotowano 1603 podejrzanych przypadków, w 2022 – 735.
– Ponieważ od 1 na 1000 do 1 na 5000 osób, które zachorują na odrę, umrze, możemy być świadkami dziesiątek zgonów z powodu choroby, której można łatwo zapobiec – powiedział dr David Elliman z Great Ormond Street Hospital.
Polacy nie mają już odporności populacyjnej wobec wirusa odry
W Polsce od 1 stycznia do 30 listopada 2023 r. zgłoszono 33 przypadki odry – wynika z danych Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH – PIB. Rok wcześniej było ich 26. W 2015 roku odnotowano 48 przypadków odry w Polsce, w 2016 – 133 , a w 2019 – aż 1502.
– Nie mamy już odporności populacyjnej wobec wirusa odry – mówi prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, z Katedry Wirusologii i Immunologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Przez malejącą wyszczepialność już od 2017 r. w Polsce nie ma odporności populacyjnej na odrę. Do osiągnięcia takiej odporności potrzebna jest wyszczepialność na poziomie 95 proc. Odsetek dzieci zaszczepionych pierwszą dawką szczepionki w 2020 roku spadł do ok. 93 proc., a drugą dawką – do ok. 86 proc.
Jakie są objawy odry?
Odra to groźna choroba, która może prowadzić do powikłań. To infekcja wirusowa, która rozpoczyna się w układzie oddechowym. Mimo że dostępna jest bezpieczna i skuteczna szczepionka, odra nadal pozostaje istotną przyczyną zgonów na całym świecie. W grudniu 2023 r. z powodu odry zmarł 7-miesięczny chłopiec.
Odra może wpływać na płuca i mózg, powodując zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych, ślepotę i drgawki. Objawy odry zwykle pojawiają się po raz pierwszy w ciągu 10 do 12 dni od ekspozycji na wirusa i mogą przypominać przeziębienie.
Objawy odry obejmują:
- kaszel,
- gorączkę,
- katar,
- kichanie,
- zaczerwienione, obolałe oczy,
- ból gardła,
- białe plamki wewnątrz jamy ustnej.
Klasycznym objawem odry jest rozległa wysypka skórna, która może trwać do siedmiu dni i zazwyczaj pojawia się w ciągu 14 dni od kontaktu z wirusem. Zwykle rozwija się na głowie i powoli rozprzestrzenia się na inne części ciała.
