Koniec z ryzykiem! Ta ustawa zapewni bezpieczeństwo pacjentom w terapii

Przygotowywana ustawa o zawodzie psychoterapeuty ma na celu ujednolicenie standardów pracy oraz wprowadzenie ścisłych regulacji dotyczących działalności psychoterapeutów w Polsce. Dr n. med. Łukasz Mueldner-Nieckowski, specjalista psychiatra i seksuolog, konsultant krajowy w dziedzinie psychoterapii podkreśla, że wprowadzenie centralnego rejestru zweryfikowanych danych o kwalifikacjach zawodowych psychoterapeutów jest kluczowym elementem nowelizacji.

– Psychoterapeuci dostaną ścisłe ramy prawne dla swojej działalności. Pracodawcy zatrudniający psychoterapeutów będą mieć dostęp do centralnego rejestru zweryfikowanych danych o ich kwalifikacjach zawodowych, dających im pewność, że zatrudniają osobę, która rzeczywiście ma kompetencje. A to znaczy, że dzięki ustawie bezpieczni będą pacjenci. Oni też będą mogli sprawdzić w rejestrze, czy osoba, z której usług chce skorzystać, faktycznie jest psychoterapeutą i jak przebiegała jej ścieżka zawodowa – mówi ekspert.

W ten sposób pacjenci oraz pracodawcy zyskają pewność, że współpracują z kompetentnymi specjalistami.

Jednym z kluczowych elementów przygotowywanej ustawy jest ochrona prawna pacjentów korzystających z prywatnych usług psychoterapeutycznych. W kontekście psychoterapii poza placówkami ochrony zdrowia relacja między terapeutą a pacjentem opiera się głównie na wzajemnej umowie, której szczegóły zależą od obu stron.

– Poufność w relacji terapeuta-pacjent wynika po prostu z umowy, zazwyczaj ustnej, między tymi osobami, jednak dane wrażliwe nie są chronione w sposób specjalny, jak ma to miejsce w placówkach ochrony zdrowia. Czasem musi tak się stać w świetle obowiązującego prawa, np. kiedy terapeuta dowiaduje się, że pacjent jest w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia. Natomiast poza kontekstem, w którym jest w mocy ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, kwestia poufności pozostaje umową między dwiema osobami i opiera się na zaufaniu do terapeuty, któremu powierzane są szczególnie wrażliwe treści. Stąd dążymy do szczególnej ochrony prawnej w obszarze psychoterapii świadczonej prywatnie – tłumaczy dr Mueldner-Nieckowski.

Zapewnienie poufności oraz ochrony danych pacjentów jest jednym z celów nowego aktu prawnego.

Weryfikacja kompetencji psychoterapeuty przed rozpoczęciem terapii jest kluczowym krokiem, by zagwarantować odpowiednią jakość usług. Jak zaznacza dr Mueldner-Nieckowski, należy zwrócić uwagę na to, czy psychoterapeuta ukończył co najmniej 4-letnie szkolenie, które obejmuje psychoterapię własną oraz superwizję (konsultowanie swojej pracy z innym specjalistą).

– Warto też zapytać psychoterapeutę, czy superwizuje się indywidualnie – unikanie superwizji powinno być sygnałem ostrzegawczym, że coś jest nie tak. Ważną informacją jest również to, czy psychoterapeuta ukończył minimum 4-letnie szkolenie w psychoterapii, zawierające psychoterapię własną i superwizję – wyjaśnia ekspert.

Weryfikacja certyfikatów oraz przynależność do stowarzyszeń zawodowych to również istotne aspekty oceny kwalifikacji specjalisty.

– Pacjent wybiera też psychoterapeutę, oceniając pierwsze spotkania i kontakt z tą osobą – poczucie bezpieczeństwa, bycia rozumianym, traktowanym profesjonalnie, uzyskiwanie odpowiedzi na pytania dotyczące diagnozy, proponowanej formy terapii itp. Jeśli tego nie ma – szukamy dalej. Nawet bardzo dobry i doświadczony psychoterapeuta spotyka pacjentów, którzy nie potrafią się przy nim otworzyć i dobrze poczuć – doświadczyć nadziei na zmianę. Nie wszyscy do siebie pasują. A z drugiej strony negatywna reakcja na terapeutę może wynikać z niewystarczającej terapii własnej terapeuty – podkreśla dr Mueldner-Nieckowski.

Psychoterapia własna, określana niekiedy jako treningowa, jest istotnym elementem kształcenia psychoterapeutów. Dr Mueldner-Nieckowski podkreśla, że ma ona na celu nie tylko naukę procesu terapeutycznego z perspektywy pacjenta, ale także rozwijanie umiejętności radzenia sobie z emocjonalnymi wyzwaniami zawodowymi.

– Psychoterapia własna, czasami nazywana treningową, ma terapeucie pomóc poznać ten proces z drugiej strony – od strony bycia pacjentem. Własna psychoterapia ma też na celu nauczyć terapeutów, którymi są zwykle silnie empatyczne osoby, jak wytrzymywać trudne stany psychiczne siedzącego naprzeciw pacjenta, czy szerzej – jak w ogóle wytrzymywać emocjonalnie pracę w tym trudnym zawodzie, pozostając w dobrym stanie psychicznym. Własna terapia uczy też, jak w relacji z pacjentem zajmować się właśnie nim, a nie własnymi problemami czy emocjami. Ten aspekt każdy psychoterapeuta musi mieć przepracowany — tłumaczy specjalista.

Dbałość o własny rozwój terapeutyczny jest niezbędna dla utrzymania wysokiej jakości świadczonych usług.