Kalprotektyna – badanie jej poziomu. Co oznacza kalprotektyna w kale, jaka jest norma i możliwe choroby?

Kalprotektyna to jedno z białek uwalnianych przez komórki zapalne (białko ostrej fazy). Jej obecność w organizmie oznacza, że toczy się w nim proces zapalny. U zdrowych osób białko to właściwie nie występuje lub obecne jest w ilościach śladowych. Na obecność kalprotektyny można badać mocz, surowicę krwi, ślinę, płyn tkankowy. Parametrem, który niesie ze sobą ważne informacje diagnostyczne jest kalprotektyna w kale.

Kalprotektyna w kale – co to jest?

Aby białko mogło przenikać do kału, musi nastąpić rozszczelnienie ścian jelita. Dzieje się tak w wyniku owrzodzeń lub stanów zapalnych.

Test na kalprotektynę w kale jest wykonywany regularnie u pacjentów cierpiących na chorobę Leśniowskiego - Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Badanie pozwala różnicować stany zapalne toczące się wewnątrz jelit od toczących się w innych miejscach. Jeżeli stan zapalny jest obecny, pomiar kalprotektyny pozwala określić poziom jego nasilenia. Może służyć jako sposób monitorowania postępów leczenia lub różnicować zaostrzenie istniejącej choroby od zespołu jelita drażliwego (ZDJ, ang. IBS).

Wynik ukazujący kalprotektynę w normie pozwala uniknąć innych, bardziej inwazyjnych badań (np. kolonoskopii).

Kalprotektyna – kiedy wykonać badanie kału?
Obecność kalprotektyny warto sprawdzić u pacjentów skarżących się na różnorodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak:

• nawracające biegunki,
• krew i śluz w kale,
• zaburzenia wchłaniania w jelitach,
• bóle brzucha i jelit,
• zaburzenia trawienia,
• utrata apetytu,
• ostre stany zapalne jelit.

Kalprotektyna jest ważnym parametrem w diagnostyce wielu chorób, w tym chorób wrzodowych, choroby Leśniowskiego-Crohna lub zaburzeń czynnościowych jelit. U pacjentów leczonych z powodu stanów zapalnych w obrębie układu pokarmowego.

Niestety, kalprotektyna w kale to badanie nierefundowane. Trzeba wykonywać je w prywatnych laboratoriach, a koszt wynosi około 150 złotych. Badanie wymaga dostarczenia do laboratorium próbki kału pobranej samodzielnie w domu. Próbka powinna zostać umieszczona w jałowym pojemniczku zakupionym w aptece. W laboratorium oznaczana jest obecność kalprotektyny, a następnie mierzy się jej ilość. Jeśli wynik okaże się zbyt wysoki, należy szybko skonsultować się z lekarzem i wykonać dodatkowe badania.

Kalprotektyna – norma kalprotektyny w kale

Kalprotektyna w kale zdrowego człowieka występuje śladowo. Wynik poniżej 50 mikrogramów na gram kału mieści się w normie i nie stanowi powodu do niepokoju. Oznacza, że w jelitach pacjenta nie toczy się stan zapalny, a dolegliwości są prawdopodobnie skutkiem zespołu jelita drażliwego.

Po otrzymaniu wyniku pomiędzy 50 a 150 mikrogramów na gram należy monitorować stan pacjenta, powtarzając pomiar po 6 lub 8 tygodniach. Z kolei wynik ponad 150 mikrogramów kalprotektyny w gramie kału oznacza aktywny stan zapalny i wymaga dalszej diagnostyki. Zwykle w jej ramach wykonuje się kolonoskopię, badania z kontrastem lub USG.

Kalprotektyna powyżej normy – o czym świadczy?

Kalprotektyna w wysokim stężeniu oznacza, że w jelitach toczy się stan zapalny. Może to być wynikiem rozmaitych chorób układu pokarmowego, należących do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Wynik testu kalprotektyny jest jednym z niewielu czynników różnicujących je od zespołu jelita drażliwego. Wysoki poziom kalprotektyny występuje też w przebiegu raka jelita grubego.

Kalprotektyna przyjmująca wartości powyżej górnej granicy normy może także świadczyć o innych zaburzeniach, nie tylko w obrębie jelit. Występuje w ostrym zapaleniu trzustki, zapaleniu płuc, marskości wątroby oraz chorobach reumatycznych. Dlatego wynik należy zawsze skonsultować z lekarzem prowadzącym.