Darmowe badania profilaktyczne 40+ jednak będą przedłużone. Ministerstwo Zdrowia zapowiada zmiany

Ważna informacja dla osób, które skończyły 40 lat. Program „Profilaktyka 40 Plus” będzie kontynuowany. Choć miał zostać zakończony z końcem 2024 roku, to w czwartek 5 grudnia 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna zapowiedziała, że program będzie jednak kontynuowany również w 2025 r. – do 30 kwietnia.

– To, że kończy się pilotaż programu, nie oznacza, że nie będzie nic w zamian. Od nowego roku nic się nie zmieni dla pacjentów, dopóki nie wprowadzimy nowego programu – zapewniła w rozmowie w RMF FM minister Leszczyna.

Powodem pierwotnej decyzji o zakończeniu programu 31 grudnia 2024 roku miała być niska zgłaszalność na badania profilaktyczne. Aktualnie resort zdrowia przygotowuje nowy program.

– Teraz program jest taki – mogę wejść do laboratorium, zrobić sobie badania, później z nimi wyjść i za przeproszeniem pies z kulawą nogą o tym nie wie. Chcę, żeby w programie, który wprowadzimy w przyszłym roku – najpóźniej od 1 maja – lekarz rodzinny widział te wyniki. Jeśli wyniki nie będą są zadowalające, wtedy koordynator z POZ-u będzie dzwonił do pacjenta i zapraszał go na wizytę – zapowiedziała minister Leszczyna.

Program „Profilaktyka 40 Plus” to program zapewniający wszystkim osobom, które skończyły 40 lat, pakiet bezpłatnych badań podstawowych, jeśli wcześniej nie korzystały z niego lub upłynęło już co najmniej 12 miesięcy. Jest realizowany od 1 lipca 2021 r.

Po trzech latach przedłużono możliwość wykonywania badań o kolejne pół roku, czyli do 31 grudnia 2024 r. Niedawno Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że będzie to definitywne zakończenie jego funkcjonowania, a planowaną alternatywą jest rozszerzenie badań medycyny pracy i możliwości lekarzy rodzinnych. Obecnie z programu można skorzystać do 30 kwietnia 2025 r.

Już w przyszłym roku część badań profilaktycznych będzie trzeba wykonać w ramach medycyny pracy. W przychodniach, które przystąpią do programu, dostępne będą bezpłatne dla pracodawcy i pracownika badania: stężenia lipidów i glukozy we krwi oraz określenie wskaźnika BMI na podstawie pomiaru masy ciała.

Docelowo mają być także badania profilaktyczne antynowotworowe takie, jak mammografia, cytologia i PSA. Zabiegający o to lekarze tłumaczą tę potrzebę niską zgłaszalnością na badania profilaktyczne w Polsce i podkreślają, że wyniki tych badań mają być dostępne tylko dla lekarzy i pacjentów.

Powodem decyzji miało być małe zainteresowanie badaniami profilaktycznymi wśród czterdziestolatków. Zdaniem lekarza Piotra Leszczyńskiego, który specjalizuje się w profilaktyce i edukacji zdrowotnej, niedostateczna popularność badań wynika z braku świadomości, jak potrzebne jest ich wykonywanie.

– Pacjent musi wiedzieć, dlaczego ma się zbadać, jaki jest przebieg procesu oraz musi mieć poczucie bezpieczeństwa, że rezultaty zostaną mu zrozumiale wyjaśnione – mówi Piotr Leszczyński, lekarz i dyrektor medyczny LongLife. – A w przypadku, kiedy pojawi się diagnoza, otrzyma informację o kolejnych krokach i potrzebną pomoc.

Jak pokazują wyniki NFZ, dbanie w profilaktykę długofalowo może zredukować koszty leczenia nawet o 15 procent.

Zdaniem eksperta największym wyzwaniem jest budowanie pozytywnego przekazu związanego z prewencją: głównym celem badań nie jest jego zdaniem udowodnienie istnienia choroby, a potwierdzenia jej braku.

Jak zadbać o zdrowie, gdy nie jest się chorym? Oprócz profilaktyki zdrowotnej zajmuje się też i medycyna stylu życia. Celem jest zapobieganiem chorobom za pomocą odpowiedniej diety, aktywności fizycznej i redukcji stresu. Odpowiednie nawyki mogą obniżyć ryzyko wystąpienia chorób sercowych, czy cukrzycy typu 2 nawet o kilkadziesiąt procent.

– Obecnie kontakt z ochroną zdrowia kojarzony jest głównie z procesem leczenia i wynika z pojawienia się dolegliwości. W świadomości pacjentów zgłaszanie się do lekarza jako osoba zdrowa jest przejawem nadwrażliwości skutkuje nadużywaniem systemu opieki zdrowotnej – tłumaczy lek. Piotr Leszczyński.

Medycyna stylu życia jest dziedziną medycyny, która wykorzystuje wiedzą naukową do kompleksowych zmian codziennych zachowań, by zapobiegać rozwojowi chorób, odwracać ich skutki i wspierać leczenie. Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia istnieje od 2019 roku i zajmuje się prowadzeniem działalności naukowej, edukacyjnej i organizacyjnej.

– Zgodnie z ideą medycyny stylu życia powinniśmy budować poczucie sprawczości wśród pacjentów i umacniać jednostki jako najważniejsze ogniwa w zespole, którego celem jest utrzymanie dobrego stanu zdrowia – wyjaśnia specjalista, który podkreśla znaczenie nie tylko pracy lekarzy, ale zwłaszcza indywidualnych nawyków ludzi dla stanu całego społeczeństwa. – System ochrony zdrowia to naczynia połączone, w których liczy się każdy podmiot: zarówno placówki medyczne, specjaliści, jak i pacjenci. Wśród pacjentów powinniśmy kształtować zdrowe nawyki, bo dbanie o zdrowy styl życia to fundament zdrowia całej populacji.