Czy istnieje skuteczny lek na chrapanie? Jak działają spray, plastry, opaski i tabletki na chrapanie? Co jeszcze robić, by przestać chrapać?

Chrapanie to zjawisko akustyczne zachodzące w czasie snu, które wynika z wibracji podniebienia miękkiego i języczka podczas wdechu. Ruch ten jest spowodowany utrudnionym przepływem powietrza przez drogi oddechowe.

Najczęstsze przyczyny chrapania to:

• alergie i infekcje górnego układu oddechowego,
• zapalenie zatok przynosowych,
• nieprawidłowości w budowie nosa, np. krzywa przegroda,
• palenie tytoniu,
• spożywanie alkoholu (etanol działa rozluźniająco mięśnie gładkie),
• zażywanie niektórych leków, w tym nasennych,
• nadwaga i otyłość.

Chrapanie bywa uciążliwe nie tylko dla chrapiącego, ale także dla osób śpiących w pobliżu. Choć przypadłość ta jest powszechna, nie należy jej bagatelizować. Na rynku farmaceutycznym istnieje wiele produktów przeznaczonych do walki z chrapaniem, jednak przed rozpoczęciem leczenia się na własną rękę zaleca się konsultację z lekarzem.

Należy bowiem wykluczyć poważniejsze przyczyny tego zjawiska, np. skrzywienie przegrody nosowej, przerost migdałków czy wydłużenie podniebienia miękkiego, jak również przewlekłe i groźne dla zdrowia choroby, takie jak obturacyjny bezdech senny (OBS) czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).

Środki przeciw chrapaniu dostępne są przede wszystkim w aptekach. Szeroka oferta takich produktów umożliwia znalezienie optymalnego sposobu na chrapanie, który pozwala skutecznie się z nim uporać lub w znacznej mierze zredukować problem, a dzięki temu poprawić jakość snu.

Głównym zadaniem leków na chrapanie jest nawilżenie błon śluzowych dróg oddechowych i przywrócenie odpowiedniego napięcia miękkich tkanek ściany gardła, a także wspomaganie procesów oddechowych w celu zwiększenia komfortu snu.

Wśród oferowanych środków na chrapanie, z których wszystkie są przeznaczone do stosowania bezpośrednio w łóżku[/b], znajdują się m.in.:

• spraye do gardła,
• aerozole do nosa,
• krople do nosa,
• doustne listki do ssania,
• plastry do naklejania na nos,
• ziołowe suplementy diety,
• ekspandery do nosa (wkładki medyczne wielorazowego użytku), w tym klipsy magnetyczne,
• opaski na głowę do spania, które przytrzymują brodę,
• poduszki na chrapanie o odpowiednim wyprofilowaniu, które usprawnia oddychanie.

Nowym rozwiązaniem jest natomiast współpracujące z aplikacją na smartfon urządzenie wyposażone w czujnik chrapania, które w przypadku jego wykrycia uruchamia szeroko wykorzystywane w rehabilitacji prądy TENS, a impulsy te niwelują chrapanie. Koszt rozwiązania to kilkaset złotych, jednak skuteczność wymaga potwierdzenia w badaniach.

Należy pamiętać, że korzystanie z wielu gadżetów przeciw chrapaniu będzie wymagać przyzwyczajenia się i niekoniecznie okaże się komfortowe. Warto wypróbować różne opcje, by w końcu znaleźć tą najbardziej optymalną.

Przed wyborem danego produktu należy dokładnie przeczytać ulotkę załączoną do opakowania, zwracając uwagę na przeciwwskazania. Najczęściej należy do nich alergia na którykolwiek składnik danego preparatu – mogą to być zwłaszcza olejki eteryczne.

Przed zastosowaniem środka wspomagającego walkę z chrapaniem konsultacji lekarskiej powinna zasięgnąć każda kobieta w ciąży i karmiąca piersią.

Leki na chrapanie najczęściej zawierają składniki aktywne pochodzenia roślinnego, w tym wyciągi z surowców zielarskich, olejki szlachetne czy olejki eteryczne.

Olejki eteryczne wspomagają funkcjonowanie górnych dróg oddechowych, najczęściej poprzez działanie łagodzące, przeciwzapalne i zmniejszające obrzęk śluzówki nosa i gardła. W preparatach występują najczęściej olejki:

• z mięty pieprzowej,
• z eukaliptusa gałkowego,
• tymiankowy,
• lawendowy,
• szałwiowy,
• rozmarynowy,
• macierzankowy,
• z biedrzeńca anyżu.

Suplementy diety przeciw chrapaniu mogą też zawierać wyciągi z ziół takich jak m.in.:

• melisa lekarska – pomaga ukoić gardło i poprawić jakość snu,
• prawoślaz lekarski– umożliwia złagodzenie kaszlu i ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych,
• pochrzyn chiński – wykazuje właściwości nawilżające,
• nagietek lekarski – działa ochronnie i nawilżająco na błony śluzowe dróg oddechowych,
• mierznica czarna – podobnie jak wyciąg z lawendy i melisy działa uspokajająco i wpływa pozytywnie na sen.

W składzie leków na chrapanie występują też inne składniki o korzystnym działaniu na drogi oddechowe, m.in.:

• substancje nawilżające lub oczyszczające i łagodzące śluzówki nosa i gardła – np. kwas hialuronowy, gliceryna, roztwór chlorku sodu,
• witaminy – octan tokoferolu (witamina E), chlorowodorek pirydoksyny (witamina B6),
• mentol – główny związek lotny olejku eterycznego mięty.

Środki na chrapanie mogą mieć różną skuteczność w zależności od problemu wywołującego wydawanie dźwięków podczas snu i indywidualnych cech danej osoby. Nie bez znaczenia są też preferencje odnośnie sposobu aplikacji i działania produktu. We wstępnym rozeznaniu w mogą pomóc poniższe informacje.

• Spraye do gardła i nosa przeciw chrapaniu powinny być używane przed snem. Zazwyczaj rozpyla się je w kierunku tylnej ściany gardła lub do każdego otworu nosowego. Po ich użyciu nie należy przyjmować pożywienia ani napojów. Skuteczność może utrzymywać się do ok. 8 godzin.
• Krople do inhalacji aplikuje się na chusteczkę, którą należy przybliżyć do nosa celem ich wdychania. Można też stosować je w ramach aromaterapii lub skropić nimi poduszkę, na której będzie się spało.
• Listki doustne na chrapanie umieszcza się na podniebieniu i pozostawia do całkowitego rozpuszczenia. Nie należy potem pić ani jeść, jeśli jednak nie uda się tego uniknąć, należy zaaplikować nowy listek. Aby działanie zawartych w nich związków aktywnych było najskuteczniejsze, na co najmniej godzinę przed zastosowaniem listka nie należy spożywać alkoholu.
• Tabletki lub kapsułki na chrapanie z zawartością składników ziołowych zażywa się tuż przed snem wraz ze szklanką wody.
• Plastry przeciw chrapaniu polecane są osobom, u których przypadłość ta spowodowana jest alergią, przeziębieniem lub innym czynnikiem przyczyniającym się do zatkania nosa. Plaster przykleja się przed pójściem spać w poprzek nosa na umytą i osuszoną skórę. Jego zadaniem jest poprawienie drożności nosa dzięki uniesieniu jego skrzydełek.
• Ekspandery do nosa zakłada się na noc, co pomaga usztywnić jego tkanki. Najczęściej wykonane są z silikonu, a po każdym użyciu należy je dokładnie umyć. Spanie w nich może jednak sprawiać użytkownikowi dyskomfort.
• Opaski na głowę najczęściej wykonane są z pianki neoprenowej. Nakłada się je przed snem w taki sposób, że przytrzymują brodę i uniemożliwiają zbytnie rozluźnienie mięśni szczęki, jednocześnie ułatwiając oddychanie.
• Poduszki na chrapanie to zmodyfikowane poduszki ortopedyczne z termoplastycznej pianki, które mają na środku odpowiednie wyprofilowanie. Taka budowa zapewnia podparcie głowy, szyi i karku, nie przyczyniając się do przybierania podczas snu pozycji sprzyjającej chrapaniu.

Który z tych środków będzie najskuteczniejszy? Niestety nie da się tego określić, ponieważ wybór leku na chrapanie wymaga zastosowania metody prób i błędów. Nie wszystkie dostępne produkty będą efektywne, akceptowane i dobrze tolerowane przez każdego chrapiącego.