Szczepienie WZW B - wskazania, przeciwwskazania, skład szczepionki i skutki uboczne

Szczepienie WZW B – charakterystyka

Szczepionka przeciw WZW B, czyli potocznie po prostu szczepionka na żółtaczkę, w naszym kraju dostępna jest jedynie w formie szczepionki nieżywej. W jej składzie zawarta jest tylko bardzo mała cząsteczka oczyszczonego białka powierzchniowego wirusa. Jest to inaczej mówiąc antygen powierzchniowy wirusa, czyli HBs, który może zostać rozpoznany przez nasz układ odpornościowy. Szczepionka WZW B została skomponowana w taki sposób, aby nie powodowała zakażenia. Jej zadaniem jest jedynie stymulacja naszego układu odpornościowego. Szczepionka ta została stworzona przy pomocy specjalnych metod z zakresu inżynierii genetycznej.

Szczepionka WZW B - rodzaje

Szczepionka na WZW B jest dostępna jako szczepionka pojedyncza. W takim wypadku zawiera ona tylko antygen HBs. Na rynku dostępne są jednak również szczepionki połączone. Wówczas, w jednej dawce pacjentowi wstrzykiwana jest zarówno szczepionka na WZW A, jak i na WZW B. W przypadku dzieci najczęściej stosowane są obecnie szczepionki wysokoskojarzone. Tak zwane szczepionki 6 w 1 zawierają w sobie kilka szczepów różnych patogenów i podawane są w jednym wkłuciu. Szczepionki te chronią przed WZW typu B, błonicą, tężcem, krztuścem, polio oraz Haemophilus influenzae.

Szczepienie WZW B - schemat

W przypadku osób zdrowych, standardowy schemat szczepień obejmuje trzy dawki, które są podawana w czasie 0-1-6 miesięcy. Oznacza to, że drugą dawkę szczepionki należy przyjąć po upływie przynajmniej miesiąca, natomiast trzecią po pół roku od pierwszego szczepienia. Istnieje także schemat przyśpieszony składający z trzech dawek w czasie 0-7-21 dni oraz z jednej dawki przypominającej po upływie 12 miesięcy albo też w czasie 0-1-2 miesiąca i również dawki przypominające, gdy minie 12 miesięcy od pierwszej dawki.

W przypadku dzieci, którym podawana jest szczepionka skojarzona 6 w 1, ilość dawek może być większa. Natomiast u noworodków z niską masą urodzeniową, stosowany jest schemat składający się z czterech dawek, podawanych w odstępach 0-1-2-12 miesięcy.

W przypadku podawania szczepionki w schemacie trzech dawek osobom zdrowym nie ma potrzeby sprawdzania poziomu przeciwciał, ani podawania dawki przypominającej. Kontrola poziomu przeciwciał po zaaplikowaniu szczepionki na WZW B jest konieczna jedynie w przypadku, gdy szczepiona jest osoba cierpiąca na wiele chorób przewlekłych lub też na zaburzenia układu odpornościowego. Wówczas, jeśli badanie wykaże, iż w wyniku szczepienia nie uzyskano właściwego poziomu przeciwciał, konieczne jest podanie dawki przypominającej.

Szczepionka na żółtaczkę typu B - dla kogo jest obowiązkowa?

Szczepienie WZW B jest obowiązkowe dla wszystkich niemowląt i pierwsza jego dawka jest w większości przypadków podawana w ciągu pierwszej doby po urodzeniu. W związku z tym, że noworodki są narażone na działanie najróżniejszych patogenów już od pierwszych momentów swojego życia, nie zaleca się zwlekania z podaniem szczepionki. Co ważne, szczepić można również dzieci urodzone przedwcześnie.

Rozporządzenie ministra zdrowia dotyczące obowiązkowych szczepień przeciw WZW typu B obejmuje również te osoby, które znajdują się w grupie wysokiego ryzyka zakażenia. Są to zatem:

• Pracownicy placówek zdrowia oraz uczniowie uczelni medycznych, którzy nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
• Osoby mające styczność z osobą zakażoną na co dzień, które nie były wcześniej szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
• Osoby przebywające w zakładach karnych lub placówkach opiekuńczych.
• Osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C.

Szczepienie WZW B - przed czym chroni?

Szczepienie WZW B stanowi ochronę przed zarażenie się wirusowym zapaleniem wątroby typu B (w skrócie WZW B), popularnie nazywanym również żółtaczką typu B. Jest to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych, która jest wywoływana przez wirus HBV, czyli Hepatitis B Virus. Do zakażenia wirusem HBV może dojść poprzez:

• Kontakt z zakażoną krwią.
• Kontakty seksualne z osobą zakażoną.
• Niejałowy sprzęt medyczny skażony krwią osoby zakażonej (jak na przykład igły i narzędzia chirurgiczne).
• Dzielenie się sprzętem podczas stosowania narkotyków.
• Poród, gdy matka dziecka jest zakażona.

Warto mieć świadomość tego, że wirus HBV jest aż stokrotnie bardziej zakaźny aniżeli wirus HIV. Co ciekawe, może on zostać wyeliminowany lub też przetrwać w organizmie przez całe nasze życie. Początkowo zakażenie wirusem HBV przebiega bezobjawowo, jednak zwykle po około 4 miesiącach pojawiają się objawy fazy ostrej choroby, które dotykają ponad połowy osób zakażonych. Określa się je jako niecharakterystyczne i należą do nich:

• Złe samopoczucie.
• Osłabienie.
• Brak apetytu.
• Zażółcenie skóry i białkówek oczu.
• Ciemniejsze zabarwienie moczu.
• Dolegliwości związane z układem pokarmowym.

Mianem przewlekłego zapalenia wątroby określa się zakażenie, które utrzymuje się powyżej pół roku. Ta postać choroby, po kilku latach może prowadzić do marskości wątroby lub też nawet do raka wątrobowokomórkowego.

Szczepienie przeciw żółtaczce typu B - skuteczność

Szczepionka na WZW B wykazuje bardzo wysoką skuteczność. Zakażeniu nie ulega aż 96 proc. noworodków, niemowląt, dzieci oraz młodych dorosłych, którym została ona podana. U osób, skuteczność wynosi natomiast 90 proc. Ochrona utrzymuje się na wysokim poziomie przez bardzo długi czas, jednak jeśli od szczepienia minęło 10 lat i więcej, zaleca się zbadanie poziomu przeciwciał anty-HBs przed poddaniem się operacji lub innemu zabiegowi, który związany jest z ryzykiem zakażenia wirusem.

O obniżonej skuteczności szczepionki przeciw żółtaczce typu B można mówić jedynie w przypadku osób:

• Starszych.
• Otyłych.
• Palących tytoń.
• Zakażonych wirusem HIV.
• Z przewlekłym zapaleniem wątroby.
• Z przewlekłą niewydolnością nerek.
• Chorych na cukrzycę.

Szczepienie WZW B – skutki uboczne

Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B jest bezpieczna i nie wywołuje u osoby szczepionej skutków ubocznych czy też powikłań. Po podaniu szczepionki u dzieci można zauważyć wzmożoną płaczliwość, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia szczepionki czy też stan podgorączkowy. Objawy te można załagodzić poprzez podanie paracetamolu, jednak utrzymują się one maksymalnie przez dobę. U osób dorosłych mogą natomiast wystąpić objawy grypopodobne, które również ustępują w ciągu 24 godzin.

Grypa. Czy warto się szczepić?