Szczepienie przeciw COVID-19 jak na grypę. Eksperci mają jasne zalecenia. Czy wrócą punkty szczepień w aptekach?

Ogólnopolski Program Zwalczania Chorób Infekcyjnych jest inicjatywą społeczną niezależnych ekspertów medycznych. W swoim komunikacie zwrócili uwagę, że na początku września do konsultacji trafił nowy projekt rozporządzenia w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych oraz Międzynarodowej Książeczki Szczepień.

W projektowanym rozporządzeniu przedstawiony został wykaz 26 zalecanych szczepień ochronnych, który obejmuje wszystkie rodzaje szczepionek dopuszczonych obecnie do obrotu na terytorium Polski. Został on uzupełniony m.in. o szczepienia przeciw COVID-19 i zakażeniom wirusem syncytialnym układu oddechowego (RSV). Ministerstwo zakłada, że przepisy rozporządzenia wejdą w życie z dniem 1 października 2023 r.

Eksperci medyczni podkreślili, że mimo ustania zagrożenia epidemicznego co miesiąc w Polsce wykrywa się ponad 3 tys. przypadków zachorowań na COVID-19. Prognozują też, że w nadchodzącym sezonie jesienno-zimowym możemy spodziewać się wzrostu zachorowań na COVID-19, w tym ciężkich przypadków. Według nich szczepienie na COVID-19 powinno odbywać się raz do roku, szczepionką odpowiadającą wariantowi wirusa ogłaszanemu przez WHO.

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejska Agencja Leków (EMA) wydały wspólne stanowisko w sprawie składu szczepionek przeciw COVID-19 zalecanego w nadchodzącym sezonie 2023/2024. Podobne zalecenia dotyczące składu nowych, zaktualizowanych szczepionek przeciwko chorobie wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wydały również amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Obie instytucje zgodnie zalecają monowalentny (jednoskładnikowy) skład szczepionki i uwzględnienie w niej szczepu należącego do rodziny podwariantów XBB Omikron. Ma to zapewnić reakcję krzyżową wobec wariantu aktualnie dominującego i nowych pojawiających się szczepów. Warto dodać, że cały czas dostępne są szczepionki wariantowe do podawania jako dawki przypominające dla osób, które nie przeszły jeszcze całego cyklu szczepień.

Szczepienia przeciw COVID-19 powinny odbywać się zgodnie z krajowymi zaleceniami. EMA i ECDC zaproponowały uproszczone stosowanie nowych, zaktualizowanych szczepionek:

• jedną dawkę powinny przyjąć osoby dorosłe i dzieci powyżej 5. roku życia,
• dwie lub trzy dawki szczepienia podstawowego (w zależności od wybranego preparatu) powinny przyjąć dzieci poniżej 5. roku życia, niezaszczepione lub bez wcześniejszego zakażenia SARS-CoV-2.

W nadchodzącej kampanii szczepień przeciw COVID-19 szczepieniami zaleca się priorytetowo objąć:

• osoby w wieku powyżej 60 lat,
• osoby z niedoborami odporności bez względu na wiek,
• osoby z przewlekłymi chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 bez względu na wiek,
• kobiety w ciąży,
• pracowników ochrony zdrowia.

Warto podkreślić, że osoby z niedoborami odporności mogą wymagać podania większej liczby dawek.

Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych zwracają też uwagę na kwestię dostępności szczepień w aptekach i liczą na ich szybki powrót. Jak mówią, zakończenie realizacji szczepień przeciw COVID-19 w aptekach wraz z ustaniem stanu zagrożenia epidemicznego spowodowało, sytuację, w której praktycznie z dnia na dzień pacjenci zostali pozbawieni możliwości skorzystania z nich w prosty i dogodny sposób, bez odwiedzania gabinetów lekarskich.