Rak jamy ustnej i jego różne odmiany. Nowotwór jamy ustnej – objawy, przyczyny i leczenie

Aleksandra Golenia
W grupie podwyższonego ryzyka rozwoju raka jamy ustnej znajdują się palacze oraz osoby regularnie przebywające w ich towarzystwie, tzw. bierni palacze.
W grupie podwyższonego ryzyka rozwoju raka jamy ustnej znajdują się palacze oraz osoby regularnie przebywające w ich towarzystwie, tzw. bierni palacze. 123rf
Rak jamy ustnej występuje stosunkowo rzadko w porównaniu ze zmianami nowotworowymi zlokalizowanych w innych narządach ludzkiego ciała. Szacuje się, iż w Polsce nowotwór jamy ustnej występuje w ilości ponad 1000 przypadków rocznie, z czego większość dotyczy mężczyzn. Rak jamy ustnej, w zależności od lokalizacji, przebiega w inny sposób. Wyróżnić możemy kilka form nowotworów, które charakteryzują się konkretnymi objawami, co też ma wpływ na wybór metody leczenia.

Rak jamy ustnej występuje z kilku powodów. Można jednak ograniczyć ryzyko jego pojawienia się, dbając odpowiednio o higienę jamy ustnej, korzystać z regularnych konsultacji stomatologicznych, zrezygnować z palenia papierosów i ograniczyć spożywanie napojów alkoholowych.

Rak jamy ustnej – przyczyny i czynniki ryzyka

Nowotwór w jamie ustnej rozwija się w większości przypadków na skutek występowania szkodliwych substancji o charakterze rakotwórczym, które przedostają się do jej wnętrza wraz z dymem tytoniowym. Zatem w grupie podwyższonego ryzyka znajdują się palacze oraz osoby regularnie przebywające w ich towarzystwie, tzw. bierni palacze.

Prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór jamy ustnej jest też wyższe przy nadużywaniu wysokoprocentowych alkoholi (wódka, whisky, rum). Ponadto, jedną z często występujących przyczyn jest niewłaściwa higiena jamy ustnej. Z tego powodu dochodzi do wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego, wywołującego znaczące zmiany w komórkach. Niektóre mogą po pewnym czasie przekształcić się w komórki złośliwe i wywołać raka jamy ustnej.

W grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na nowotwór jamy ustnej są osoby mające protezy stomatologiczne. Protezy należy dobrać w odpowiedni sposób i zwracać uwagę na ich stan. Uszkodzone podrażniają błonę śluzową jamy ustnej, co może doprowadzić do zmian nowotworowych.

Przeczytaj również:

Wyróżnić możemy następujące nowotwory jamy ustnej:

  • rak jamy ustnej płaskonabłonkowy,
  • mięsak,
  • chłoniak,
  • czerniak złośliwy,
  • guzy zębopochodne
  • nowotwory małych gruczołów ślinowych.

Czytaj też: Leczenie mięsaków i szanse pacjentów w 2024 r.

Rak jamy ustnej płaskonabłonkowy

Nowotwór jamy ustnej płaskonabłonkowy stanowi 90 proc. wszystkich raków jamy ustnej. Nowotwór ten może występować w różnych miejscach: w obrębie policzka (rak policzka), języka, a także dna jamy ustnej. Może też pojawić się na podniebieniu, dziąsłach górnych oraz dolnych. W większości przypadków rak płaskonabłonkowy dotyka języka, czego przyczyną może być m.in. podrażnienie tego mięśnia

Objawy raka jamy ustnej to m.in. niegojące się owrzodzenie, zgrubienie i obrzęk, nieprzyjemny zapach z ust, ból odczuwalny w trakcie jedzenia, szczękościsk i powiększenie węzłów chłonnych. Leczenie nowotworu płaskonabłonkowego polega na usunięciu zmiany metodą chirurgiczną. W wielu przypadkach konieczne jest też usunięcie węzłów chłonnych.

Przeczytaj również:

Mięsak – złośliwy rak jamy ustnej

Mięsak to złośliwy rak jamy ustnej, który pochodzi z tkanek miękkich oraz struktur kostno-chrzęstnych. Rozpoznanie mięsaka może być trudne ze względu na objawy podobne do tych, które towarzyszą procesowi zapalnemu z naciekaniem, obrzękiem i martwicą.
Bardziej jednoznaczne objawy raka jamy ustnej – mięsaka pojawiają się już w zaawansowanym stadium choroby. Są to:

  • "spikule" – odczyny okostnowe w formie igło kształtnych struktur,
  • trójkąt Codmana – odwarstwienie okostnej o kształcie trójkąta,
  • osteoliza – rozpad tkanki kostnej, skutkujący ubytkami w kościach.

Leczenie u młodszych pacjentów zwykle opiera się na radioterapii, u starszych opcjonalnie istnieje możliwość zabiegu chirurgicznego.

Chłoniak – złośliwy rak jamy ustnej

Chłoniak to złośliwy rak jamy ustnej, który stanowi 3,5 proc. wszystkich złośliwych nowotworów zlokalizowanych w tym miejscu. Najczęściej występuje na podniebieniu, rzadziej w okolicy żuchwy, szczęki, przedsionka jamy ustnej oraz dziąseł górnych i dolnych.
Pierwsze objawy raka jamy ustnej – chłoniaka nie są charakterystyczne. Należą do nich:

  • stany zapalne,
  • zapalenie zatok szczękowych
  • ziarniniakowatość Wegenera, czyli uogólnione zapalenie naczyń,
  • martwicą i ich uszkodzeniem.

Aby zdiagnozować zmiany, należy wykonać badanie histopatologiczne, a także przynajmniej jedno badanie dodatkowe, np. badanie genetyczne. W przypadku chłoniaka jako metodę leczenia wybierane są chemioterapia i radioterapia. Późne zdiagnozowanie choroby znacznie utrudnia leczenie oraz zwiększa prawdopodobieństwo jego niepowodzenia.

Zobacz, jak alkohol działa na Twój człowieka. Poznaj negatywne konsekwencje picia alkoholu.

Jak alkohol wpływa na mózg i organizm człowieka? Negatywne k...

Czerniak złośliwy – rak jamy ustnej o charakterze przerzutowym

To bardzo rzadko występujący nowotwór jamy ustnej. Najczęściej dotyka mężczyzn po 40. roku życia. Objawia się płaskim przebarwieniem może przybierać, postać:

  • melanotyczną – płaskiej lub lekko uniesionej plamy bezbarwnej, lub w kolorze szarym, brązowym, niebieskim i czarnym,
  • polipowatą – rozrostu błony śluzowej, guzowatego tworu patologicznego,
  • wyniosłą – guzków ponad powierzchnię skóry.

Czerniak złośliwy ma charakter przerzutowy, zmiany mogą pojawić się również na węzłach chłonnych. Usuwany jest podczas zabiegu chirurgicznego.

Guzy zębopochodne i nowotwory jamy ustnej małych gruczołów ślinowych

Guzy zębopochodne w większości przypadków mają charakter łagodny. Należą do nich m.in.:

  • jasnokomórkowy rak zębopochodny,
  • szkliwiak złośliwy,
  • zębopochodne mięsaki,
  • rak szkliwiakowy.

Pochodzą z komórek aparatu zębowego, natomiast leczenie polega na chirurgicznym usunięciu kości, na której znajduje się naciek nowotworowy. Z kolei nowotwory małych gruczołów ślinowych występują najczęściej w obrębie podniebienia twardego. Jako leczenie stosuje się usunięcie zmian i radioterapię.

Zobacz: Czy istnieje dieta antyrakowa? Czy raka można złagodzić?

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zdrowie

Polecane oferty

* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia