Oddech to życie. Jest czymś tak naturalnym, że w ogóle się na tym nie zastanawiamy, a powinniśmy, zwłaszcza teraz. Okazuje się, że prawidłowe oddychanie może nam pomóc nie tylko w walce z koronawirusem, ale i z innymi patogenami przenoszonymi drogą kropelkową. Niestety, funkcjonując w maseczce, wiele osób ma uczucie braku powietrza i duszności, automatycznie więc zaczyna oddychać przez usta, a to rodzi mnóstwo negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia. - podkreśla Elżbieta Dudzińska.
Oddychanie przez nos jest zdrowe!
Prawidłowy i fizjologiczny oddech jest spokojny, cichy, rytmiczny i nie wymaga wysiłku. Powinien być wykonywany z użyciem przepony, czyli mięśnia poprzecznego występującego w jamie brzusznej w dolnej części klatki piersiowej. Będąc w spoczynku, zarówno w dzień jak i w nocy, należy oddychać przez nos. Dlaczego?
Oddychanie przez nos to najbardziej fizjologiczny sposób poboru powietrza. Nos to nie tylko narząd węchu, ale również naturalny filtr dopływającego do płuc powietrza, które przepływając przez otwory nosowe, zostaje odpowiednio przygotowane do dalszego transportu. Powietrze jest ocieplane i nawilżane, a w wyniku kontaktu ze śluzówką nosa również oczyszczone z mikroorganizmów, alergenów i zanieczyszczeń. Rolę filtra pełnią przede wszystkim włosy znajdujące się w jamie nosowej.
Zaletą oddychania przez nos jest wykorzystanie produkowanego przez nos i zatoki przynosowe tlenku azotu, który ma właściwości odkażające, przeciwwirusowe i poprawia ukrwienie płuc (rozszerza bowiem naczynia krwionośne). Oddychając przez nos, ilość pobieranego powietrza jest o 10-20 procent większa niż podczas oddychania przez usta, ponieważ w trakcie tego procesu uruchamiana jest przepona. Warto zwrócić również uwagę na aspekt relaksacyjny oddychania przez nos, co pomaga łagodzić stres.
Maseczka ochronna prowokuje do oddychania przez usta. Nie warto temu ulegać
Maseczka ochronna towarzyszy nam podczas spacerów, wizyt w sklepach spożywczych oraz każdej innej formy poruszania się w przestrzeni publicznej. Proces poboru porcji powietrza zawierającego niezbędny do życia tlen z powodu zakrycia ust i nosa jest utrudniony. Daje to nam uczucie niepełnego oddechu i sugeruje, że potrzebujemy więcej powietrza.
Maseczka będzie prowokowała do oddychania przez usta, szybszego i de facto płytszego. Koniecznie należy oprzeć się pokusie szybszego oddychania przez usta, bo to tylko pogorszy sytuację i pogłębi uczucie duszności. Jeśli uda nam się to zrobić, to już po kilku dniach zaadaptujemy się i nie będziemy odczuwać duszności, pod warunkiem, że maseczka jest wykonana z materiału odpowiednio przepuszczającego powietrze - komentuje lek. med. Elżbieta Dudzińska
Powietrze pobierane przez usta nie jest nawilżane ani ocieplane. Zwiększa ryzyko rozwoju infekcji, gdyż w jamie ustnej nie ma mechanizmów, które pozwalają na oczyszczenie powietrza ze szkodliwych mikroorganizmów i zanieczyszczeń, które trafiają do płuc. Co więcej, wysusza błonę śluzową wyściełającą jamę ustną, zwiększając jej podatność na zakażenia.
Objętość wdechu jest mniejsza, a co za tym idzie ilość dostarczanego do organizmu tlenu również. Skutkuje to nadmiernym oddychaniem ponad normę w stosunku do rzeczywistych potrzeb.
Jak prawidłowo oddychać w maseczce ochronnej?
Choć maseczka ochronna sprawia, że chcemy oddychać przez usta, należy się tego wystrzegać. Preferowane jest pobieranie powietrza przez nos, w sposób spokojny i dolną częścią klatki piersiowej. Oddech powinien być głęboki z użyciem przepony, tak by podczas wdechu brzuch się unosił, a przy wydechu opadał. Zdecydowanie należy unikać szybkich, częstych i płytkich oddechów, które paradoskalnie prowadzą do niedotlenienia. W wyniku nadmiernej wentylacji obniża się poziom dwutlenku węgla we krwi, co powoduje skurcz naczyń krwionośnych i oskrzeli (element strukturalny występujący w płucach), a konsekwencją jest słabsze dotlenienie organizmu i duszności. Remedium jest uspokojenie oddechu i rozpoczęcie procesu ponownie, ale przez nos.
Wiele osób ma awersję psychiczną do noszenia maseczki. Zakrycie nosa i ust daje wrażenia odcięcia dopływu powietrza. Po zaobserwowaniu u siebie takiej reakcji warto popracować w domu nad „zaprzyjaźnieniem się” z maseczką. W tym celu w domowym zaciszu na kilkanaście minut każdego dnia warto zakładać maseczkę i ćwiczyć głębokie, spokojne wdechy i wydechy przez nos.
Prawidłowy proces oddychania przez maseczkę jest ściśle skorelowany z rodzajem materiału, z którego jest ona wykonana. Maseczki komercyjne muszą spełniać liczne kryteria dotyczące m.in. oddychalności użytej tkaniny, czyli jej przepuszczalności dla powietrza oraz by zagwarantować bezpieczeństwo przez mikroorganizmami przenoszonymi drogą kropelkową. Materiał powinien być bezpieczny pod kątem alergenności – najlepiej, aby nie był barwiony. Liczba zastosowanych warstw nie może utrudniać oddychania.
Domowe maseczki uszyte z gęstego, grubego i mało przewiewnego materiału będą sprawiać trudności w oddechu, ponieważ ilość powietrza, jaka może zostać zasysana podczas wdechu, jest mniejsza. Do wykonania własnoręcznej ochrony na usta i nos, lepiej wykorzystać jedną lub dwie cienkie warstwy bawełny i ewentualnie zastosować filtr z flizeliny (trzeba pamiętać o częstym jego wymienianiu). Zdecydowanie odradza się korzystanie z syntetycznych tworzyw, które szybko wilgotnieją oraz są mało przepuszczalne dla powietrza.
