Zaburzenia skroniowo-żuchwowe (TMD) mogą przyjąć różną formę. Niektórzy pacjenci zgłaszają bóle mięśni twarzy i „trzaski” podczas otwierania ust, inni skarżą się szumy uszne albo sztywność karku. Leczeniem dolegliwości układu stomatognatycznego zajmuje się fizjoterapia stomatologiczna.
Do kogo zgłosić się z dysfunkcjami stawu skroniowo-żuchwowego?
Dokuczliwe objawy ze strony narządu żucia, głowy czy szyi skłaniają do wizyty u lekarza rodzinnego, który z kolei może skierować pacjenta do neurologa, laryngologa lub innego specjalisty. Warto również zgłosić się do gabinetu stomatologicznego, ponieważ niektóre problemy mogą wynikać z nieleczonej próchnicy lub chorób przyzębia. Dentysta może również zalecić konsultację z fizjoterapeutą stomatologicznym, który specjalizuje się w zaburzeniach stawu skroniowo-żuchwowego.
Jakimi objawami zajmuje się fizjoterapia stomatologiczna?
Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego najczęściej manifestują ból i uczucie sztywności mięśni żucia. Bardzo charakterystycznym objawem jest „przeskakiwanie” żuchwy podczas żucia czy szerokiego otwierania jamy ustnej (np. podczas jedzenia, ziewania). Pacjent może mieć również problem z poruszaniem ustami. Zdarza się, że żuchwa zostaje zablokowana i wówczas nie można otworzyć albo zamknąć ust. Może również dojść do sytuacji, w której stawy żuchwowo-skroniowe poruszają się asynchronicznie, powodując na przykład opadanie żuchwy w jedną stronę.
Fizjoterapia stomatologiczna zajmuje się również mniej typowymi objawami zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, takimi jak:
- bóle głowy,
- migreny,
- bóle zatok,
- szumy uszne,
- bóle uszu,
- problemy z przełykaniem,
- drapanie w gardle,
- chrypka,
- sztywność karku,
- bóle szyi i barków,
- ból i nadwrażliwość zębów,
- bruksizm.
Pierwsza wizyta u fizjoterapeuty stomatologicznego
Pacjenci, którzy trafiają do gabinetu fizjoterapeuty stomatologicznego, na ogół są już po konsultacji z innymi specjalistami. Na pierwszą wizytę warto zabrać ze sobą dokumentację z wykonanych badań oraz zabiegów w obrębie głowy i szyi. Zebrana dokumentacja oraz wywiad z pacjentem pomogą fizjoterapeucie w ustaleniu przyczyny dolegliwości. Specjalista może również zlecić dodatkowe badania, np. zdjęcie rentgenowskie, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. W niektórych przypadkach fizjoterapeuta może zasugerować konsultację psychologiczną, ponieważ niektóre objawy (np. bruksizm, bóle głowy, sztywność mięśni szyi) mogą wynikać ze stresu lub zaburzeń psychicznych.
Jak wygląda rehabilitacja stawu skroniowo-żuchwowego?
Fizjoterapia stomatologiczna w dużej mierze opiera się na odpowiednich technikach terapii manualnej oraz ćwiczeniach, które mają za zadanie wzmocnić i rozluźnić mięśnie, złagodzić ból, a także przywrócić ruchomość stawów. Ze względu na powiązanie mięśniowe rehabilitacja nie ogranicza się tylko do obszaru głowy, ale obejmuje również szyję i okolice odcinka piersiowego kręgosłupa. Doświadczenie fizjoterapeuty jest tutaj kluczowe, jednak duże znaczenie ma także zaangażowanie pacjenta, ponieważ niektóre ćwiczenia można wykonywać samodzielnie w domu.
Inną metodą stosowaną w fizjoterapii stomatologicznej jest kinesiotaping. W tym przypadku fizjoterapeuta nakleja na ciało pacjenta specjalne plastry, co powoduje złagodzenie dolegliwości bólowych oraz innych zaburzeń (np. napięcia mięśniowego, porażenia nerwu). W ramach rehabilitacji stawu skroniowo-żuchwowego pacjent może być również poddawany zabiegom fizykoterapeutycznym z udziałem lasera, ciepła, ultradźwięków czy elektrostymulatorów. Dzięki takim metodom można między innymi złagodzić ból oraz zmniejszyć stan zapalny.
Kiedy warto skorzystać z fizjoterapii stomatologicznej?
Zaburzenia w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego mogą mieć różne przyczyny - od zmian zwyrodnieniowych i stanów zapalnych, przez urazy mechaniczne aż po złe nawyki (np. przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała, silne zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi). Fizjoterapia stomatologiczna pomaga również odzyskać sprawność pacjentom po zabiegach chirurgicznych w obrębie głowy, a także osobom, które są w trakcie leczenia protetycznego lub ortodontycznego.
