Leczenie zaburzeń w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego

Zaburzenia skroniowo-żuchwowe (TMD) mogą przyjąć różną formę. Niektórzy pacjenci zgłaszają bóle mięśni twarzy i „trzaski” podczas otwierania ust, inni skarżą się szumy uszne albo sztywność karku. Leczeniem dolegliwości układu stomatognatycznego zajmuje się fizjoterapia stomatologiczna.

Dokuczliwe objawy ze strony narządu żucia, głowy czy szyi skłaniają do wizyty u lekarza rodzinnego, który z kolei może skierować pacjenta do neurologa, laryngologa lub innego specjalisty. Warto również zgłosić się do gabinetu stomatologicznego, ponieważ niektóre problemy mogą wynikać z nieleczonej próchnicy lub chorób przyzębia. Dentysta może również zalecić konsultację z fizjoterapeutą stomatologicznym, który specjalizuje się w zaburzeniach stawu skroniowo-żuchwowego.

Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego najczęściej manifestują ból i uczucie sztywności mięśni żucia. Bardzo charakterystycznym objawem jest „przeskakiwanie” żuchwy podczas żucia czy szerokiego otwierania jamy ustnej (np. podczas jedzenia, ziewania). Pacjent może mieć również problem z poruszaniem ustami. Zdarza się, że żuchwa zostaje zablokowana i wówczas nie można otworzyć albo zamknąć ust. Może również dojść do sytuacji, w której stawy żuchwowo-skroniowe poruszają się asynchronicznie, powodując na przykład opadanie żuchwy w jedną stronę.

Fizjoterapia stomatologiczna zajmuje się również mniej typowymi objawami zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, takimi jak:

• bóle głowy,
• migreny,
• bóle zatok,
• szumy uszne,
• bóle uszu,
• problemy z przełykaniem,
• drapanie w gardle,
• chrypka,
• sztywność karku,
• bóle szyi i barków,
• ból i nadwrażliwość zębów,
• bruksizm.

Pacjenci, którzy trafiają do gabinetu fizjoterapeuty stomatologicznego, na ogół są już po konsultacji z innymi specjalistami. Na pierwszą wizytę warto zabrać ze sobą dokumentację z wykonanych badań oraz zabiegów w obrębie głowy i szyi. Zebrana dokumentacja oraz wywiad z pacjentem pomogą fizjoterapeucie w ustaleniu przyczyny dolegliwości. Specjalista może również zlecić dodatkowe badania, np. zdjęcie rentgenowskie, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. W niektórych przypadkach fizjoterapeuta może zasugerować konsultację psychologiczną, ponieważ niektóre objawy (np. bruksizm, bóle głowy, sztywność mięśni szyi) mogą wynikać ze stresu lub zaburzeń psychicznych.

Fizjoterapia stomatologiczna w dużej mierze opiera się na odpowiednich technikach terapii manualnej oraz ćwiczeniach, które mają za zadanie wzmocnić i rozluźnić mięśnie, złagodzić ból, a także przywrócić ruchomość stawów. Ze względu na powiązanie mięśniowe rehabilitacja nie ogranicza się tylko do obszaru głowy, ale obejmuje również szyję i okolice odcinka piersiowego kręgosłupa. Doświadczenie fizjoterapeuty jest tutaj kluczowe, jednak duże znaczenie ma także zaangażowanie pacjenta, ponieważ niektóre ćwiczenia można wykonywać samodzielnie w domu.

Inną metodą stosowaną w fizjoterapii stomatologicznej jest kinesiotaping. W tym przypadku fizjoterapeuta nakleja na ciało pacjenta specjalne plastry, co powoduje złagodzenie dolegliwości bólowych oraz innych zaburzeń (np. napięcia mięśniowego, porażenia nerwu). W ramach rehabilitacji stawu skroniowo-żuchwowego pacjent może być również poddawany zabiegom fizykoterapeutycznym z udziałem lasera, ciepła, ultradźwięków czy elektrostymulatorów. Dzięki takim metodom można między innymi złagodzić ból oraz zmniejszyć stan zapalny.

Zaburzenia w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego mogą mieć różne przyczyny - od zmian zwyrodnieniowych i stanów zapalnych, przez urazy mechaniczne aż po złe nawyki (np. przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała, silne zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi). Fizjoterapia stomatologiczna pomaga również odzyskać sprawność pacjentom po zabiegach chirurgicznych w obrębie głowy, a także osobom, które są w trakcie leczenia protetycznego lub ortodontycznego.