Spis treści
Ewa Sałacka zmarła po użądleniu osy
Ewa Sałacka była piękną i utalentowaną aktorką uwielbianą za role w wielu popularnych filmach i serialach takich jak „Sztuka kochania”, „Och, Karol”, „Ciemna strona Wenus” czy „Pogranicze w ogniu”. Urodziła się 3 maja 1957 roku w Warszawie. W latach 80. została okrzyknięta seksbombą polskiego kina. Uwodziła charakterystyczną urodą, zawsze opalona z burzą rudych włosów i zadziornym uśmiechem. Grała głównie bardzo odważne role drapieżnych kobiet, femme fatal czy prostytutek. Jednak nie była do końca z tego zadowolona, ponieważ brakowało jej bardziej ambitnych wyzwań. Spełniała się natomiast w roli mamy i żony. W 1994 r. urodziła się jej córka Matylda ze związku z drugim mężem Witoldem Kirsteinem, która była jej oczkiem w głowie.
Aktorka zmarła 23 lipca 2006 roku w wieku zaledwie 49 lat. Do tragedii doszło na działce jej rodziców w Arciechowie nad Zalewem Zegrzyńskim, gdzie wypoczywała z rodziną. Był upalny dzień, więc Sałacka sięgnęła po szklankę z sokiem. Nie zauważyła, że do napoju wpadła osa, która użądliła aktorkę w usta. Kobieta była uczulona na jad tych owadów. Doszło u niej do wstrząsu anafilaktycznego. Mimo podania leków i reanimacji aktorka zmarła w drodze do szpitala. Osierociła 12-letnią wówczas córkę, Matyldę.
Latem śmierć „od osy” spotyka wiele osób
Latem 2021 r. podobna tragiczna śmierć spotkała aktora Jerzego Janeczka znanego między innymi z roli Witti Pawlaka w filmie „Sami swoi”. Był on uczulony na jad pszczół, a mimo to je hodował i się nimi zajmował.
11 lipca 2021 r. nie założył stroju ochronnego i przez przypadek nadepnął na pszczołę, która użądliła go w stopę. Próbował ratować się adrenaliną, którą nosił przy sobie, ale nie udało się. Zmarł na skutek wstrząsu anafilaktycznego w wieku 77 lat w pełni sił. Był okazem zdrowia, ponieważ znany był z tego, że bardzo o siebie dbał. Jednak taka sytuacja może spotkać każdego z nas.
Uczulenie na jad a wstrząs anafilaktyczny. Kiedy osa może zabić?
Powodem zgonu Ewy Sałackiej było zatrzymanie akcji serca i obrzęk mózgu na skutek wstrząsu anafilaktycznego. Córka aktorki Matylda ujawniła, że również jest uczulona na jad owadów i już kilka razy została użądlona, na szczęście bez poważnych konsekwencji dla zdrowia i życia.
Wiele osób może sobie jednak nie zdawać sprawy, że ma alergię na jad, dopóki nie zostaną użądlone. Jest to niezwykle niebezpieczne, bo w skrajnych przypadkach może skończyć się śmiercią.
Uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych takich jak pszczoły miodne, osy, szerszenie, trzmiele, a nawet meszki może rozwinąć się u każdego. Jednak bardziej obawiamy się bólu po użądleniu niż potencjalnej reakcji alergicznej, której objawy to:
ból i zaczerwienienie w okolicy miejsca wkłucia, a także poza nią,
obrzęk,
pokrzywka,
silny świąd,
skurcze brzucha,
intensywne nudności i wymioty,
biegunka,
nagłe silne osłabienie,
omdlenia.
Jednak największym zagrożeniem dla życia jest wstrząs anafilaktyczny, który w rzadkich przypadkach może rozwinąć się w reakcji organizmu na jad owada. Z badań wynika, że u osób, u których występuje reakcja alergiczna po użądleniu owada, istnieje aż60 proc. szans, że po kolejnym ukąszeniu dojdzie do podobnej lub gorszej reakcji, włącznie z podwyższonym ryzykiem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Objawy anafilaksji to:
zawroty głowy,
ucisk w klatce piersiowej i trudności z oddychaniem,
chrypka lub obrzęk języka lub gardła,
trudności w przełykaniu,
gwałtowny spadek ciśnienia krwi,
utrata przytomności lub zatrzymanie akcji serca.
Jak rozpoznać alergię na jad owadów?
Lepiej nie czekaj aż użądli cię osa czy pszczoła, żeby przekonać się, czy masz alergię. Jeśli podejrzewasz u siebie uczulenie, jesteś alergikiem lub ktoś w twojej bliskiej rodzinie miał silne reakcje alergiczne po kontakcie z jadem owadów udaj się do alergologa. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu może zlecić wykonanie testu punktowego lub badania krwi.
W przypadku zdiagnozowania alergii na jad owadów stosuje się immunoterapię, potocznie zwaną odczulaniem, która zazwyczaj trwa od 3 do 5 lat. Polega ona na podawaniu stopniowo zwiększanych dawek jadu w celu zmniejszenia wrażliwości pacjenta na jad. W ten sposób organizm stopniowo przyzwyczaja się do jadu i układ odpornościowy w przypadku styczności z nim nie reaguje na niego tak silnie.
Co robić po użądleniu osy czy pszczoły? Jak złagodzić ból?
Osy i szerszenie mogą użądlić wielokrotnie, pszczoły tylko raz i często ich żądło zostaje w skórze. Czasami jednak możesz nie wiedzieć, co cię ugryzło. Dlatego po użądleniu owada sprawdź czy w skórze nie tkwi żądło i ewentualnie je wyjmij delikatnie zeskrobując, a nie naciskając, aby nie wycisnąć pozostałości jadu. Następnie zdezynfekuj ranę najpierw myjąc ją wodą z mydłem, a następnie przemywając środkiem do dezynfekcji. Aby złagodzić ból i świąd, warto schłodzić miejsce ukłucia przykładając mokrą ściereczkę lub owinięte w nią kostki lodu.
W przypadku silnego bólu czy obrzęku skontaktuj się jak najszybciej z lekarzem, który zleci podanie doustnych leków przeciwhistaminowych i maści z kortykosteroidami.
Osoby uczulone na jad powinny mieć zawsze przy sobie tzw. zestaw ratunkowy, czyli leki pierwszej pomocy przepisane przez lekarza. Są to doustne leki sterydowe w postaci tabletki lub płynu, lek przeciwhistaminowy oraz zastrzyk adrenaliny (epinefryny). W przypadku łagodnej reakcji wystarczą leki przeciwhistaminowe i sterydowe. Jeśli jednak wystąpią trudności w oddychaniu, znaczny obrzęk i osłabienie konieczne jest jak najszybsze wstrzyknięcie dawki adrenaliny w mięsień uda i wezwanie pogotowia.
Jak uniknąć użądlenia osy lub pszczoły?
Czy jesteś uczulony czy nie najlepszym sposobem jest w miarę możliwości unikanie styczności z jadem owadów. Warto więc stosować się do tych kilku głównych zasad, aby nie zadzierać z osami czy pszczołami i nie narażać się na ich żądła:
gdy obok ciebie znajduje się pszczoła lub osa zachowaj spokój i stój nieruchomo. Jeśli owad na tobie usiądzie, odgonić go delikatnie, bez gwałtownych ruchów,
unikaj chodzenia boso po trawie,
nie noś jaskrawych ubrań oraz perfum i innych kosmetyków o silnym zapachu, ponieważ mogą one przyciągać osy i pszczoły,
kosze na śmieci przechowywane na zewnątrz zawsze zamykaj szczelnie,
latem unikaj też koszy miejskich, które często nie są zabezpieczane pokrywami,
nie zostawiaj otwartych puszek czy kubków z napojami i nie pij z nich, na dworze zawsze je przykrywaj i sprawdzaj zawartość,
tak samo podczas jedzenia na świeżym powietrzu staraj się, aby jedzenie było zawsze przykryte,
również w domu latem jedz przy zamkniętych oknach lub stosuj moskitiery, aby zabezpieczyć się przed owadami,
prace w ogrodzie wykonuj w odpowiednim stroju, który zakrywa jak największą powierzchnię ciała,
podczas zabawy dzieci nad wodą czy w piaskownicy bacznie obserwuj malucha i odganiaj od niego owady.
Źródła:
Insect venom allergies: Learn More – Insect venom allergies: Short-term and long-term treatment National Library of Medicine
Bee, wasp and venom allergy AllergyUK
