Inozyna pranobeks – składnik leków przeciwwirusowych. Sprawdź, jak działa ta substancja, jakie ma skutki uboczne i czy jest skuteczna!

Inozyna pranobeks (pranobeks inozyny, pranobeks inozynowy) to lek składający się z inozyny (organicznego związku chemicznego), kwasu o nazwie 4-acetyloaminobenzoesan oraz 1-dimetyloamino-2-propanolu w stosunku molowym 1:3.

Inozyna pranobeks wchodzi w skład leków przeciwwirusowych, w tym leków stosowanych w zakażeniach wirusem opryszczki (HSV) oraz leków stymulujących układ odpornościowy, na przykład w chorobach z autoagresji.

Zastosowanie tego związku było także brane pod uwagę w leczeniu zakażeń wirusem HIV, ale badania naukowe i kliniczne nie wykazały skuteczności tego leku w tym przypadku.

Substancja ta hamuje syntezę mRNA wirusów (działanie potwierdzone w badaniach in vivo), pobudza wydzielanie cytokin (białek, które biorą udział w procesach immunologicznych i odpowiadają za odpowiedź układu odpornościowego na czynniki zagrażające zdrowiu organizmu), co zostało potwierdzone w badaniach in vitro, oraz stymuluje pracę limfocytów, neutrofili, monocytów i makrofagów.

Inozyna pranobeks zwiększa także wytwarzanie niektórych przeciwciał. W badaniach in vitro wykazano działanie inozyny pranobeks hamujące replikację wirusa opryszczki typu I. Lek wchłania się dobrze i szybko, w procesach metabolicznych przekształcany jest głównie w kwas moczowy i wydalana przez nerki.

Pranobeks inozyny wchodzi w skład leków reklamowanych jako "przeciwwirusowe". Niektórzy lekarze przepisują je na infekcje wirusowe i obniżoną odporność. Niestety skuteczność tych leków nie została potwierdzona badaniami klinicznymi. Zdaniem specjalistów działają one jedynie na zasadzie efektu placebo.

Z powodu braku przekonujących dowodów na skuteczność inozyny pranobeks w zwalczaniu chorób wirusowych oraz wzmacnianiu odporności, lek ten nie znajduje się w żadnych zaleceniach polskich ani zagranicznych towarzystw naukowych.

Preparat na bazie tego związku stosowany jest w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki zwykłej typu 1 i 2 (Herpes simplex 1, 2) oraz zakażeń wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Stosowana jest jako lek pomocniczy w leczeniu opryszczki narządów płciowych (badania kliniczne pokazują mniejszą od acyklowiru skuteczność tej substancji) oraz przy wirusowym zapaleniu mózgu. Trwają badania nad wykorzystaniem tej substancji w leczeniu łysienia plackowatego.

Przeciwwskazaniem do stosowania leku (lub leków zawierających tę substancję, a występujących pod innymi nazwami handlowymi) jest niewydolność nerek, dna moczanowa, hiperurykemia, kamica nerkowa oraz nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.

Inozyna pranobeks może powodować zwiększenie stężenia kwasu moczowego w moczu, zwłaszcza u mężczyzn i u osób w podeszłym wieku.

Brak na chwilę obecną badań klinicznych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania w przypadku kobiet w ciąży i karmienia piersią, nie zaleca się zatem stosowania w ich przypadku tego leku. Dopuszczalne jest to jedynie w sytuacji, gdy lekarz uzna, że korzyści dla matki przewyższają potencjalne szkody dla dziecka.

Lek może też dawać niepożądane skutki uboczne w postaci ciężkich reakcji alergicznych takich jak obrzęk naczynioworuchowy i anafilaksja. Przy długotrwałym podawaniu pranobeksu inozyny mogą tworzyć się kamienie nerkowe. Dlatego podczas leczenia trwającego dłużej niż 3 miesiące należy regularnie badać poziom kwasu moczowego w surowicy moczu. Należy również kontrolować pracę i stan wątroby oraz nerek i wykonywać morfologię krwi.

Długotrwałe przyjmowanie tej substancji może powodować nudności, wymioty, bóle w nadbrzuszu, zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi, zwiększenie aktywności aminotransferaz i fosfatazy zasadowej. Mogą też pojawić się zawroty głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, pokrzywka i swędzenie skóry oraz bóle stawów.

Do rzadziej odnotowywanych skutków ubocznych stosowania inozyny pranobeks należą dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak biegunka i zaparcia. Może także pojawić się nadmierne podenerwowanie, problemy ze snem oraz zbyt częste oddawanie moczu.

Lek podaje się zazwyczaj przez okres 5-14 dni. Nie należy przerywać stosowania go natychmiast po ustąpieniu objawów zakażenia – zaleca się kontynuowania leczenia jeszcze przez przynajmniej 2 dni.

Dawkowanie dla osób dorosłych to 50 mg na kilogram masy ciała w 3-4 dawkach dziennie.

Dawka dla dzieci od 1. roku życia to także 50 mg na kilogram masy ciała.

W ciężkich zakażeniach wirusowych stosuje się dawkę 100 mg na kg masy ciała w maksymalnie 4 dawkach podzielonych dziennie.

W przypadku obniżonej odporności stosuje się dawki 50 mg na kg masy ciała przez 10 dni w miesiącu przez kolejne 3 miesiące.

Substancja ta może wchodzić w niepożądane interakcje z lekami zwiększającymi poziom kwasu moczowego, czyli inhibitorami oksydazy ksantynowej oraz z lekami moczopędnymi i zwiększającymi wydalanie kwasu moczowego.

Inozyna pranobeks nasila też działanie zydowudyny oraz wchodzi w interakcje z lekami immunosupresyjnymi.

Probiotyki - dlaczego są ważne w naszej diecie?