Co oznacza guzek na szyi? Najczęstsze przyczyny wystąpienia zgrubienia na szyi

Guzek zlokalizowany po bokach szyi może pojawić się podczas choroby zakaźnej w następstwie toczącego się w organizmie stanu zapalnego, który doprowadza do odczynowego powiększenia się węzłów chłonnych. Te drobne struktury należące do układu limfatycznego biorą czynny udział w procesach odpornościowych. Powstają w nich komórki układu odpornościowego, które chronią organizm przed szkodliwymi drobnoustrojami.

Do powiększenia węzłów chłonnych może dojść w przebiegu:

• chorób wirusowych, takich jak grypa, przeziębienie, świnka, mononukleoza zakaźna, odra, cytomegalia, AIDS.
• chorób bakteryjnych takich jak błonica, angina, płonica, angina, gruźlica i gorączka kociego pazura,
• chorób wywołanych przez pierwotniaki, których przykładem jest toksoplazmoza,
• stanach zapalnych zębów lub dziąsła, również w przebiegu choroby próchnicowej,

Do powiększenia węzłów chłonnych zlokalizowanych wokół szyi mogą prowadzić choroby autoimmunologiczne. W ich przebiegu organizm błędnie atakuje i niszczy własne tkanki. Najbardziej znanymi chorobami tego typu są reumatoidalne zapalnie stawów, choroba Hashimoto, a także toczeń rumieniowaty.

Tarczyca to niewielki gruczoł w kształcie motyla zlokalizowany z przodu szyi, poniżej krtani i powyżej obojczyków. Jego funkcją jest wytwarzanie hormonów odpowiedzialnych za regulowanie przemiany materii. Guzki tarczycy są często rozpoznawaną przypadłością u osób ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto i niedoczynnością tarczycy wywołaną m.in. niedoborem jodu w diecie. Znacznie częściej wykrywane są u kobiet niż u mężczyzn, a ryzyko ich występowania wzrasta wraz z wiekiem. Zmiany mają charakter niedużych torbieli wypełnionych płynem, które są wyczuwalne pod wpływem dotyku. Guzki w obszarze tarczycy mogą wynikać z jednorodnego powiększenia gruczołu, mogą mieć charakter mnogi i obejmować jeden lub oba płaty. Rzadko guzek z przodu szyi może oznaczać zmianę nowotworową tarczycy.

Guzek na szyi może świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej, której charakter może być łagodny lub złośliwy. Nowotwory łagodne nie dają przerzutów, natomiast złośliwe mogą rozprzestrzeniać się za pomocą układu krwionośnego do innych narządów. Zmiany rakowe o łagodnym charakterze, zlokalizowane o obrębie szyi mogą przybierać postać nerwiaków osłonkowych, tłuszczaków, kaszaków, nerwiakowłókniaków lub potworniaków. Natomiast nowotwory złośliwe w okolicy szyi mogą stanowić schorzenia hematologiczne, takie jak chłoniak Hodgkina, chłoniak nieziarniczny, białaczka, a także przybierać formę guzów litych (np. mięsak). Guzy na szyi mogą też stanowić objaw przerzutu do węzłów chłonnych. Taki stan często powoduje rak tarczycy, gardła, krtani i rak jamy ustnej.

Guzek na szyi nie zawsze musi oznaczać poważną chorobę, ponieważ przyczyn jego pojawienia się może być wiele. Obecność zgrubienia powinna zaniepokoić, jeśli:

• zmiana jest twarda, powiększa się i ma nierównomierną powierzchnię,
• zmiana nie jest bolesna,
• skóra w jej otoczeniu ma nietypowe zabarwienie,
• pojawiają się w jej okolicy owrzodzenia.

By poznać przyczynę pojawienia się guzka na szyi, należy udać się na wizytę do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi wywiad zdrowotny oraz wykona badania przedmiotowe. Należy spodziewać się pytań dotyczących czasu i okoliczności pojawienia się guzka na szyi oraz ewentualnych zaobserwowanych zmian w jego wielkości lub budowie. Lekarz oceni kształt, wielkość, lokalizację, strukturę, bolesność i ruchomość zmiany. Na tej podstawie wystawi skierowania na badania dodatkowe, a także do specjalisty, który posiada większą wiedzę na temat prawdopodobnej przyczyny pojawienia się zgrubienia.

W większości przypadków w procesie diagnozy pomocne będą wyniki morfologii krwi z uwzględnieniem liczebności komórek odpornościowych oraz ocena stężenia białka CRP (białko C-reaktywne), którego podwyższony poziom świadczy o toczącym się w organizmie procesie zapalnym. Lekarz może zlecić ocenę stężenia TSH, hormonów produkowanych przez tarczycę (tyroksyny i trójjodotyroniny), a także obecności przeciwciał tarczycowych (aTG i aTPO). Mogą zostać zlecone badania serologiczne w celu potwierdzenia lub wykluczenia mononukleozy i cytomegalii. A przy podejrzeniu infekcji górnych dróg oddechowych wymaz z gardła.

W uzasadnionych przypadkach konieczne będzie przeprowadzenie:

• badań obrazowych, takich jak USG tarczycy, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
• biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej,
• pobranie fragmentu węzła chłonnego do badania histopatologicznego.

Przebieg leczenia zależy od zdiagnozowanej przyczyny wystąpienia guzka na szyi. Zależnie od powodu pojawienia się zmiany zostanie zastosowana odpowiednia terapia farmakologiczna (antybiotykami, lekami przeciwzapalnymi lub przeciwwirusowymi), leczenie stomatologiczne, onkologiczne, hematologiczne lub chirurgiczne.