Spis treści
Dlaczego sen jest ważny?
Rola snu jest często niedoceniana, a wpływa on zarówno na zdrowie, jak i na wiele innych obszarów naszego życia. Jego brak jest szczególnie odczuwany przez dzieci, u których przewlekłe niewyspanie może powodować trudności w rozwoju i problemy ze zdrowiem. Jak podaje Sleep Foundation:
Sen odgrywa kluczową rolę w rozwoju młodych umysłów. Oprócz bezpośredniego wpływu na odczuwanie szczęścia, badania pokazują, że sen wpływa także na czujność i uwagę, funkcje poznawcze, nastrój, odporność, przyswajanie słownictwa, uczenie się i pamięć. Sen ma również istotny wpływ na wzrost, szczególnie we wczesnym dzieciństwie.
Amerykańska Akademia Pediatrii szacuje, że problemy ze snem dotykają od 25 do 50 procent dzieci. Może to powodować problemy ogólnorozwojowe i zaburzenia nastroju, dlatego warto zadbać o higienę snu najmłodszych i starać się, aby zarówno niemowlęta, jak i starsze dzieci miały zapewnione właściwie warunki do odpoczynku.
Prawidłowy sen
Zadbanie o higienę snu dziecka, jest bardzo istotne, w szczególności jeśli maluch znajduje się w grupie mającej problemy z zasypianiem. Aby nocny wypoczynek przebiegał bez zakłóceń, a samo usypianie się nie przeciągało, warto pamiętać o:
- trzymaniu się punktów wieczornego rytuału (np. kąpiel, czytanie przez snem, wyciszenie) i stałych porach kładzenia się do łóżka niezależnie od dnia tygodnia,
- wywietrzeniu sypialni i ustawieniu nieco niższej temperatury niż panuje w niej w ciągu dnia,
- zaciemnieniu okien, jeśli w pokoju jest za jasno,
- wyciszeniu pomieszczenia w miarę możliwości.
W sypialni nie powinny znajdować się żadne monitory ani ekrany, a dziecko powinno unikać korzystania z urządzeń elektronicznych tuż przed pójściem do łóżka – najlepiej, aby między oglądaniem bajki czy graniem na komputerze, a udaniem się spoczynek była przynajmniej godzinna przerwa.
Zmęczenie fizyczne sprzyja dobremu snu, ale dziecko nie może być zbyt wyczerpane, bo wtedy mogą nasilić się problemy z zasypianiem. Po południu – nawet do 6 godzin przed snem – najmłodsi powinni unikać jedzenia słodyczy, w szczególności czekolady oraz napojów z dodatkiem kofeiny. Cukier i kofeina mogą niepotrzebnie pobudzać dzieci i znacznie utrudnić im zaśnięcie.
Dowiedz się więcej:
Ile powinno spać dziecko?
Trudności z zasypianiem i częste pobudki to zazwyczaj problem rodziców noworodków i niemowląt. Najmłodsze dzieci, mimo że potrzebują najwięcej snu, często się wybudzają. Powody bywają różne: od mokrej pieluszki, przez głód po przyczyny rozwojowe.
Większość dzieci po ukończeniu 6. miesiąca życia jest w stanie przespać noc bez pobudki na jedzenie, jednak nadal od 25 do 50 proc. z nich budzi się jeszcze w nocy. Część z nich szybko zapada z powrotem snem, część wymaga uwagi i wsparcia ze strony rodzica.
Niezależnie od tego, jak często dziecko się wybudza w nocy, zakłada się, że dla zdrowego rozwoju – w zależności od wieku – powinno przesypiać określoną liczbę godzin. Warto pamiętać, że kwestia długości snu jest bardzo indywidualna, a podane ramy są jedynie rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):
- niemowlę (0-3 miesiące) – 14-17 godzin dziennie wliczając w to drzemki,
- niemowlę (4-11 miesięcy) – 12-16 godzin z drzemkami włącznie,
- dziecko w wieku 1-3 lata – 11-14 godzin dziennie wliczając drzemki,
- dziecko w wieku 3-5 lat – 10-13 godzin snu dziennie (w tym ewentualne drzemki).
Starsze dzieci, w wieku szkolnym (6-13 lat), wg zaleceń The National Sleep Foundation (NSF) powinny spać od 9 do 11 godzin, a nastolatki (14-17 lat) od 8 do 10 godzin na dobę.
Źródła:
- Children and Sleep Sleep Foundation
- Infant Sleep Stanford Children’s Health
- Sleep and sleep ecology in the first 3 years: a web-based study Journal of Sleep Research
- Sleep in Infants (2-12 Months) Nationwide Children’s
- Sleep Strategies for Kids Sleep Foundation
- Guidelines on physical activity, sedentary behaviour and sleep for children under 5 years of age World Health Organization