Tym odstraszysz komary. Skuteczne środki naturalne i chemiczne. Poznaj domowe sposoby ochrony oraz metody łagodzenia ukąszeń

W wyniku ugryzienia przez komara powoduje podrażnienie tkanek, przez co w miejscu tym pojawia się kulisty obrzęk, któremu towarzyszy zaczerwienienie i swędzenie skóry, rzadziej ból czy pieczenie. Wynika to z faktu, że pod wpływem wydzielin komara w uwalniana jest histamina, która powoduje nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych. W niektórych przypadkach na skórze może wystąpić bardziej nasilony miejscowy stan zapalny lub reakcja alergiczna.

Objawy ukąszenia przez komara mogą utrzymywać się od kilkunastu minut do kilku dni, a gojenie ran, które powstają w przypadku drapania skóry, trwa jeszcze dłużej.

Komary to pasożytnicze owady żywiące się krwią. Skórę przebijają za pomocą kłujek z haczykami, a do nakłucia wpuszczają ślinę zawierającą substancję zapobiegającą krzepnięciu krwi, co umożliwia jej ssanie.

Żerują jedynie samice komara, które do życia potrzebują zawartego w krwi białka. Owady żyją w wilgotnych miejscach, takich jak lasy i parki, a zwłaszcza okolice zbiorników wodnych, ponieważ obecność wody jest niezbędna do ich rozmnażania. Choć występujące w Polsce gatunki komarów zaliczane są do niegroźnych, ich ukąszenia są uciążliwe, a dla niektórych mają dotkliwe skutki.

Zobacz też: Używasz takiego mydła? Uważaj, przyciąga komary

Komary potrafią wyczuć obecność człowieka na podstawie ciepłoty ciała (termodetekcja), podwyższonego stężenia dwutlenku węgla, zawartego w wydychanym przez nas powietrzu, a także zapachu potu. Przyciąga je także zapach osób z grupą krwi 0, zupełnie inaczej niż jest to w przypadku kleszczy.

Ukąszenia komarów zazwyczaj są niegroźne, jednak mogą wywołać poważniejsze skutki u osób z alergią na substancje zawarte w ślinie tego owada. Nawet jednak w przypadku silnego świądu skóry warto unikać nawet jej dotykania, a tym bardziej rozdrapywania krosty, które może doprowadzić do powstania niewielkiej rany czy infekcji bakteryjnej.

Jeśli bąble po ukąszeniu komara nie znikają, konieczna jest wizyta u lekarza, ponieważ długotrwały stan zapalny skóry może być skutkiem uczulenia na komarzy „jad” bądź zakażenia.

U osób uczulonych na substancję zawartą w ślinie komarów oprócz mocnego zaczerwienienia i silnego świądu może wystąpić znaczna opuchlizna tkanki, pokrzywka, ogólne osłabienie czy stan podgorączkowy. Objawy te utrzymują się przez dłuższy czas. Może też dojść do rozwoju uogólnionej reakcji alergicznej. Wtedy konieczne jest zastosowanie leków antyhistaminowych, działających przeciwzapalnie czy glikokortykosterydów.

Przed ugryzieniami tych owadów warto więc się chronić. Istnieje wiele środków odstraszających te owady, choć nie tylko znane od lat preparaty chemiczne dostępne w sklepach i aptekach. Warto zastosować też naturalne metody zapobiegania ukąszeniom komarów, a także uśmierzania powodowanych przez nie dolegliwości.

Odstraszenie komarów zapewnią dedykowane środki chemiczne, tzw. repelenty. Najsilniejsze produkty przeciw komarom zawierają związek o nazwie DEET, czyli N-dietylo-meta-toluamid, który skutecznie chroni przed ugryzieniami owadów, ale nie jest do końca nieszkodliwy i może działać drażniąco na skórę. Dlatego preparaty tego typu nie powinny być stosowane często ani w pobliżu małych dzieci. Związek ten zawierają również repelenty komarów tropikalnych, w których występuje on w większym stężeniu.

Środki odstraszające komary są ogólnie dostępne w aptekach i sklepach. Używanie obecnie preparaty z reguły nie podrażniają skóry i są uznawane za bezpieczne. Występują w formie płynów do rozpylania na skórze (spray), a także kremów, żelów i emulsji.

W sprzedaży dostępne są też jednak naturalne alternatywy dla DEET o porównywalnej skuteczności, zawierające np. citrodiol, opatentowany preparat z oleju eukaliptusa cytrynowego. Takie środki, również z zawartością innych olejków eterycznych, występują nie tylko w postaci sprayów czy produktów do smarowania skóry, a także jako plastry, opaski na rękę czy zawieszki.

Komary warto odstraszać nie tylko za pomocą substancji nanoszonych na skórę, ale także środków zapobiegających ich obecności w pobliżu człowieka. W sklepach dostępne są specjalne wtyczki do kontaktu wyposażone z zbiornik z płynem odstraszającym lub nasączonymi nim wkładami, a także spirale do spalania i zapachowe świece. Warto też wiedzieć, że na komary działają też zwykłe kadzidełka i olejek eteryczne, a nawet wydzielające je rośliny.

Przebywając na zewnątrz, zwłaszcza w nocy, dobrze jest nie tylko chronić skórę za pomocą odpowiednio grubej odzieży (długi rękaw i skarpetki, wyższe buty, spodnie, zapięta bluza z kapturem, czapka), ale także wybierać ubrania w jasnych kolorach, które nie przyciągają uwagi komarów tak jak ciemne barwy.

Uciążliwa jest też obecność komarów w domu, dlatego warto zabezpieczyć też jego wnętrze. Pomogą w tym moskitiery zamontowane w drzwiach i oknach, a także lampy owadobójcze.

W pomieszczeniach można wypróbować urządzenia ultradźwiękowe, które odstraszają nie tylko komary, ale także inne pasożyty i domowe szkodniki. Gadżety takie są też dostępne w wersji przenośnej, a producenci zachwalają je jako skuteczne również w stosunku do kleszczy.

Komary odstrasza specyficzny zapach związków aromatycznych zawartych w roślinnych olejkach eterycznych. Dobrym sposobem na zmylenie ich zmysłów jest trzymanie w domu lub uprawianie w ogrodzie niektórych roślin, do których należy m.in.:

• lawenda,
• kocimiętka,
• bazylia,
• mięta,
• mirt,
• koper włoski,
• plektrantus koleusowaty (inaczej komarzyca lub komarowiec),
• bodziszek cuchnący (anginka),
• turówka wonna (żubrówka).

Aby skutecznie zapobiegać obecności komarów w domu, warto łączyć ze sobą poszczególne rośliny i np. na kuchennym parapecie postawić kilka doniczek z bazylią, miętą czy tymiankiem.

Olejek na komary to naturalny, bezpieczny, a przede wszystkim skuteczny sposób na odstraszenie uciążliwych owadów. Można go wykorzystać do przygotowania aerozolu rozpylanego w pomieszczaniach, zastosować w kominku lub dyfuzorze do aromaterapii, dodać do palącej się świecy, a także skropić nim pościel czy okolice miejsca, w którym przebywamy zwłaszcza na dworze. Choć należy unikać stosowania go bezpośrednio na skórę, po odpowiednim rozcieńczeniu balsamem do ciała czy olejkiem może być też używany do smarowania odsłoniętych miejsc ciała (poza twarzą).

Olejki eteryczne odstraszające komary to m.in.:

• olejek cytronelowy, czyli z trawy cytrynowej,
• olejek goździkowy,
• olejek mięty pieprzowej,
• olejek paczulowy,
• olejek rozmarynowy,
• olejek lawendowy,
• olejek eukaliptusowy.

Wiele z tych olejków, jak np. olejek lawendowy, eukaliptusowy czy z trawy cytrynowej, odstrasza też inne owady, m.in. muchy, pchły czy mole. Wykazują też działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i kojące.

Jako repelent na komary można stosować również olejek cynamonowy, sosnowy, anyżowy i waniliowy. Pomocna będzie także waleriana i kamfora.

Sposobów na odstraszanie komarów jest wiele, a do tych najprostszych należy użycie cebuli. Pokrojoną w plasterki warzywo wystarczy wystawić na noc na parapet. Można też wykorzystać ocet, a najlepiej mieszankę octu jabłkowego i liścia orzecha włoskiego. Takim wyciągiem można nasączyć gąbkę i położyć np. na parapecie otwartego okna.

Za naturalną alternatywę dla stosowania środków na skórę uważa się przyjmowanie witaminy B1 (tiaminy) w postaci suplementu diety – warto wypróbować tę metodę, zwłaszcza że ew. nadmiar tej witaminy nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, bo jest ona rozpuszczalna w wodzie i w naturalny sposób wyplukiwana z organizmu.

Ważna jest również dbałość o higienę osobistą. Komary wyczuwają obecność człowieka m.in. na podstawie zapachu kwasu mlekowego i amoniaku, które są zawarte w pocie. Dobrze więc stosować antyperspiranty i regularnie brać kąpiel.

Nie warto natomiast do odstraszania komarów używać terpentyny, która jest rozpuszczalnikiem pozyskiwanym z żywic roślinnych – wdychana ma działanie szkodliwe dla organizmu.

Ugryzienie komara powoduje znaczny dyskomfot. Po ugryzieniu przez komara warto przyłożyć na podrażnioną skórę zimny okład, np. owiniętą w kawałek materiału kostkę lodu, żeby złagodzić pierwsze dolegliwości – obrzęk i swędzenie.

Warto też wypróbować inne domowe sposoby:

• gorąca łyżka – rozgrzaną pod ciepłą wodą łyżkę należy przyłożyć do miejsca ugryzienia,
• cytryna lub limonka – miejsce ukąszenia należy kilkukrotnie natrzeć grubym plasterkiem owocu albo wacikiem nasączonym ich sokiem (nie należy jednak robić tego w przypadku ekspozycji skóry na promienie słoneczne, ponieważ może doprowadzić to do powstania reakcji fotoalergicznej,
• ziemniak – w miejscu ukąszenia można położyć plasterek surowego ziemniaka,
• natka pietruszki – listki natki pietruszki należy rozetrzeć, a powstałą masę nałożyć w miejscu ugryzienia,
• biała kapusta – kawałek świeżego liścia białej kapusty należy przyłożyć do skóry,
• sól – w roztworze soli, przygotownym z łyżeczki soli w 250 ml wody, należy zamoczyć gazę i przyłożyć do miejsca ukąszenia i powtarzać tę czynność kilkukrotnie,
• czosnek lub cebula – do skóry należy przyłożyć rozkrojony ząbek czosnku lub kawałek cebuli, albo papkę powstałą po ich starciu,
• mleko z wodą – odtłuszczone mleko należy wymieszać z wodą w proporcji 1:1, a następnie nasączyć powstałym płynem wacik lub gazę i kilkukrotnie przetrzeć podrażnione miejsce,
• miód – skrystalizowany miód należy nanieść na miejsce ugryzienia i pozostawić na kilka minut,
• banan – podrażnioną skórę należy potrzeć wewnętrzną stroną skórki banana,
• zielona lub czarna herbata – do podrażnionego miejsca należy przyłożyć ciepłe torebki po świeżo zaparzonej herbacie i pozostawić na kilka minut,
• aloes – miąższ prawdziwego aloesu nakada się na miejsce,
• soda oczyszczona – należy wymieszać ją z niewielką ilością wody, a powstałą pastę nałożyć na miejsce ukąszenia na 10 minut,
• ocet lub spirytus salicylowy – aby złagodzić skutki ugryzienia, miejsce ukąszenia przez komara należy przemywać kilkoma kroplami jednego z płynów,
• olejki eteryczne – eukaliptusowy, miętowy, lawendowy, cytroneolowy, z drzewka herbacianego – miejsce ukąszenia należy natrzeć wacikiem lub gazą nasączoną kilkoma kroplami olejku,
• węgiel apteczny – kilka tabletek węgla aktywnego należy rozpuścić w wodzie, a następnie przemyć nim podrażnioną skórę i na kilka minut przyłożyć nasączony wacik lub gazę do miejsca ugryzienia.

Następstwa ukąszenia mogą też osłabią też okłady rozgniecionych liści szałwii lekarskiej czy naturalnego twarogu lub jogurtu.

Na ukąszania komarów można zastosować też dostępne w aptekach i drogeriach preparaty takie jak żele na ukąszenia komarów bądź kremy z hydrokortyzonem, które blokują miejscowo wydzielanie histaminy i łagodzą podrażnienie skóry. Warto zrobić to zwłaszcza wtedy, gdy naturalne metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Osoby z alergią skórną mogą też sięgnąć po przepisaną przez lekarza maść z kortykosterydami.

Skuteczne środki po ukąszeniu komara to również specjalne spraye i plastry. Te ostatnie najczęściej stosowane są u dzieci, ponieważ nie tylko łagodzą uciążliwe swędzenie, ale też chronią miejsce ugryzienia przed drapaniem i przedostawaniem się zanieczyszczeń.

W sprzedaży są też środki zawierające mentol, wyciąg z rumianku, pantenol czy alantoinę, które pielęgnują podrażnioną przez ugryzienie skórę, jednocześnie zmniejszając swędzenie.