Wykryto rzadki i groźny wirus w Warszawie. Przed zmutowaną wersją wirusa polio ostrzega GIS. Tak można chronić się przed zakażeniem

Zmutowany wirus polio został wykryty w próbce ścieków komunalnych, którą pobrano w prawobrzeżnej części Warszawie. Jak potwierdziła dr n. med. Magdalena Wieczorek, kierownik Krajowego Ośrodka ds. zakażeń poliowirusami, nie jest to typowy wirus szczepionkowy.

– Przeszedł wiele mutacji, czyli przechodził z osoby na osobę. Nie jest więc szczepem osłabionym, wykorzystywanym w szczepionkach. To szczep, który może wywołać poliomyelitis – ostrzega ekspertka.

W związku z zagrożeniem opublikowano wspólny komunikat GIS, krajowego konsultanta w dziedzinie chorób zakaźnych i krajowego konsultant w dziedzinie epidemiologii. Podkreślono w nim, że nie istnieją skuteczne leki przeciw poliomyelitis, a leczenie wywoływanej przez niego choroby jest wyłącznie objawowe. Nosi ona nazwę choroby Heinego-Medina, ale znana jest też jako ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego oraz nagminne porażenie dziecięce.

– Nie znaczy to, że mamy zachorowania wśród ludzi. Mówimy tylko o tym, że pojawił się zmutowany wirus, który może być niebezpieczny dla osób niezaszczepionych – zaznaczył Główny Inspektor Sanitarny Paweł Grzesiowski.

W Polsce dwa ostatnie zachorowania wywołane tzw. dzikim wirusem poliomyelitis odnotowano w 1982 i 1984 r. Jednak ze względu na występowanie przypadków tej choroby w Azji i Afryce prowadzony jest ciągły nadzór nad występowaniem porażeń wiotkich oraz badania ścieków komunalnych.

Wykrycie zmutowanego wirusa polio to według szefa GIS „sytuacja alertowa”. Aby nie dopuścić do jego rozprzestrzeniania się, należy zapewnić co najmniej 95-procentowy poziom zaszczepienia dzieci i młodzieży. Tymczasem w 2023 r. stan zaszczepienia dzieci w trzecim roku życia wynosił w Polsce tylko 86 procent.

– Apelujemy do personelu medycznego oraz rodziców i opiekunów dzieci, które nie zostały zaszczepione lub nie ukończyły pełnego cyklu szczepień przeciw poliomyelitis, o uzupełnienie brakujących szczepień – podkreślono.

Podjęto działania prewencyjne:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna zdecydowała o poszerzeniu badań ścieków w Warszawie.
• Wzmożono nadzór nad występowaniem ostrych porażeń wiotkich u dzieci do 15. r.ż..
• Zaktualizowano stany magazynowe szczepionek przeciwko poliomyelitis.
• Oszacowano grupę dzieci niezaszczepionych przeciwko polio na terenie Warszawy.
• Skierowano informację o konieczności uzupełnienia szczepienia przeciwko polio do podmiotów leczniczych.

Jak poinformował GIS, do akcji informacyjnej o potrzebie uzupełnienia szczepień włączyły się szkoły.

W Polsce szczepienia przeciwko polio są obowiązkowe i finansowane z budżetu Ministra Zdrowia. Wykonuje się je w 3-4 i 5-6 miesiącach życia, a uzupełniająco – w 16-18 miesiącu życia. Dawka przypominająca przypada w 6. roku życia.

Do zakażenia wirusem wywołującym polio dochodzi głównie drogą pokarmową i kropelkową przez bliską styczność z zakażonym człowiekiem, a także przez przedmioty skażone wirusem, który znajduje się w wydzielinach z gardła lub kale, przez żywność lub wodę zanieczyszczoną ściekami.

Jak podaje NIZP – PZH, czynniki ryzyka zarażenia polio to zaszczepienie mniej niż 3 dawkami szczepionki przeciw poliomyelitis, podróż do kraju, gdzie w ostatnich miesiącach wystąpiło endemiczne polio, a także grupy wysokiego ryzyka, jak bezdomni, ale także imigranci oraz osoby niezaszczepione. Niestety, wymaganych szczepień najczęściej nie mają uchodźcy m.in. z Ukrainy.

Zakażenia poliowirusami mogą powodować gorączkę, bóle głowy, objawy żołądkowo-jelitowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także ciężkie zachorowania porażenne (poliomyelitis). Porażenia obejmują poszczególne grupy mięśni kończyn lub tułowia. Niedowłady są zwykle trwałe. U 10 proc. osób choroba kończy się śmiercią. Zakażenia mogą być też bezobjawowe.