Polacy ruszyli po karty EKUZ. Wyjeżdżasz za granicę? Przyda Ci się Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Sprawdź, jak ją wyrobić

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ to wydawany bezpłatnie dokument w formie plastikowej karty, potwierdzający możliwość korzystania z opieki zdrowotnej na koszt NFZ poza granicami kraju.

Karta EKUZ jest wydawana osobom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowa, a także osobom nieubezpieczonym mającym prawo do świadczeń zdrowotnych na podstawie odrębnych przepisów krajowych, np. dzieciom.

Od 1 stycznia do 25 lipca br. wydano ponad 1,8 mln kart EKUZ. Najczęściej po Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego klienci zgłaszali się w czerwcu. Wówczas wydanych zostało 398 tys. kart - powiedziała PAP rzeczniczka prasowa centrali NFZ Beata Kopczyńska.

Zobacz: Łatwiej o kartę EKUZ. Zmiany w aplikacji mojeIKP

Rzeczniczka NFZ poinformowała również, że najwięcej kart EKUZ wydawanych jest przez Centrum Usług Wspólnych (CUW), do którego spływają elektroniczne wnioski od klientów NFZ. Natomiast w przypadku kart EKUZ wydawanych podczas osobistej wizyty w NFZ, najwięcej wydał śląski oddział - 192 tys. kart, a następnie mazowiecki NFZ – 156 tys. EKUZ.

EKUZ zapewnia właścicielowi dostęp do wybranych, niezbędnych z medycznego punktu widzenia usług państwowej opieki zdrowotnej podczas tymczasowego pobytu we wszystkich państwach należących do Unii Europejskiej (UE) oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego umożliwia korzystanie ze świadczeń zdrowotnych na takich samych warunkach, jakie obowiązują ubezpieczone osoby w danym kraju. Dotyczy to również kosztów leczenia. Jeżeli więc w danym państwie istnieje obowiązek częściowej zapłaty za dany zabieg czy usługę, ubezpieczony również ponosi taki wydatek.

Ważność karty EKUZ jest różna dla poszczególnych grup ze względu na wiek, status zatrudnienia, ubezpieczenie i inne.

Karta EKUZ jest ważna:

• 20 lat dla osób, które pobierają emeryturę i osiągnęły wiek emerytalny (kobiety – 60 lat, mężczyźni – 65 lat),
• 5 lat dla osób pobierających świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego – (60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni), a także osoby, które nie ukończyły 18 lat i nie mają ubezpieczenia, ale są obywatelami Polski,
• 3 lata dla zatrudnionych na umowę o pracę, prowadzących działalność pozarolniczą, rolniczą działalność gospodarczą lub pobierają zasiłek albo świadczenie przedemerytalne,
• 18 miesięcy dla osób, które są ubezpieczone, mają ponad 18 lat i pobierają rentę, są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny i mają więcej niż 18 lat, są uczniami, studentami i doktorantami lub uczniami, którzy ukończyli 18 lat i mają własny tytuł do ubezpieczenia,
• 6 miesięcy dla osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, osób wykonujących pracę nakładczą, nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP, nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP,
• 2 miesiące dla bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz dla niewymienionych powyżej osób ubezpieczonych.

Sprawdź: E-Doradca NFZ odpowie bezpłatnie twarzą w twarz na pytania m.in. o kartę EKUZ

Karta EKUZ jest wydawana także w innych przypadkach. Osoby, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych otrzymają kartę ważną 90 dni, a kobiety w czasie połogu, które mają polskie obywatelstwo i mieszkają na terenie Polski – na 42 dni.

EKUZ obowiązuje w następujących krajach Unii Europejskiej – oprócz Polski są to:

• Belgia,
• Austria,
• Irlandia,
• Bułgaria,
• Wielka Brytania,
• Chorwacja,
• Cypr,
• Malta,
• Czechy,
• Rumunia,
• Finlandia,
• Hiszpania,
• Holandia,
• Niemcy,
• Grecja,
• Luksemburg,
• Portugalia,
• Dania,
• Litwa,
• Słowacja,
• Estonia,
• Słowenia,
• Łotwa,
• Szwecja,
• Francja,
• Węgry,
• Włochy,
• kraje EFTA: Szwajcaria, Islandia, Norwegia i Liechtenstein.

Karta EKUZ nie obowiązuje na obszarze należących do Danii wysp Faro i Grenlandii oraz należących do Wielkiej Brytanii Wysp Normandzkich i Man, a także w Monako, San Marino i Watykanie.

Wyrobienie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego wiąże się z wieloma korzyściami. Przede wszystkim uprawnia do leczenia w placówkach państwowej służby zdrowia za granicą. Dzięki temu w sytuacji zagrożenia życia, wypadku, choroby czy innych problemów zdrowotnych, można mieć pewność, że zostanie nam udzielona bezpłatna (lub płatna częściowo) pomoc medyczna. To zapewnia dodatkową formę ochrony i poczucia bezpieczeństwa np. w czasie wakacji.

Samo wyrobienie karty również jest darmowe. Pokrycie wydatków na leczenie jest niezależne od przyczyny owego leczenia. To znaczy, że w ramach EKUZ NFZ mogą zostać opłacone koszty poniesione w wyniku wypadku powstałego w związku z wykonywaną pracą, wypoczynkiem, uprawianiem sportu, w rezultacie zaostrzenia albo nasilenia objawów przewlekłej choroby czy też wystąpienia zatrucia pokarmowego. Co więcej, w EKUZ nie ma górnego limitu kosztów leczenia, tak jak dzieje się to w przypadku polis ubezpieczeniowych.

Warto mieć jednak na uwadze, że ubezpieczenie nie pokrywa wydatków na transport medyczny do Polski. Jest to istotny mankament, biorąc pod uwagę wysokość owych kosztów, które wynosić mogą nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Co więcej, EKUZ obowiązuje jedynie w wybranych krajach, przy czym niektóre z nich, choć należą do krajów unijnych, nie honorują tej karty. Ponadto w wybranych krajach niektóre usługi medyczne są w części lub pełnopłatne. Jako że EKUZ zapewnia leczenie na takich samych warunkach, jakie mają zapewnione obywatele danego kraju, to jeśli muszą oni zapłacić za dany zabieg, wizytę czy leki, to te same zasady dotyczą przyjezdnych. W takich sytuacjach konieczne jest pokrycie wydatków od razu, trzeba się więc liczyć np. z opcją wydania większości przeznaczonych na wyjazd pieniędzy na lekarzy. Po powrocie do Polski możliwe jest jednak wystąpienie z wnioskiem o zwrot części wydatków.

Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest możliwość leczenia się jedynie w placówkach publicznych, czyli takich, które podpisały umowę z odpowiednikiem polskiego Narodowego Funduszu Zdrowia. W prywatnych ośrodkach i szpitalach EKUZ nie obowiązuje.

Dlatego też przed wizytą u lekarza za granicą należy upewnić się, czy potrzebna pomoc jest darmowa, czy też płatna, a także czy specjalista działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej w danym kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe wady, przed podróżą najlepiej wykupić również prywatną polisę ubezpieczeniową, która obejmuje dodatkowe świadczenia, takie jak transport medyczny czy całościowy, a nie częściowy zwrot środków poniesionych na niektóre usługi zdrowotne.

Aby otrzymać kartę, należy wypełnić i złożyć odpowiedni wniosek. EKUZ jest wydawana za darmo i każdy członek rodziny (również małoletnie dziecko) otrzymuje osobną kartę. Wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego można złożyć:

• online, czyli przez Internet,
• w wojewódzkim oddziale NFZ,
• za pośrednictwem poczty tradycyjnej i mailowej,
• za pośrednictwem platformy ePUAP do wojewódzkiej delegatury NFZ właściwej dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy,
• przez Internetowe Konto Pacjenta.

Wniosek o wydanie karty EKUZ jest dostępny w internecie. Najlepiej jest pobrać go ze strony internetowej dowolnego oddziału NFZ – wzór wniosku jest jeden i obowiązuje na terenie całego kraju. Wybierając portal NFZ, można mieć pewność, że dokument jest aktualną wersją wniosku.

W zależności od celu i długości podróży zagranicznej należy pobrać konkretny dokument. Dostępne są wnioski o EKUZ w związku z wyjazdem turystycznym oraz dla osób wyjeżdżających do pracy. Po wydrukowaniu i wypełnieniu właściwego formularza należy go podpisać i wskazać w dokumencie sposób odbioru karty.

Osoby, które nie mają możliwości osobistego odbioru EKUZ, mogą do tego upoważnić inne osoby. Aby wskazać odbierającego, należy wypełnić specjalne upoważnienie. Ten sposób jest zazwyczaj stosowany przez pracodawców, którzy składają wnioski dla swych pracowników. Upoważnienie nie jest natomiast wymagane w przypadku EKUZ dla dziecka i współmałżonka.

Osoby podróżujące w celach turystycznych nie mają obowiązku dostarczania dodatkowych dokumentów do wniosku. EKUZ jest wydawany na podstawie informacji znajdujących się w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych (CWU). Wyjątkiem są osoby pełnoletnie, które posiadają status członka rodziny i kontynuują naukę. W tym przypadku niezbędne jest przedstawienie dokumentu potwierdzającego naukę, np. legitymacji studenckiej albo uczniowskiej.

Osoby wyjeżdżające w związku z pracą muszą dostarczyć skan dokumentu A1 z ZUS potwierdzający, który kraj pokryje ewentualne wydatki na leczenie. Jeśli wyjeżdża osoba bezrobotna celem poszukiwania pracy, ma obowiązek przedstawić skan dokumentu U2 z urzędu pracy.

Każdy oddział NFZ w przypadku uzasadnionych wątpliwości ma prawo żądać od wnioskodawcy dostarczenia dokumentacji potwierdzającej ubezpieczenie. Może nią być m.in. zgłoszenie do ubezpieczenia wraz z potwierdzeniem opłacenia składki zdrowotnej albo zaświadczenie od pracodawcy. Zaleca się, aby osoby wysyłające wniosek pocztą tradycyjną, również załączały do niego jeden ze wspomnianych wyżej dokumentów. To rozwieje ewentualne wątpliwości co do aktualnego statusu ubezpieczenia w CWU, a tym samym nie wydłuży czasu oczekiwania na wydanie karty.

Wyrobienie ubezpieczenia EKUZ jest łatwe i szybkie. Przy osobistym składaniu wniosku w oddziale NFZ karta jest wydawana od ręki. Należy jednak liczyć się z dużymi kolejkami w okresie wakacyjnym. Wiele osób stara się w tym czasie o wydanie karty, dlatego oczekiwanie na swoją kolej może trwać dłużej.

Przy złożeniu wniosku lub też odbiorze karty pocztą tradycyjną czas oczekiwania wynosi kilka dni, jednakże w przypadku problemów z dostarczeniem przesyłki albo zaginięcia listu – jeszcze dłużej.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego pozwala otrzymać niezbędną pomoc medyczną. Jak skorzystać z tej możliwości? Przebywając za granicą, należy udać się do placówki publicznej służby zdrowia. Najlepiej wcześniej dowiedzieć się (np. na stronie internetowej NFZ), czy potrzebna nam usługa jest bezpłatna w ramach EKUZ NFZ. W czasie rejestracji konieczne będzie okazanie karty lekarzowi albo administracji szpitala czy ośrodka zdrowia. Najlepiej mieć także przy sobie dowód tożsamości.