Darmowe badania profilaktyczne HPV dla kobiet. Jeśli od kilku lat nie robiłaś cytologii, zapisz się i nie daj się zaskoczyć rakowi!

W bezpłatnym badaniu profilaktycznym HPV HR mogą wziąć udział kobiety w wieku 30-59 lat, które w ciągu ostatnich 3 lat (36 miesięcy) nie miały wykonanego badania cytologicznego w ramach „Programu profilaktyki raka szyjki macicy”, z którego może skorzystać każda osoba ubezpieczona w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia.

Panie, u których występują czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy, takie jak zakażenie wirusem HIV lub HPV (typem wysokiego ryzyka), a także te przyjmujące leki immunosupresyjne, mogą wziąć udział w darmowym badaniu, jeśli nie wykonały cytologii na NFZ przez ostatnie 12 miesięcy.

Pilotaż ma na celu porównanie skuteczności dwóch testów przesiewowych, czyli testu molekularnego w kierunku HPV HR oraz cytologii, która obecnie jest stosowana w „Programie profilaktyki raka szyjki macicy”. Obie metody są wykorzystywane na całym świecie jako badania przesiewowe mogące wykryć wczesne zmiany przedrakowe oraz raka szyjki macicy.

Dlatego u połowy biorących udział w pilotażu kobiet zostanie wykonane badanie cytologiczne, a u drugiej połowy – test HPV HR. Osoby te zostaną przydzielone do badań losowo przez system informatyczny, a więc nie ma możliwości wyboru rodzaju badania. Udział w pilotażu jest dobrowolny i bezpłatny dla osób uprawnionych do świadczeń w ramach NFZ.

Badanie cytologiczne polega na pobraniu za pomocą specjalnej szczoteczki i ocenie mikroskopowej komórek nabłonka szyjki macicy. Jest to badanie stosowane obecnie w „Programie profilaktyki raka szyjki macicy”, z którego każda kobieta może skorzystać w ramach świadczeń NFZ. Jego wykonywanie zalecane jest co 3 lata lub co roku – częściej u kobiet zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne lub zakażonych wirusem HPV wysokiego ryzyka.

Regularne wykonywanie cytologii zwiększa szanse na wykrycie zmian przedrakowych lub raka szyjki macicy w jego wczesnym stadium rozwoju, gdy nie daje jeszcze żadnych odczuwalnych objawów.

Natomiast badanie molekularne w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka HPV HR jest proponowane jako nowy test przesiewowy w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Istnieje ponad 100 typów wirusa HPV (ang. human papillomavirus), który jest głównym czynnikiem rozwoju raka szyjki macicy. Wśród nich 14 typów jest wysokogennych, czyli wysokiego ryzyka (HR, ang. high risk) rozwoju tego nowotworu.

Test HPV HR wykrywa DNA tych typów wirusa, dzięki czemu pozwala na wczesne zdiagnozowanie ew. nowotworu i daje dużo większe szanse na jego wyleczenie. Badanie jest szybkie, bezbolesne i przeprowadza się je tak samo, jak cytologię.

Badanie DNA HPV HR jest stopniowo wprowadzane w wielu krajach na świecie zamiast lub obok badania cytologicznego, ponieważ częściej wykrywa zmiany wysokiego stopnia oraz raka szyjki macicy. W porównaniu do cytologii, której czułość szacowana jest na 70-80 proc., czułość testu HPV HR wynosi aż 98-99 proc. Przy tym należy podkreślić, że wykrycie zakażenia wirusem HPV wysokiego ryzyka nie oznacza jeszcze choroby, nie jest więc równoznaczne ze zdiagnozowanie raka. Potrzebne są dalsze badania, aby ocenić jaki rodzaj leczenia należy zastosować.

Aby wziąć udział w badaniu należy:

1. Skontaktować się z placówką biorącą udział w pilotażu (lista pod linkiem poniżej).
2. Po podaniu numeru PESEL, który jest niezbędny do weryfikacji, czy dana osoba kwalifikuje się do badania, zostanie ustalony termin jego wykonania.
3. W dniu wizyty należy zgłosić się na nią z dowodem osobistym.
4. Konieczne będzie również wypełnienie i podpisanie ankiety oraz dokumentu informacji dla uczestnika badania.
5. Następnie w gabinecie zostanie wykonane badanie oraz zostaniesz poinformowana o czasie oczekiwania na wynik i sposobie jego odbioru.

Listę placówek, numery telefonów oraz niezbędne do wzięcia udziału w badaniu formularze znajdziesz tutaj.

W każdym momencie możesz bez podawania konkretnej przyczyny zrezygnować z udziału w pilotażu badań HPV i wycofać zgodę na przechowywanie i przyszłe wykorzystywanie pobranego materiału biologicznego. Wystarczy, że wypełnisz formularz rezygnacji i przekażesz go do placówki, do której się zgłosiłaś.

Oba badania profilaktyczne są wykonywane w taki sam sposób, na fotelu ginekologicznym. Materiał do badania zostanie pobrany za pomocą specjalnej szczoteczki cytologicznej. Badanie trwa zaledwie kilka minut i jest całkowicie bezbolesne.

Aby otrzymać jak najbardziej precyzyjny wynik, należy odpowiednio przygotować się do badania:

• badanie wykonuj najwcześniej 5 dnia po zakończeniu miesiączki i najpóźniej 4 dni przed rozpoczęciem kolejnego krwawienia,
• 4 dni przed badaniem nie stosuj leków/preparatów dopochwowych czy tamponów ani nie wykonuj irygacji (płukania) pochwy,
• co najmniej 4 dni przed badaniem nie odbywaj stosunku płciowego,
• co najmniej 24 godz. przed badaniem nie wykonuj badania ginekologicznego w postaci przezpochwowego badania USG,
• co najmniej 4 dni przed badaniem nie wykonuj posiewów i wymazów z kanału szyjki macicy.

Pilotaż zastosowania badania molekularnego w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka (HPV HR) jest realizowany przez Centralny Ośrodek Koordynujący, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy (NIO-PIB) w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej na podstawie umowy z Ministrem Zdrowia.

Więcej informacji o programie znajdziesz na stronie Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie.