Uważaj! Te stworzenia mogą ci zepsuć wakacje! To jeżowce, meduzy, węże, pająki i spółka. Czy sikanie na ukłucie pomaga?

Wiele zwierząt morskich i lądowych gryzie, żądli lub parzy. Ich jad przedostaje się na ciało ofiary przez zęby, macki, kolce lub skórę. Inne nie są jadowite, ale mogą spowodować uszkodzenia ostrymi zębami. U większości z nich są to mechanizmy obronne lub pomagające im polować w poszukiwaniu pożywienia.

Większość użądleń i ukąszeń tych zwierząt jest spowodowana przypadkowym kontaktem – nadepnięciem, otarciem się czy położeniem dłoni na zwierzęciu.

Jeżeli dojdzie do ukąszenia lub użądlenia, należy natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską, jeśli wystąpią następujące objawy:

• obrzęk wokół miejsca użądlenia,
• trudności w oddychaniu,
• trudności z zachowaniem przytomności,
• ból w klatce piersiowej,
• wymioty,
• skurcze,
• intensywne krwawienie.

Leczenie różni się w zależności od rodzaju ukąszenia lub użądlenia. Jest jednak kilka ogólnych zasad, których należy przestrzegać:

• Nie stosuj żadnych leków bez zalecenia lekarza.
• Nie ćwicz – wzmożony ruch może przyspieszyć rozprzestrzenianie się jadu.
• Rany płucz wyłącznie wodą morską, chyba że są inne zalecenia personelu medycznego.
• Załóż rękawiczki, jeżeli usuwasz żądło lub macki.

Jeżeli w pobliżu nie ma ratownika lub nikogo z ochrony zdrowia, warto zapoznać się z kilkoma wskazówkami dotyczącymi udzielania pierwszej pomocy po użądleniu czy ukąszeniu przez zwierzęta, które możesz spotkać w wodzie i na lądzie.

Choć nie ma 100-procentowej metody chroniącej nas przed niechcianymi przygodami w morzu, to możesz zrobić kilka rzeczy, które mogą cię przed nimi ustrzec. Dzięki tym środkom ostrożności wyprawa na plażę będzie bezpieczniejsza. Przed udaniem się na plażę warto sprawdzić, na jakie formy życia morskiego możesz się natknąć i przygotować się na ewentualne spotkanie.

• Bądź świadom. Przed udaniem się na plażę i przed samym wejściem na nią zapoznaj się z dostępnymi informacjami, przeczytaj wszystkie znaki ostrzegawcze dotyczące zwierząt, które występują lokalnie i mogą być groźne.
• Nie dotykaj zwierząt. Unikaj dotykania zwierząt, nawet jeśli są martwe. Nawet pojedyncza macka wciąż może stanowić zagrożenie.
• Szuraj stopami. Chodząc po płytkiej wodzie, szuranie stopami może pomóc uniknąć bezpośredniego nadepnięcia na zwierzę. Żyjątko może też wyczuć, że ktoś się zbliża i zmienić miejsce pobytu.
• Patrz, gdzie kładziesz ręce. Jadowite stworzenie może być pod skałą lub w szczelinie i zaatakować znienacka.
• Okryj się. Ubranie może pomóc uchronić ciało przed użądleniami czy zadrapaniami. Dobrym pomysłem jest noszenie butów w wodzie. Pamiętaj jednak, że niektóre stworzenia mają kolce, które mogą przebić but czy piankę.

Większość ukąszeń i użądleń zwierząt morskich nie zagraża życiu, a te drobne można leczyć za pomocą leków dostępnych bez recepty i podstawowej pierwszej pomocy. Jeżeli uszkodzenie wydaje się być poważne, udajmy się po pomoc medyczną. W przypadku wystąpienia objawów takich jak trudności w oddychaniu lub połykaniu, ból w klatce piersiowej lub paraliż, natychmiast wezwij pomoc medyczną.

O sikaniu na miejsce poparzone przez meduzę urósł mit. Ta prosta metoda miałaby przynieść ulgę cierpiącej osobie. Motyw ten wykorzystany został nawet w serialu „Przyjaciele”. Poparzona przez meduzę Monica skorzystała z oferowanej przez Chandlera pomocy.

Zobacz scenę z „Przyjaciół” z meduzą i metodą „na mocz”:

Prawda jest jednak inna: sikanie na użądloną przez meduzę część ciała nie poprawi naszego samopoczucia. Potwierdziły to liczne badania. Ludzki mocz zawiera amoniak i mocznik, jednak ich stężenie jest zbyt małe, by pomogło. Dodatkowo sód w moczu wraz z prędkością strumienia moczu może przesuwać żądła w miejscu urazu, co z kolei może spowodować, że uwolnią jeszcze więcej jadu.

Źródła:

• Jellyfish and other sea creature stings National Health Service
• Should You Pee on a Jellyfish Sting? Cleveland Clinic