Od ponad 100 lat używamy go na trądzik, alergie i do higieny intymnej. Co sprawia, że szare mydło jest wyjątkowe? Kto powinien go używać?

Szare mydło, inaczej mydło potasowe, produkowane jest z soli potasowych kwasów tłuszczowych, gliceryny, kwasu cytrynowego i chlorku sodu. W odróżnieniu od większości mydeł tradycyjnych (sodowych), szare mydło nie zawiera zwykle sztucznych barwników ani substancji zapachowych, dzięki czemu jest odpowiednie dla alergików – jest hipoalergiczne, czyli jego użycie daje bardzo niewielkie prawdopodobieństwo powodowania uczuleń.

Obecnie produkowane „szare mydło” znanych polskich marek, nie jest najczęściej mydłem potasowym, lecz sodowym. Nazywa się je jednak szarym mydłem, ponieważ nie zawiera zazwyczaj substancji zapachowych ani barwników. Dlatego też są określane jako hipoalergiczne i polecane osobom ze skłonnością do alergii.

Podobnie jest w przypadku mydła z Aleppo – jest to mydło sodowe, funkcjonuje jednak pod nazwą „szare mydło”, ponieważ nie zawiera substancji zapachowych, barwników i konserwantów.

„Prawdziwe” szare mydło ma miękką, lekko mazistą konsystencję i jest mieszaniną soli potasowych i kwasów tłuszczowych. W składzie takiego mydła zamiast słowa sodium (palmate, linoleate, olivate) powinno znaleźć się określenie potassium palmate (lub potassium linoleate, potassium olivate).

Szare mydło potasowe produkuje się w różnych krajach. Takim mydłem jest na przykład miękkie mydło marsylskie, które w przeszło 70 procentach składa się z mydła potasowego. Powstaje ono według wiekowej receptury polegającej na połączeniu ogrzanej oliwy z ługiem potasowym. W skład mydła marsylskiego wchodzi też gliceryna, chlorek sodu i soda.

Szare mydło może mieć postać stałą (kostki), podobnie jak mydło sodowe, lub płynną. Szare mydło w płynie jest bardzo wygodne w użyciu do celów kosmetycznych i higienicznych.

Szare mydło dobrze rozprowadza się pod wpływem wody i jest miększe od tradycyjnych mydeł sodowych, ma jasnoszarą barwę i prawie nieodczuwalny zapach.

Jest hipoalergiczne, co znaczy, że ma mniej właściwości uczulających niż „zwyczajne” mydła, do których dodaje się sztuczne barwniki i substancje zapachowe. Szare mydło polecane jest dla osób z cerą wrażliwą i ze skłonnością do przetłuszczania się.

Ma też właściwości antybakteryjne, przy czym stosowanie go jest bezpieczne, ponieważ nie zakłóca gospodarki hormonalnej organizmu i nie narusza korzystnej flory bakteryjnej obecnej na skórze. Z tego względu, w celach antyseptycznych, zaleca się obecnie mycie rąk zwykłym szarym mydłem, a nie specjalnymi preparatami antybakteryjnymi, które zawierają substancje, mogące mieć szkodliwy wpływ na zdrowie.

Szare mydło ma też działanie łagodzące i kojące, przyspiesza gojenie się ran, ze względu na właściwości antybakteryjne, szczególnie sprawdzi się w pielęgnacji ran ropiejących i skaleczeń. Łagodzi stany zapalne skóry i obrzęki. Szare mydło poleca się do przemywania krocza po porodzie – nie powoduje podrażnień i przyspiesza regenerację skóry, zapobiega też nadkażeniom bakteryjnym. Jednak ze względu na zasadowy odczyn nie jest polecane do regularnej higieny intymnej.

Kosmetyk ten nadaje się też do pielęgnacji włosów. Nałożony na włosy otwiera ich łuski, wzmacniając działanie składników odżywczych masek i szamponów. Mycie włosów szarym mydłem może jednak sprawić, że staną się one przesuszone, dlatego należy stosować równolegle maski i odżywki nawilżające do włosów. Szare mydło potasowe stosowane na włosy doskonale sprawdzi się także jako antidotum na łupież.

Szare mydło może prowadzić do nadmiernego przesuszenia skóry odwodnionej. Mycie twarzy mydłem potasowym nawet przy cerze tłustej, skłonnej do łojotoku, może spowodować jej wysuszenie. Nie jest ono odpowiednie dla skóry atopowej, która jest pozbawiona naturalnej warstwy hydrolipidowej. Przy stosowaniu szarego mydła warto zatem pamiętać o używaniu balsamów i kremów, które zadbają o odpowiedni poziom nawilżenia i natłuszczenia skóry.

Podobne zalecenie dotyczy sytuacji, gdy szare mydło stosujemy na włosy lub do kąpieli dłoni i stóp – należy po takim zabiegu nałożyć na nie krem nawilżający lub – w przypadku włosów – maskę albo odżywkę.

Produkcja szarego mydła jest stosunkowo tania, a zatem ma ono dość niską cenę. Głównie z tego względu jest to uniwersalny środek służący do zachowania czystości i pielęgnacji skóry, jak również chętnie stosowany surowiec modelarski.

1. Kwasy tłuszczowe zawarte w szarym mydle mają właściwości owadobójcze. Szare mydło to doskonały domowy środek na mszyce.
2. Z uwagi na łatwość obróbki, szare mydło stosowane jest jako surowiec rzeźbiarski na zajęciach plastyki i techniki. Stosuje się je również do wytwarzania modeli na przykład podczas studiów z zakresu stomatologii.
3. Szare mydło świetnie nadaje się do mycia pędzli, zwłaszcza po farbach olejnych, a także pędzli do makijażu.
4. Szare mydło nadaje się też do prania ubrań i wykładzin oraz do czyszczenia podłóg z płytek, terakoty i linoleum. Świetnie sprawdzi się jako odplamiacz i do prania dziecięcych ubranek, zarówno w pralce, jak i do prania ręcznego. Nie niszczy skóry dłoni, a dodatkowo podczas ręcznego prania możemy pozbyć się zgrubiałej skóry, odcisków i przebarwień.