Spis treści
Sezon infekcyjny już się rozpoczął. Kto i przeciwko jakim chorobom powinien się zaszczepić?
W tym roku sezon infekcyjny rozpoczął się dużo wcześniej. Już od początku lipca obserwujemy stały wzrost zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Na początku lipca notowano ok. 60 przypadków zachorowań na COVID-19, na koniec miesiąca było ich już ponad 200, na początku sierpnia liczba ta się podwoiła. Obecnie na dzień 29 sierpnia jest ich już 1 460. Dominującym wariantem jest JN1 (FLIRT), zbliżony do Omikronu BA.2.86.
Wzrasta również liczba zachorowań na inne infekcje wirusowe i bakteryjne takie jak grypa, RSV, krztusiec, a także zakażenia pneumokokami. Eksperci podczas konferencji prasowej „Gotowi na sezon – Startuje sezon szczepień 2024/2025” omówili możliwości chronienia się przed zachorowaniem oraz złagodzenia objawów zakażeń wirusowych i bakteryjnych. Wydali także rekomendacje na sezon jesienny.
– Zaczyna się sezon grypowy to jest kolejne podejście do problemu rozszerzenia możliwości i dostępności szczepień przeciwko grypie i musimy mieć świadomość, że ten sezon będzie trudny – podkreśla Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski.
Najlepszą linią obrony, jaką rekomendują specjaliści chorób zakaźnych i lekarze pierwszego kontaktu są szczepienia przeciwko COVID-19, grypie czy RSV. Szczepienia są szczególnie zalecane osobom z grup ryzyka, czyli:
seniorom 65+,
kobietom w ciąży,
dzieciom od 6. miesiąca,
osobom przewlekle chorym,
pracownikom służby zdrowia,
osobom przebywającym w domach opieki.
– Szczepienia powinny być realizowane przede wszystkim wśród osób, które należą do grup ryzyka. Mówimy o grupie 50+, ale również mówimy o osobach przewlekle chorych bez względu na wiek. Te osoby powinny corocznie przyjmować szczepienie przeciwko grypie – powiedział Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski.
Jesienna fala COVID-19 wcześniej niż zwykle?
Jak potwierdzili eksperci sezon covidowy rozpoczął się już w połowie lata. Natomiast szczyt zachorowań według zapowiedzi specjalistów czeka nas prawdopodobnie już w drugiej połowie października:
– Należy podkreślić, że ten sezon nie będzie wcale łatwy. Czyli czeka nas trudna jesień i wiemy to z całą pewnością z powodu licznych zachorowań na COVID-19 i zgonów. [...] Na jesieni czeka nas fala różnego rodzaju infekcji dróg oddechowych, to jest naturalne zjawisko biologiczne. To co jest nowe to narastająca fala COVID-19 to jest bardzo wczesna fala, do tej pory takiego zjawiska nie obserwowaliśmy. Pamiętajmy, że ta jesienna fala to jest październik ze szczytem listopadowym, czyli teraz sezon zaczął się w środku lata. Nie wiemy kiedy osiągnie swój szczyt zachorowań, natomiast mamy na pewno do czynienia z nowym zjawiskiem. Szczyt może osiągnąć swoje apogeum wczesną jesienią – powiedział prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.
Rekomendacje ekspertów na rok 2024 i sezon jesienny
W związku z już zaobserwowanym wzrostem zachorowań na choroby zakaźne eksperci rekomendują na rok 2024:
przeanalizowanie na każdej wizycie lekarskiej historii szczepień dorosłego pacjenta i ustalenie, które szczepionki powinien przyjąć,
wydanie zlecenia na szczepienia,
szczepienie na jednej wizycie szczepionkami przeciw grypie, COVID-19, pneumokokom, RSV, krztuścowi (szczepionka przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi),
kobietom w ciąży rekomendowane jest, aby szczepienie w III trymestrze ciąży przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi (Tdap) przeprowadzić równocześnie ze szczepieniem przeciwko COVID-19 i grypie,
podawanie szczepionek referencyjnie w różne kończyny lub z zachowaniem odstępu min. 3 cm między miejscami iniekcji,
edukację w zakresie zagrożeń zdrowotnych związanych z zakażeniami układu oddechowego, a także bezpieczeństwa i korzyści wynikających z podawania szczepionek na jednej wizycie.
Jak się zaszczepić na grypę?
Aby uchronić się przed ciężkim zachorowaniem na choroby zakaźne, należy zaszczepić się dostępnymi na rynku szczepionkami. Według CDC (Centers for Disease Control and Prevention – Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób) szczepionkę przeciw COVID-19 na sezon 2024-25 powinni przyjąć dorośli i dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia. Jednak jak podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Antczak:
Zmodyfikowanej szczepionki nie ma. Prace nad jej rejestracją trwają i jeżeli wszystko dobrze pójdzie to to stanie się gdzieś w październiku.
Dostępne są natomiast nowe szczepionki przeciwko grypie.
– Szczepionki [przeciw grypie - przyp. red.] są dostępne, mamy już w aptekach, mamy je w hurtowniach, warto zatem już rozpoczynać tę akcję, aby do końca grudnia jak najwięcej osób przyjęło szczepienie przeciw grypie – podkreślił dr Grzesiowski.
– Szczepionki przeciw grypie już są w Polsce i niebawem znajdą się w aptekach. Jesteśmy w sytuacji, w której szczepionek nie brakuje – dodał prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.
Obecnie jednak ścieżka, jaką musi przebyć pacjent, który chce się zaszczepić na grypę jest dość zawiła.
– Mimo iż od kilku miesięcy trwają prace nad modernizacją tego systemu dostępności szczepień, a więc umożliwienia np. wystawiania recept refundowanych w aptekach czy rozszerzenia zakresu dostępności do bezpłatnych szczepień to niestety prawdopodobnie jeszcze przynajmniej pierwsze 3 miesiące kampanii szczepień będą realizowane w ramach starego systemu, a więc będziemy musieli odesłać pacjenta po receptę refundowaną do lekarza. Może być to recepta wystawiona w wersji tylko telekonsultacji. Niemniej jednak będzie potrzebna ta recepta, aby pacjent miał możliwość skorzystania ze zniżki – powiedział dr Grzesiowski.
Aby zaszczepić się na grypę, należy więc udać się do lekarza po receptę. Następnie wykupić szczepionkę w aptece i wrócić z nią do ośrodka, aby przyjąć ją w gabinecie zabiegowym. Dla osób starszych, dla których szczepienie na grypę jest szczególnie ważne i polecane, ponieważ chroni ich przed ciężkim przebiegiem choroby, jest to dość uciążliwy sposób realizacji szczepienia. Główny Inspektor Sanitarny zapowiada jednak ułatwienie, które ma być dostępne wkrótce:
– Natomiast będziemy mieli szeroką możliwość wykonania szczepienia w aptekach, co z mojego punktu widzenia jako dziś osoby, która nadzoruje różne procesy związane ze zdrowiem publicznym, jest niewątpliwie korzyścią dla pacjentów. Pamiętajmy, że im bliżej punkt szczepień jest pacjenta, tego konkretnego, który szuka możliwości podania szczepionki, nie ma zbyt wiele czasu i nie chce stać w kolejce gdzieś w gabinecie medycyny rodzinnej to możliwość zaszczepienia w aptece jest wyraźną korzyścią, jest wyraźnym przybliżeniem i ułatwieniem realizacji tej procedury – zapowiada dr Grzesiowski.
