Rzeczywista skuteczność szczepionki Johnson & Johnson
Naukowcy z Mayo Clinic w Rochester w Minnesocie, Nference Cambridge, Massachusetts i Nference Labs w Bengaluru w Karnatace w dniach od 27 lutego 2021 do 14 kwietnia 2021 przeprowadzili badanie skuteczności szczepionki COVID-19 Vaccine Janssen firmy Johnson & Johnson. Obserwowano grupę 2195 zaszczepionych pacjentów oraz grupę kontrolną złożoną z blisko 22 tys. niezaszczepionych osób.
Wszystkim uczestnikom po szczepieniu wykonano test na obecność wirusa SARS-CoV-2 (metodą PCR). 13 (0,59 proc.) z 2195 osób zaszczepionych i 262 (1,19 proc.) z 21 950 niezaszczepionych osób uzyskało pozytywny test na obecność koronawirusa. Ta część badania wykazała skuteczność szczepionki na poziomie 50,6 proc.
Następnie po 15 dniach ponownie zbadano wszystkich uczestników i okazało się, że efektywność szczepionki zwiększyła się aż o 26,1 proc. Wynik pozytywny uzyskało 3 z 1779 zaszczepionych pacjentów (0,17 proc.) w porównaniu do 128 z 17 744 osób niezaszczepionych (0,72 proc.) Odpowiada to skuteczności szczepionki Johnson & Johnson na poziomie 76,7 proc.
Skuteczność szczepionki była niższa w ciągu kilku dni po szczepieniu i wzrastała w ciągu kolejnych kilku tygodni od otrzymania dawki leku. Maksymalną ochronę wykazywała po co najmniej 2 tygodniach od podania.
To badanie dowodzi, że pojedyncza dawka szczepionki Johnson & Johnson jest wysoce skuteczna w zapobieganiu infekcji SARS-CoV-2. Jednak w tak krótkim czasie od dopuszczenia tego produktu do użytku nie ma jeszcze wystarczającej liczby hospitalizacji, przyjęć na OIOM oraz zgonów, które umożliwiłyby dokładną ocenę wpływu szczepienia na przebieg choroby COVID-19.
Czy jednodawkowa szczepionka Johnson & Johnson jest bezpieczna?
Szczepionka Johnson & Johnson jest wskazana do stosowania dla osób powyżej 18 roku życia. W odróżnieniu od innych dopuszczonych na europejski rynek szczepionek firm Pfizer, Moderna i AstraZeneca, jest ona jednodawkowa. Początek ochrony przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 rozpoczyna się po ok. 2 tygodniach od szczepienia, natomiast pełna odporność następuje po ok. 28 dniach. Po tym czasie wzrasta również ochrona przed ciężkim przebiegiem COVID-19.
Szczepionka ta została dopuszczona do obrotu przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) w trybie nadzwyczajnym w Stanach Zjednoczonych oraz otrzymała warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu przez Komisję Europejską 11 marca 2021 r. Tak szybkie wprowadzenie szczepionki związane jest z przyspieszeniem walki z pandemią. W Stanach Zjednoczonych otrzymało ją już ponad 6,8 mln osób.
Po zgłoszeniu kilku przypadków (6 na 6,8 mln zaszczepionych osób) wystąpienia zakrzepów krwi i małej liczby płytek krwi po szczepieniu szczepionką Johnson & Johnson Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (PRAC) Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) stwierdziły, że korzyści z jej stosowania przewyższają ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych. Przypadki zakrzepicy i małopłytkowości po szczepionce Johnson & Johnson były podobne jak w przypadku szczepień preparatem AstraZeneca.
Ostatecznie szczepionka otrzymała pozytywną opinię od wyżej wymienionych organów opartą na analizie jej skuteczności, bezpieczeństwa i jakości. Natomiast do ulotki leku, tak jak w przypadku preparatu AstraZeneca, zostaną dodane informacje o możliwości wystąpienia rzadkich działań niepożądanych takich jak zakrzepy krwi i zmniejszenie liczby płytek krwi występujące do 2 tygodni po szczepieniu.
Bezpieczne stosowanie szczepionki Johnson & Johnson potwierdził również minister zdrowia Adam Niedzielski i podkreślił, że w Polsce będzie ona wykorzystywana zgodnie z rekomendacją EMA.
Czym różni się szczepionka przeciw COVID-19 Johnson & Johnson od szczepionek Pfizer, Moderna i AstraZeneca?
Pandemia znacznie przyspieszyła proces opracowywania, badania i wprowadzania na rynek szczepionek przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Obecnie dopuszczone do użytku w UE, czyli również w Polsce, zostały 4 preparaty: Pfizer, Moderna, AstraZeneca i Johnson & Johnson.
Pierwsze dwa z nich to szczepionki genetyczne (mRNA), które zawierają geny koronawirusa, kolejne natomiast wektorowe - w nich również znajdują się geny koronawirusa, jednak są one umieszczane w innym wirusie (konkretnie adenowirusie), który jest ich nośnikiem. W obu przypadkach geny wirusów są odpowiednio zmodyfikowane i nieszkodliwe dla człowieka, nie wywołują choroby, a jedynie odpowiedź immunologiczną, która jest niezbędna do wytworzenia przeciwciał zwalczających zakażenie wywołane wirusem SARS-CoV-2.
Szczepionki genetyczne wykazują ponad 95-procentową skuteczność w ochronie przed koronawirusem, jednak wymagają one przechowywania w bardzo niskiej temperaturze (Moderna -20, Pfizer -70 st. C). W ich przypadku konieczne jest również zastosowanie 2 dawek preparatu w odstępie 3-4 tygodni. Szczepionkę AstraZeneca również podaje się w 2 dawkach (druga aż po 12 tygodniach), ale w przeciwieństwie do poprzednich można ją przechowywać w zwykłej lodówce. Jej skuteczność wynosi 82,4 proc.
Efektywność szczepionki Johnson & Johnson jest niższa od poprzednich, jednak w przypadku tego preparatu wystarczy jedna dawka, aby już po 2 tygodniach uzyskać skuteczną ochronę przed zakażeniem wirusem SARS-Cov-2. Jest to szczególnie wygodne chociażby w perspektywie zbliżających się letnich wyjazdów.
Czas trwania ochrony wszystkich dostępnych szczepionek nie jest na razie znany. Wszystkie preparaty są nadal na bieżąco badane i dopuszczone do użycia warunkowo, ponieważ szczepienia są w tej chwili najskuteczniejszym sposobem walki z pandemią koronawirusa. Dzięki nim liczba osób zakażonych oraz zgonów stale spada.
Źródło:
Researchers demonstrate real-world effectiveness of Johnson & Johnson COVID-19 vaccine