Spis treści
Śmiertelne choroby powrócą w 2024 roku. Jak można się przed nimi ochronić?
Ledwie otrząsnęliśmy się po pandemii COVID-19, a już docierają do nas niepokojące wiadomości o powracających chorobach, o których większość z nas zdążyła zapomnieć. W Wielkiej Brytanii w zastraszającym tempie rośnie liczna chorych na odrę, ale to nie jest jedyna choroba, która daje się we znaki w 2024 r. Choć niektóre z nich przeszły do historii, to znów potwierdzane są kolejne przypadki tych śmiertelnie niebezpiecznych chorób. Czy grożą nam kolejne pandemie?
Eksperci podkreślają niezwykle ważną rolę szczepień ochronnych, dzięki którym można zapobiec zachorowaniu lub złagodzić przebieg chorób.
Szczepionki:
- chronią przed wieloma poważnymi i potencjalnie śmiertelnymi chorobami,
- pomagają powstrzymać rozprzestrzenianie się chorób wśród osób, które nie mogą otrzymać szczepionek (jak np. niemowlęta czy chore osoby, które nie mogą się zaszczepić),
- przechodzą rygorystyczne testy bezpieczeństwa przed wprowadzeniem,
- są stale monitorowane pod kątem skutków ubocznych,
- czasami powodują łagodne skutki uboczne, które nie trwają długo (jak np. chwilowe gorsze samopoczucie czy obolałe ramię przez kilka dni),
- mogą zmniejszyć lub nawet wyeliminować niektóre choroby (jeśli zaszczepi się wystarczająca liczba osób).
Odra. WHO ostrzega i apeluje o szczepienie dzieci
Odra to zakaźna choroba wirusowa, która szerzy się drogą powietrzno-kropelkową. Liczba potwierdzonych przypadków odry w Europie wzrosła w ciągu ostatniego roku o ponad 3000 proc. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od stycznia do października 2023 r. zgłoszono ponad 30 tys. zakażeń. Dla porównania w 2022 r. było to 941 przypadków. Przyczynę tego wzrostu WHO upatruje w spadającej liczbie szczepień przeciw odrze, a także większej licznie osób wyjeżdżających na wakacje po COVID-19, co doprowadza do rozprzestrzeniania się choroby poza granicami swoich krajów. Warto podkreślić, że odrze można całkowicie zapobiec poprzez szczepienia.
Do objawów odry należą:
- czerwono-brązowa plamista wysypka,
- małe szaro-białe plamki na wewnętrznej stronie policzków,
- czerwone, obolałe, łzawiące oczy,
- wysoka temperatura,
- katar lub zatkany nos,
- kichanie,
- kaszel.
WHO ostrzega: śmiertelna choroba wraca do Europy. Aż 138 proc. więcej zachorowań w ciągu miesiąca
Krztusiec – choroba, którą można pomylić z grypą
Krztusiec (znany też jako koklusz) jest bardzo zakaźną chorobą o ostrym przebiegu. Łatwo można pomylić go z grypą lub przeziębieniem.
Objawy krztuśca to m.in.:
- kaszel (gwałtowny i szybki, powodujący dźwięk „krztuszenia”),
- katar,
- kichanie,
- gorączka,
- obolałe, łzawiące oczy.
Podczas kaszlu usta, język i paznokcie mogą zmienić kolor na niebieski.
Co kilka lat dochodzi do większych wybuchów zachorowań na krztusiec, co zwykle wynika ze spadku liczby szczepień. Warto podkreślić, że w Polsce zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepienia przeciwko krztuścowi dzieci są obowiązkowe.
Cholera – choroba zanieczyszczonej wody
Cholera to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie, które mogą przetrwać długi czas w wodzie skażonej odchodami ludzkimi. Do zakażenia może dojść przez spożycie skażonej wody i żywności (np. surowych i niedogotowanych owoców morza).
Objawy cholery to m.in.:
- wymioty,
- obfita wodnista biegunka,
- pragnienie,
- skurcze nóg,
- niepokój lub drażliwość.
Jak podaje WHO, w samym 2024 r. odnotowano prawie 41 tys. przypadków odry. W 2023 r. określono globalne odrodzenie cholery jako stan zagrożenia trzeciego stopnia, co jest jego najwyższą klasyfikacją. Na wzrost liczby przypadków wpływają m.in. występujące powodzie, niedobór szczepionek oraz wybuchy epidemii w trudno dostępnych obszarach. Obecnie najwięcej zachorowań odnotowuje się w Zambii i Zimbabwe.
Dżuma. Czarna śmierć powraca
Dżuma (znana też jako czarna śmierć, czarna zaraza i zaraza morowa) to wysoce zakaźna choroba, która może być śmiertelna. Jest wywoływana przez szczep bakterii o nazwie Yersinia pestis, która występuje u zwierząt na całym świecie i zwykle jest przenoszona na ludzi przez pchły. Dżuma jest chorobą, która w przeszłości powodowała największe w dziejach świata epidemie.
Objawy dżumy to m.in.:
- gorączka,
- ból głowy,
- dreszcze,
- osłabienie,
- opuchnięte, bolesne węzły chłonne.
Ostatni przypadek dżumy został zgłoszony w Oregonie w USA w lutym 2024 r. Prawdopodobnie choroba została przeniesiona na człowieka przez kota domowego. Plagę dżumy odnotowano w Peru, Boliwii, Chinach, Ugandzie, Tanzanii i Rosji.
W przyszłości liczba chorych może wzrosnąć przez zmiany klimatyczne i zamieszkiwanie terenów pierwotnie zasiedlonych przez zwierzęta. Dżuma jest łatwa do wyleczenia dzięki nowoczesnej medycynie, jednak jeżeli jest nieleczona, to w większości przypadków skończy się śmiercią w ciągu tygodnia.
Źródła:
- Measles WHO
- Pertussis (Whooping Cough) Centers for Disease Control and Prevention
- CHOLERA Ministerstwo Zdrowia
- DŻUMA Ministerstwo Zdrowia