Spis treści
Nadwykonania szpitali
Ministerstwo Zdrowia to jeden z kilku resortów, w których premier Donald Tusk w lipcu 2025 zdecydował się na zmiany. Izabelę Leszczynę na stanowisku szefowej MZ zastąpiła menadżerka i prawniczka z Pomorza, Jolanta Sobierańska-Grenda.
Już w pierwszym wywiadzie, jakiego udzieliła nowa ministra, PAP zapytała, czy system ochrony zdrowia bankrutuje. „Bez przesady” - odpowiedziała wówczas Sobierańska-Grenda.
Jednak dziura w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia okazała się najważniejszym tematem zdrowotnym w 2025 r. Rekordowe (ponad 220 mld zł) nakłady na ochronę zdrowia nie wystarczyły. Okazało się, że NFZ ma problemy z rozliczeniem płatności za nadwykonania szpitali. Dyskusja o stanie finansów na zdrowie nabrała tempa już wiosną, kiedy Sejm uchwalił przygotowaną przez rząd obniżkę składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.
Zmianę poparli posłowie KO, Polski 2050-TD oraz PSL-TD. Politycy koalicji rządzącej argumentowali, że celem jest odciążenie przedsiębiorców, których składka zdrowotna została podwyższona w ramach Polskiego Ładu przez rząd Mateusza Morawieckiego. Za projektem opowiedziała się również Izabela Leszczyna, choć wcześniej podkreślała w rozmowie z dziennikarzami, że żaden minister zdrowia nie powinien akceptować obniżenia składki. Po głosowaniu powiedziała PAP, że sprzeciw wobec ustawy oznaczałby dla premiera sygnał, że „nie jest częścią tej drużyny”.
Projekt przewidywał obniżenie od 2026 r. składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Zmiana miała objąć około 2,5 mln przedsiębiorców i kosztować budżet państwa co najmniej 4,6 mld zł, czyli o tyle zmniejszyć wpływy ze składki zdrowotnej. Ustawa zakładała wprowadzenie dwuelementowej podstawy wymiaru składki – ryczałtowej do określonego poziomu dochodów i procentowej od nadwyżki.
Przepisy nie weszły w życie, ponieważ prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę, uznając, że budzi ona poważne wątpliwości dotyczące sprawiedliwości społecznej, jest sprzeczna z konstytucją i może zachęcać do przechodzenia z etatów na samozatrudnienie.
Do weta przekonywali m.in. lekarze z Porozumienia Rezydentów OZZL.
Przy obecnym stanie finansów NFZ obniżenie składki i zabranie z systemu nawet sześciu miliardów złotych bez gwarancji uzupełnienia z budżetu byłoby tragedią – powiedział PAP przewodniczący organizacji Sebastian Goncerz.
Konieczna reforma szpitalnictwa
Izabela Leszczyna jako minister zdrowia wielokrotnie podkreślała, że kluczem do poprawy sytuacji finansowej jest reforma szpitalnictwa. Podchodziła do niej kilkukrotnie, ale dopiero w lipcu 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy przygotowany przez resort, umożliwiający łączenie szpitali i zmianę profili oddziałów. Zanim Sejm uchwalił ustawę, Leszczyna zakończyła urzędowanie.
Ogłaszając zmiany w resorcie, premier Donald Tusk zaznaczył, że dzięki jej pracy udało się szybko i sprawnie pozyskać miliardy złotych z funduszy europejskich na wsparcie systemu ochrony zdrowia.
To było wówczas pierwsze zadanie. Prawo i Sprawiedliwość zmarnowało dużo zdrowia i życia Polaków także przez to, że te pieniądze mogły pracować dużo wcześniej, gdyby nie zablokowane przez PiS środki europejskie z KPO. To bardzo trudne zadanie wykonano na piątkę – powiedział szef rządu, dodając, że przyszedł teraz czas na odpolitycznienie Ministerstwa Zdrowia.
Jolanta Sobierańska-Grenda podkreśliła, że objęła stanowisko ministra zdrowia pod warunkiem odpolitycznienia resortu.
Nie jestem politykiem i chciałam mieć przyzwolenie na to, by budować zdrowie w oparciu o różne opcje, bez polityki. Takie podejście gwarantuje otwartość na rozmowę o dobrych pomysłach z każdym, kto je ma. Politycy mają czasem opory, by rozmawiać z różnymi stronami. Ja takiego oporu dzisiaj nie mam. Polityka nie sprzyja sprawnemu zarządzaniu. A przede wszystkim pacjenci mają różne poglądy polityczne. Za drzwiami szpitala, kiedy przychodzi choroba, stan zagrożenia zdrowia lub życia, kończy się polityka – powiedziała w rozmowie z PAP.
Jako priorytety wskazała cyfryzację ochrony zdrowia (od 1 stycznia wchodzą w życie przepisy dotyczące e-rejestracji), kontynuację reformy szpitalnictwa (ustawa podpisana przez prezydenta Karola Nawrockiego) oraz działania profilaktyczne, m.in. w obszarze kardiologii i neurologii.
Nowa minister przedstawiła także skład kierownictwa resortu. Poza Katarzyną Kacperczyk, która pozostała w ministerstwie z nowymi kompetencjami, do zespołu dołączyli Tomasz Maciejewski – wieloletni dyrektor Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie – oraz Katarzyna Kęcka, pielęgniarka i menedżerka.
Przesuwanie zabiegów w szpitalach
Końcówka roku upłynęła jednak pod znakiem dyskusji o brakujących środkach na ochronę zdrowia. Jesienią NFZ oszacował, że w 2025 r. deficyt w systemie wyniesie 14 mld zł. Szpitale sygnalizowały przesuwanie zabiegów z powodu opóźnień w płatnościach. NFZ tłumaczył, że reguluje wszystkie świadczenia w ramach umów, a opóźnienia dotyczą nadlimitowych procedur.
Kulminacja nastąpiła w grudniu, gdy odbyły się dwa szczyty poświęcone sytuacji w ochronie zdrowia. Pierwszy zapowiedział prezydent Karol Nawrocki po rozmowie z prezesem NRL Łukaszem Jankowskim, alarmującym o złej kondycji finansowej szpitali. W odpowiedzi premier Donald Tusk zwołał dzień wcześniej szczyt „Bezpieczny Pacjent”, zapewniając, że NFZ pozostaje wypłacalny i nie ma planów podniesienia składki zdrowotnej.
Podczas spotkania w Pałacu Prezydenckim Karol Nawrocki zapowiedział, że nie zgodzi się na blokowanie ustawowych podwyżek minimalnych wynagrodzeń w ochronie zdrowia. Prezydent podpisał też nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym, która pozwoliła przekazać do NFZ 3,56 mld zł. W sumie dotacje państwa dla Funduszu w 2025 r. sięgnęły niemal 32 mld zł, ale już wiadomo, że w przyszłym roku potrzebne będą kolejne środki – luka w finansowaniu ma wynieść 23 mld zł.
W październiku Sobierańska-Grenda uczestniczyła w obchodach Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego w warszawskim liceum.
Czasem pytają mnie, czy żałuję, że zostałam ministrem zdrowia. Nie żałuję – powiedziała uczniom.
Źródło: PAP
