Spis treści
Skutki zażywania tabletek przeciwbólowych mogą być niebezpieczne
Niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne należą w Polsce do najczęściej kupowanych środków dostępnych bez recepty (OTC). Według dostępnych danych Federacji Konsumentów zażywamy je najczęściej w sytuacji, gdy pojawia się ból głowy, gorączka i ostre zapalenie gardła. Wiadomo także, że prawie co 4. rodak sięga po leki OTC bez konsultacji z lekarzem.
Również wyniki badań GUS z 2020 r. pokazują, że najczęściej stosowane są leki OTC przeciw bólom głowy – sięga po nie aż 47,2 proc. Polaków, przy czym częściej są to kobiety niż mężczyźni (53,3 proc. vs. 39,5 proc.). Co istotne, drugą najpopularniejszą grupą farmaceutyków są w naszym kraju lekarstwa na choroby sercowo-naczyniowe (22,6 proc.), a trzecią – leki na bóle stawów (22,4 proc.). To pokazuje, jak poważnym problemem są te schorzenia w naszym społeczeństwie.
Łykanie leków przeciwbólowych, zwłaszcza przez dłuższy czas i w większych ilościach, szkodzi wątrobie i może powodować jej polekowe uszkodzenie oraz bardzo liczne inne działania niepożądane, opisane zresztą w ulotce. Okazuje się jednak, że nawet krótka kuracja niesteroidowymi lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi (NPLZ) u osób z cukrzycą sprzyja niebezpiecznej niewydolności serca. Tych jest zaś w Polsce co najmniej 3 miliony.
Te leki sprzyjają niewydolności serca u cukrzyków
Krótkotrwała kuracja niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi u diabetyków jest związana z częstszymi pierwszorazowymi hospitalizacjami z powodu niewydolności serca. Te doniesienia z tegorocznego Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC 2022) są szczególnie niepokojące w kontekście ogromnego spożycia NLPZ w polskim społeczeństwie.
Jak wynika z prezentowanych tam danych z duńskiego badania Uniwersytetu Kopenhaskiego, ok. 1 na 6 pacjentów zaangażowanych w nie pacjentów z cukrzycą typu 2 otrzymał co najmniej jedną receptę na leki NPLZ w ciągu roku. Należały do nich środki takie, jak ibuprofen (przyjmowany przez 12,2 proc. osób), diklofenak (3,3 proc. osób), naproksen (0,9 proc.), i celekoksyb (0,4 proc.). Dla przypomnienia – do grupy tych leków nie należy paracetamol, który nie ma działania przeciwzapalnego).
W pracy analizowano dane niemal 332 tys. diabetyków, które zbierano przez 23 lata aż do 2021 roku. Wykluczono przy tym osoby z niewydolnością serca i te, które przyjmowały badane medykamenty z powodu choroby reumatologicznej. Średnia wieku uczestników wynosiła 62 lata, a 44 proc. grupy badawczej stanowiły kobiety.
Już wcześniej zaobserwowano, że stosowanie leków niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych wiąże się z częstszymi przypadkami rozwoju niewydolności mięśnia sercowego w ogólnej populacji, ale brakowało danych odnośnie pacjentów z cukrzycą typu drugiego. W ich przypadku wiadomo, że choroba zwiększa zagrożenie niewydolnością serca ponad dwukrotnie, a leki NLPZ dodatkowo pogarszają sytuację. Jak bardzo? To ustalono w badaniach:
- stosowanie badanych leków NLPZ przez cukrzyków zwiększało ryzyko pierwszej hospitalizacji z powodu niewydolności serca ogólnie o 43 procent,
- zażywanie diklofenaku podnosiło to prawdopodobieństwo o 48 proc.,
- przyjmowanie ibuprofenu oznaczało zagrożenie większe o 46 proc.,
- dla naproksenu i celekoksybu nie wykazano związku, prawdopodobnie z powodu zbyt małej liczby użytkowników,
- u osób z normalnym poziomem glikowanej hemoglobiny HbA1c (poniżej 49 mmol/mol) nie było zagrożenia; jest to stan dobrze kontrolowanej cukrzycy,
- ryzyko niewydolności serca dotyczyło w największym stopniu diabetyków powyżej 65. roku życia, ale nie – młodszych,
- niewydolność serca najczęściej stwierdzano u osób, które stosowały NLPZ rzadko i po raz pierwszy.
Naukowcy zastrzegają jednak, że ich badanie ma jedynie charakter obserwacyjny i nie można stwierdzić, że to właśnie leki powodują niewydolność serca u diabetyków.
– Wyniki badania sugerują jednak, że istnieje potencjalne ryzyko niewydolności serca, które powinno być brane pod uwagę przy rozważaniu takiej kuracji – powiedział główny autor pracy dr Anders Holt. – Z drugiej jednak strony dane wskazują także, że bezpieczne może być stosowanie krótkich kuracji lekami NLPZ u pacjentów poniżej 65. r.ż. oraz z dobrze leczoną cukrzycą typu 2.
To jednak oznacza także, że leki NLPZ są zagrożeniem również dla osób, które mają zaburzenia glikemii i wysokie stężenie HbA1c w badaniu krwi, ale o tym nie wiedzą. Statystyki wskazują, że dotyczy to połowy wszystkich cukrzyków.
Przeczytaj także:
Źródło: Non-steroidal anti-inflammatory drugs linked with heart failure in patients with diabetes European Society of Cardiology
Cukier pod kontrolą
