Spis treści
Co to jest wstrząs mózgu?
Wstrząs mózgu, określany również jako wstrząśnienie mózgu, to rodzaj urazu mózgu, do którego dochodzi na skutek nagłego uderzenia, nie tylko bezpośrednio w głowę, ale również w szyję lub inne części ciała, jeśli siła uderzenia przenosi się na czaszkę. W jego wyniku mózg poddany jest gwałtownemu działaniu sił mechanicznych, co uruchamia złożoną reakcję biologiczną obejmującą uwalnianie neuroprzekaźników i zmiany metaboliczne.
Może to prowadzić do uszkodzenia włókien nerwowych (aksonów), zaburzeń w krążeniu mózgowym, a także do rozwoju stanu zapalnego w obrębie tkanki nerwowej. Objawy mogą pojawić się natychmiast po urazie, ale równie dobrze mogą rozwijać się stopniowo, od kilku minut do nawet kilku dni. Choć zazwyczaj ustępują po kilku dniach, w niektórych przypadkach mogą utrzymywać się znacznie dłużej.
Jakie są objawy wstrząsu mózgu?
Objawy wstrząsu mózgu mogą być różne i nie zawsze pojawiają się od razu po urazie. Często należą do nich:
krótkotrwała utrata przytomności, trwająca od kilku do kilkunastu minut,
problemy z pamięcią – zwłaszcza z przypomnieniem sobie, co działo się tuż przed lub tuż po urazie,
ból i zawroty głowy,
szumy w uszach,
nudności lub wymioty,
uczucie senności i ogólnego zmęczenia,
niewyraźne widzenie lub podwójny obraz,
trudności z mówieniem,
dezorientacja i problemy z logicznym myśleniem,
zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej,
wolniejsze ruchy i spowolnione reakcje,
rozdrażnienie, nietypowe zachowanie lub zmienny nastrój.
Niektóre osoby mogą też mieć objawy ogólne, takie jak zaburzenia oddychania, nieprawidłowa praca serca, pusty wzrok, brak mimiki czy trudność w nawiązaniu kontaktu. Warto pamiętać, że każdy przypadek może wyglądać nieco inaczej, dlatego każdy niepokojący objaw po urazie głowy powinien być skonsultowany z lekarzem.
Jak wyleczyć wstrząs mózgu?
Domowe leczenie wstrząsu mózgu jest nie tylko niewystarczające, ale wręcz niebezpieczne. Jeśli podejrzewasz u siebie lub kogoś bliskiego wstrząs mózgu, nie zwlekaj. Konieczna jest szybka konsultacja lekarska. Lekarz zawsze ocenia stan pacjenta na podstawie dokładnego wywiadu i badania neurologicznego. Pyta o okoliczności urazu, ewentualną utratę przytomności, wcześniejsze urazy głowy i aktualne objawy. W przypadku podejrzenia wstrząśnienia mózgu lekarz może zlecić przeprowadzenie określonych badań (najczęściej wykonuje się tomografię komputerową głowy). W rzadkich przypadkach wykonuje się rezonans magnetyczny.
Leczenie wstrząsu mózgu polega głównie na odpoczynku. Nie tylko fizycznym, ale również psychicznym. Osoba po wstrząsie mózgu powinna przez kilka dni unikać wysiłku, intensywnego myślenia, ekranów i hałasu. Oznacza to mniej czasu przy komputerze, telefonie czy przed telewizorem, a więcej ciszy i snu.
Czy wstrząs mózgu jest groźny?
Choć wstrząs mózgu najczęściej nie jest groźny i kończy się pełnym powrotem do zdrowia, nie można go lekceważyć. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy silniejszym urazie albo braku odpowiedniego leczenia, mogą pojawić się powikłania, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Jednym z powikłań może być zespół stresu pourazowego (PTSD), objawiający się m.in. drażliwością, lękiem, problemami ze snem i unikaniem bodźców związanych z urazem.
Możliwe konsekwencje to również trudności z koncentracją, zaburzenia równowagi, bóle głowy czy kłopoty z pamięcią mogą utrzymywać się tygodniami.
W rzadkich przypadkach dochodzi do poważniejszych powikłań neurologicznych, takich jak krwotok mózgu, zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe czy stan zapalny mózgu.
Wstrząs mózgu u dzieci. Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców
Uraz głowy u dziecka zawsze budzi niepokój. Choć nie każdy upadek kończy się poważnymi konsekwencjami, wstrząs mózgu to sytuacja, której nie można bagatelizować. Może przydarzyć się maluchowi w każdym wieku, zarówno podczas zabawy na placu, jak i jazdy na rowerze czy w wyniku stłuczki samochodowej.
Dlaczego dzieci są bardziej narażone? Ich układ nerwowy wciąż się rozwija, a mięśnie szyi nie są jeszcze na tyle silne, by dobrze chronić głowę przed gwałtownym ruchem. To sprawia, że nawet pozornie niewielki uraz może wywołać poważniejsze skutki niż u dorosłych.
Na co zwrócić uwagę? Objawy wstrząsu mózgu u dzieci mogą obejmować:
ból głowy, zawroty, nudności,
wymioty bez wyraźnej przyczyny,
trudności z utrzymaniem równowagi,
problemy z pamięcią, koncentracją,
nadmierna senność lub odwrotnie, bezsenność,
drażliwość, nagłe zmiany nastroju.
W przypadku niemowląt objawy są mniej oczywiste, mogą to być np. długotrwały płacz, rozdrażnienie, brak apetytu czy niechęć do aktywności.
Jeśli po urazie głowy dziecko zachowuje się inaczej niż zwykle, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Nawet jeśli objawy wydają się łagodne, lepiej dmuchać na zimne. Wczesna reakcja to klucz do uniknięcia powikłań.
Źródło:
Concussion - Symptoms and causes Mayo Clinic
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15038-concussion Cleveland Clinic
