Boli, swędzi, piecze? Zobacz, co robić! Kiedy na pogotowie, a kiedy do lekarza? Sprawdź objawy i dowiedz się, czy pomóc mogą domowe sposoby

Kiedy ból brzucha jest niebezpieczny?

Chociaż ból brzucha stanowi najczęstsza powód wizyt na ostrym dyżurze i może mieć wiele przyczyn, nie należy go lekceważyć – zwłaszcza wtedy, gdy ma się cukrzycę i bardzo wysoki poziom glukozy we krwi (może wtedy wskazywać na niebezpieczną dla życia kwasicę ketonową), w stolcu pojawia się krew, albo razem z bólem pojawia się pokrzywka skórna. Tak bywa przy fatalnym w skutkach wstrząsie anafilaktycznym, a do pojawiających się objawów dołącza opuchlizna warg i języka, nudności, świszczący oddech, problemy z oddychaniem, zawroty głowy lub nawet utrata przytomności. Już dwa z tych symptomów wskazują na niebezpieczeństwo, że w ciągu kilku minut ogólnoustrojowa reakcja alergiczna uniemożliwi oddychanie.
Na konieczność wezwania pogotowia wskazuje też rozdzierający ból pod prawym żebrem (w przypadku osób z kolką nerkową może oznaczać niedrożność dróg żółciowych), z prawej strony w podbrzuszu (może to być wyrostek robaczkowy), w lewym podbrzuszu (możliwe zapalenie uchyłków jelita), a także towarzyszące bólowi problemy z oddychaniem, zwłaszcza podczas wysiłku (podejrzana jest choroba serca), lub ogólnie w podbrzuszu. U kobiet taki ból może oznaczać problemy z jajowodem lub jajnikiem, czemu towarzyszą zwykle nudności i wymioty, lub infekcję dróg moczowych.
Szybka pomoc lekarska jest też niezbędna, gdy jednocześnie pojawia się zażółcenie skóry i/lub oczu (sygnalizuje zapalenie wątroby lub niedrożność przewodów żółciowych), skurcze w podbrzuszu lub krzyżu (są możliwe przy zatkaniu moczowodu przez kamień nerkowy), gorączka i dreszcze (towarzyszą zakażeniu w jamie brzusznej), zawroty głowy, osłabienie, wymioty i/lub biegunka (to zwykle odwodnienie lub niedociśnienie), albo kac (powodem może być ostre zapalenie trzustki lub niewydolność wielonarządowa). Nawet gdy nie ma innych objawów niż silny ból brzucha, może oznaczać to niedrożność lub niedokrwienie jelit.

Zwykłej wizyty lekarskiej wymagają natomiast sytuacje, gdy wraz z bólem od kilku tygodni występuje pieczenie w nadbrzuszu, zmieniające się po jedzeniu (winna może być choroba wrzodowa) czy biegunka – zwłaszcza przy kuracji antybiotykowej (możliwe zakażenie bakteryjne, zapalenie jelit lub celiakia). Ból w prawym nadbrzuszu po jedzeniu może wskazywać na kamicę żółciową, pojawiający się w podbrzuszu w czasie menstruacji może być objawem endometriozy lub mięśniaków macicy, a jeśli częsty ból brzucha mija po wypróżnieniu, i stale występują biegunki i zaparcia, podejrzany jest zespół jelita drażliwego.

Domowymi sposobami można natomiast leczyć trwający krócej niż 5 dni ból brzucha z nudnościami, wymiotami i/lub biegunką, ponieważ przyczyną jest najczęściej infekcja pokarmowa. Gdy boli w pozycji leżącej, a w ustach pojawia się gorycz, przyczyną może być refluks żołądka; ból po spożyciu produktów mlecznych wskazuje zwykle na nietolerancję laktozy.