Macierzyństwo po 50. roku życia? Tak, to możliwe. Naukowcy odmłodzili komórki jajowe. To ułatwi zajście w ciążę

Komórki jajowe starzeją się szybciej niż cały organizm i już po 30.-35. roku życia znacznie zmniejsza się ich liczba oraz osłabia jakość. W konsekwencji kobiecie jest coraz trudniej zajść w ciążę. Dochodzi także do większej liczby poronień oraz wzrasta ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Badacze z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie odwrócili proces starzenia się komórek jajowych za pomocą leku przeciwwirusowego. To daje szansę kobietom po 40. i 50. roku życia na cieszenie się macierzyństwem.

Coraz późniejszy wiek, w jakim kobiety planują macierzyństwo i zachodzą w ciążę sprawił, że naukowcy zaczęli szukać sposobów na przedłużenie płodności kobiet. Już po 35. roku życia znacznie obniżają się możliwości rozrodcze, ponieważ każda kobieta rodzi się z określoną liczbą komórek jajowych, które zużywają się w czasie dojrzewania i kolejnych cykli miesiączkowych. Zmniejsza się więc rezerwa jajnikowa, a komórki rozrodcze się starzeją.

Proces starzenia uszkadza DNA komórek, co sprawia, że nie są one w stanie dojrzeć i zostać zapłodnione. Komórki ludzkie zawierają bowiem sekwencje wirusopodobne, które są dla nich szkodliwe i w miarę upływu czasu prowadzą do znacznych uszkodzeń genomu. Zespół naukowców z Jerozolimy pod kierownictwem dr Klutsteina odkrył jeden z procesów starzenia, który zaburza dojrzewanie komórki jajowej. Polega on na zahamowaniu procesów regulacyjnych, które w młodych komórkach powstrzymują aktywność szkodliwych części DNA. Badacze odkryli, że proces ten można odwrócić stosując lek przeciwwirusowy.

Naukowcy przeprowadzili badania na komórkach jajowych mysich, a następnie ludzkich. Za pomocą środków chemicznych sztucznie odtworzyli procesy starzenia. Dzięki temu odkryli, że w młodej komórce jajowej zachodzą procesy, które hamują aktywność obecnych w niej sekwencji wirusopodobnych. Jednak wraz ze starzeniem się organizmu procesy te są coraz mniej aktywne, co prowadzi do zwiększonej aktywności szkodliwych części DNA i uszkodzenia komórek.

Badacze odwrócili więc proces starzenia za pomocą stosowanego w leczeniu HIV środka przeciwwirusowego – azydotymidyny. Lek ten zatrzymuje uszkodzenia DNA w trakcie infekcji wirusowych. Powstrzymał również uszkodzenia genetyczne wywołane przez proces starzenia. Dzięki temu starsze komórki jajowe zostały odmłodzone i przywrócone zostało ich prawidłowe dojrzewanie oraz zdolność do zapłodnienia.

Naukowcy planują dalsze badania, w których chcą sprawdzić, czy leczenie przeciwwirusowe zwiększy płodność kobiet w każdym wieku oraz czy pozwoli także zmniejszyć ryzyko poronienia i wad wrodzonych płodu, do których dochodzi zwykle u starszych kobiet zachodzących w ciążę.

Źródło:
Loss of heterochromatin and retrotransposon silencing as determinants in oocyte aging Wiley Online Library