Słyszę, ale nie rozumiem. Ten problem ma co najmniej 6 procent z nas, a będzie gorzej. Można jednak zapobiegać niepełnosprawności

Niedosłuch (kod H90-H91 w klasyfikacji ICD10) to ubytek słuchu wynikający z obniżenia sprawności narządu słuchu, co powoduje utrudnienia w odbiorze dźwięków lub jego utratę. W zależności od stopnia niedosłuchy, upośledzenie słyszenia może dotyczyć mniejszego lub większego zakresu głośności.

Ten problem będzie się nasilał. Jak wynika z raportu Światowej Organizacji Zdrowia , słyszymy coraz gorzej. Do 2050 roku prawie 2,5 mld ludzi na świecie, czyli jedna na cztery osoby, będzie żyć z pewnym stopniem ubytku słuchu. W Polsce niedosłuch i inne problemy ze słuchem ma 6 procent osób, co przekazał Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach cyklu „Środa z profilaktyką”. Niektóre szacunki mówią przy tym, że trudności mogą dotyczyć co dziesiątego Polaka.

„Liczba osób z niedosłuchem rośnie w wyniku starzenia się społeczeństwa. Coraz częściej problemy ze słuchem mają też młodsi – to efekt życia w hałasie generowanym przez tętniące życiem miasta, ale również głośne sprzęty elektroniczne, przenośne odtwarzacze muzyczne wyposażone w słuchawki, w tym smartfony – podał NFZ. – Pierwsze objawy pogorszenia słuchu są często przez nas bagatelizowane. Nieleczone, mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje takie, jak niedosłuch, wycofanie, demencja.”

Czytaj: Ubytek słuchu idzie w parze z rozwojem demencji

O dobry słuch można też zadbać dzięki działaniom profilaktycznym. Żeby zmniejszyć ryzyko jego utraty warto m.in. przyciszyć muzykę czy telewizor, a zwłaszcza dźwięk w słuchawkach. Eksperci polecają także stosowanie ochraniaczy na uszy w czasie przebywania w hałasie, a także stosować do czyszczenia uszu stosować środki zmiękczające woskowinę.

Zobacz: Te choroby objawiają się nadmiarem woskowiny usznej

Utrzymanie narządu słuchu w dobrej kondycji sprzyja ruch, ponieważ poprawia mikrokrążenie m.in. w uchu i obniża ciśnienie krwi. Ważna jest też odpowiednia dieta, bogata m.in. z witaminy i żelazo.

Na pogorszenie słuchu wpływają jednak nie tylko procesy starzenia. Do innych czynników – oprócz tych genetycznych, które zwiększających ryzyko ubytku słuchu, należą:

• przebyte urazy głowy i ucha,
• zapalenie ucha,
• niektóre ogólnoustrojowe infekcja wirusowe, jak grypa, świnka, różyczka,
• cukrzyca,
• miażdżyca,
• nadciśnienie tętnicze,
• otyłość,
• niekontrolowane stosowanie niektórych antybiotyków i innych leków ototoksycznych.

Aby chronić słuch, należy leczyć i kontrolować te choroby, a leki mogące uszkadzać narząd słuchu stosować tylko pod opieką lekarza. Warto ponadto badać swój słuch.

Osoba z niedosłuchem zazwyczaj słyszy dobrze niskie tony, jednak problem sprawiają te wysokie, wyrazy z niektórymi spółgłoskami, które są wymawiane ciszej (m.in. z, s czy f), głos dziecka czy kobiecy. Często ma wrażenie, że „słucha, ale nie słyszy”, ma także problem z ich rozumieniem, gdy w tle jest hałas.

Zaburzenia słuchu można poznać też po innych objawach, które powinny skłonić do jego zbadania. Należą do nich:

• ustawianie głośno telewizora czy radia,
• dopytywania o słowa podczas rozmowy
• problemy z nadążaniem za rozmowami, zwłaszcza kilku osób,
• trudności w rozumieniu rozmów telefonicznych,
• problemy z lokalizacją źródła dźwięku,
• wrażenie, że inni mówią niewyraźnie,
• objawy szumów usznych, np. dzwonienie, brzęczenie, pisk.

Pytania o te kwestie znajdują się w wielu domowych testach słuchu, które pomagają wstępnie rozpoznać problem samodzielnie i są dostępne w wielu wersjach w internecie. Wiele firm oferujących aparaty słuchowe zapewnia też na swoich stronach bezpłatny test słuchu online w postaci krótkiego badania dźwiękowego.

Niedosłuch można wykryć już u noworodka. W Polsce wszystkie dzieci przechodzą badanie słuchu tuż po narodzeniu, co zapewnia Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków.

Natomiast chorobami uszu i problemami ze słuchem u dorosłych zajmuje się otolaryngolog. Skierowanie na leczenie w ramach NFZ można uzyskać od swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Przy podejrzeniu ubytku słuchu otolaryngolog może skierować osobę do specjalisty audiologa. Nieinwazyjnym badaniem słuchu jest audiometria tonalna, a w razie potrzeby wykonuje się także tympanometrię.

„Jeżeli masz 45 lat lub więcej, pamiętaj o kontrolnych wizytach u laryngologa. Po pomoc zwróć się również, jeśli masz przewlekłe zapalenie uszu lub niedosłuch oraz jeśli pracujesz w hałasie” – informuje Narodowy Fundusz Zdrowia.

W przypadku stwierdzonego niedosłuchu jakość codziennego życia może poprawić aparat słuchowy, który pomaga spowolnić pogłębianie się wady słuchu i związana z nią niepełnosprawność, a także pogorszenie funkcji mózgu. Na takie urządzenie można otrzymać dofinansowanie NFZ. (PAP)

Aleksandra Kiełczykowska
ak/ joz/ arz